TEMEL SÜRÜ SAĞLIĞI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 15

İneklerde meme, iki tane ön ve iki tane de arka olmak üzere, 4 adet meme lobundan oluşmaktadır. Sağ ve sol meme bölmeleri memeler arasındaki bir oluk ile belirgin bir şekilde birbirinden ayrılır. Her meme lobu birbirinden tamamen bağımsız yapılardır. Memenin büyük kısmını arka meme lobları oluşturmakta ve süt veriminin % 60’ını bu loblar sağlamaktadır.

Sütçü ineklerde laktasyon dönemi ortalama 300 gün sürmektedir. Laktasyon dönemini takiben memenin süt üretiminin durdurularak bir dinlenme dönemine girmesi alışılmış bir uygulamadır.

• Tank Sütü SHS’nın 400.000’den fazla olması

• Aylık % 10’dan fazla meme hastalığı

• Klinik kontrollerde %10’dan fazla memede fibrozis ve sertleşme belirtileri

• Kör meme oranının %2 veya daha fazla olması

• Sürüde toplam %20’den fazla mastitisli meme lobunun bulunması

• Sürü sütünde antibiyotik kalıntılarının belirlenmesi gibi bulgular ilgili işletmede önemli meme sağlığı problemleri olduğuna işaret etmektedir.

• Uygun çevre koşullarının sağlanması

• Mastitis nedeni odak ve kaynakların belirlenip karşı tedbirlerin alınması

• Uygun sağım yönteminin kullanılması

• Sağım ekipmanlarının teknik uygunluğu, bakımı ve işleyişi

• Sağım hijyeni

• Teat Dipping (TD) uygulamaları

• Laktasyon dönemindeki klinik mastitislerin sağaltımı

• Kuru dönemdeki ineklerin bakımı ve kuru dönem sağaltımı

• Kronik enşekte ineklerin sürüden çıkarılması

• Sık sağım uygulaması

• Kayıt tutulması ve sonuçların iyi saklanması

• Sürüde sürekli her sağımda mastitis takibi

• Periyodik meme sağlığı kontrolü

• Daha iyi bakım, besleme ve sağım koşulları

Memenin süt yapan dokusunun, süt kanallarının ve sütü depolayan kısımlarının tümünde görülebilen yangısal bozukluklara mastitis adı verilmektedir.

Viral veya bakteriyel etkenlerin neden olduğu hastalıklardır. Meme başı ve meme derisinde olabileceği gibi meme bezi dokusunda da hastalık oluşabilmektedir.

- Papillomatozis viral kökenli, iyi huylu, çoklu neoplazmaya (tümör) neden olur; özellikle genç düvelerde, genellikle meme, meme başı derisi, karın altı, baş ve boyunda görülür. Etkeni BPV’dir (Bovine Papilloma Virus).

- Şap çok bulaşıcı diğer bir viral hastalıktır. Genel durumdaki bozukluklar yanında, meme derisinde tipik lezyonlar oluşturduğu gibi meme bezi epitelinde de önemli hasara yol açar. Bunun sonucu süt yapısında ve miktarında belirgin değişiklikler olur. İnce derili meme ve memebaşı kısımlarında veziküller oluşur ve patlar, kırmızı deri altı dokusu açığa çıkar. Bu lezyonlar çok ağrılıdır.

-Akne, furunkuloz, follikülitis, apseli dermatit gibi meme başı derisindeki yarık ve çatlaklardan, irinli yangı oluşturan bakterilerin kıl follikülleri ve yağ bezlerine girmesi ve sonra deri altında diğer dokulara da yayılmasıyla, apse odakları tarzında hastalık şekillenir.

- İmpetigo, irinli deri yangısı olarak da bilinir. 2-4 mm çapında püstüller oluşur. Meme başı ve memenin alt kısımlarında görülür. Önce içi su dolu açık renkli kabarcıklar oluşur, sonra bunlar kızarık bir hal alır. İçi su dolu kabarcıklar irinleşir, patlar, kabuklaşır. Zoonoz bir hastalıktır. İnsanlara da geçer, sağımcılar başta olmak üzere özellikle çocuklarda el ve yüzde lezyonlar oluşturur.

- İntertrigo denen ve wolf meme, bacak arası dermatit, nekrotik dermatitis isimleriyle de bilinen bu hastalık ineklerde ve özellikle ilk doğumunu yapan düvelerde, çanak memeli, memesi yüksek olarak selekte edilmiş (ayıklanmış), yüksek verimli hayvanlarda görülür. Herşeyden önce şiddetli ödeme bağlı olarak düvelerde meme ve bacakların iç yüzünde şiddetli basınç ve sürtünme oluşur.