TEMEL SÜRÜ SAĞLIĞI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 12

 • Kolostrum çevre patojenlerine karşı yüksek antikor seviyesine sahiptir.

• Barsaklardan emilen kolostrumdaki antikorlar tüm vücuda yayılır ve mikroorganizmaların vücuda girişini engeller.

• Barsaklardaki lokal savunma bariyerini oluşturur.

• Savunma hücrelerini aktive eder.

• Bakterilerin büyümesini engelleyen laktoferrin, laktoperoksidaz, thiosinat, hidrojen peroksidaz gibi koruyucu maddeleri kapsar.

• Hücre DNA sentezini arttıran ve hücre bölünmesinde görev yapan büyüme faktörlerini içerir.

Dolayısıyla soruda verilen bütün bilgiler doğrudur.

İneklerde meme, iki tane ön ve iki tane de arka olmak üzere, 4 adet meme lobundan oluşmaktadır. Sağ ve sol meme bölmeleri memeler arasındaki bir oluk ile belirgin bir şekilde birbirinden ayrılır. Her meme lobu birbirinden tamamen bağımsız yapılardır. Memenin büyük kısmını arka meme lobları oluşturmakta ve süt veriminin % 60 (yüzde altmış)’ını bu loblar sağlamaktadır.

Her bir meme lobu meme baflı (papilla mamma), bez boflluğu (sinus lactiferus veya meme bezi sarnıcı), süt kanalları (canalis lactiferus, canalis galactophorus, canalis lobularis, canalis interlobularis) ve süt yapan dokulardan (süt yapan parenflim hücreleri ve alveoller) oluşmaktadır.

Meme bezi, tubulo-alveolar (borusal-kesesel) yapıda sütü üreten ve depolayıcı bir bezdir. Meme boşluğu, büyük süt kanalları, loblar, lobüller ve süt üreten bez doku keseciklerinden oluşur. Meme bezinin işlevsel kısımları keseciklerdir. Süt, bu keseciklerin içersini kaplayan tek sıra halinde dizilmiş hücrelerde üretilir. Takiben alveol boşluğuna salınır.

Meme başları ise meme başı deliği (ostium papillare), meme başı kanalı (ductus papillaris) meme baflı kanalı gülcüğü (Fürstenberg rozeti) ve meme başıboşluğundan (sinus papillaris) oluşmaktadır. Meme başıboşluğu ile meme bezi boşluğunu birleştiren Fürstenberg venöz halkasının çevrelediği bir dargeçit bulunmaktadır.

Laktasyon en basit anlamıyla sütün sentezlenme ve salgılanmasıdır. Doğumu yaklaşan hayvanda meme alveol hücrelerinin süt üretebilecek şekilde hazırlanması (mammogenezis), doğumla birlikte süt vermeye başlaması (laktogenezis) ve yavrunun emmesi veya sağım ile sürekli uyarılması ile süt salgılanmasının devam etmesi (galaktopoezis) ve laktasyon sonunda kuruya alınması dönemlerinden oluşur.

Sağım sonrası yıkanan memenin kurulanmaması ve ıslak, nemli memenin soğuğa maruz kalması sonucu meme derisinde çatlamalar görülebilmektedir. Ayrıca sağım sonrası uygulanan antiseptiklerin yanlıfl seçilmesi veya fazla deriflik kullanılması sonucu meme derisinin tahrifl olabileceği de unutulmamalıdır. Bu gibi hatalı uygulamalar ve diğer çevre flartları sonucu meme baflında hiperkeratoz veya “meme örümceği” adıyla da bilinen “black spot” hastalıkları da görülebilir.

Memenin süt yapan dokusunun, süt kanallarının ve sütü depolayan kısımlarının tümünde görülebilen yangısal bozukluklara mastitis adı verilmektedir. Hastalığın bafllangıcında sadece somatik hücre sayısı (SHS) artıflı ile kendini gösteren mastitis, ileri durumlarda memede fliflkinlik, kızarıklık, ağrı belirtileri ile seyreder.

Bunların yanında mastitisler klinik bulguların flekline göre de sınıflanabilmektedir. Bu sınıflama, kesin olmamakla birlikte, hastalığın yapıcı etkenini de veteriner hekiminin yaklaflık olarak tahmin etmesine ve daha doğru bir sağaltıma bafllayabilmesine olanak vermektedir. Buna göre mastitisler • mastitis kataralis, • mastitis apostematoza (piyojen mastitis), • mastitis flegmonoza (koli mastitis), • mantar ve maya mastitisleri, • mikoplazma mastitisleri isimleri altında sınıflandırılmakta ve incelenmektedir.

Hayvana Bağlı Etkenler • Yaş ve laktasyon sayısı • Laktasyon dönemi Süt verimi • Memenin anatomik yapısı • Sağım kolaylığı • Irk • Meme ve meme başındaki yaralar olarak sıralanır.

Kuruya çıkarmada sağımın sona erdirilmesi amacıyla farklı 3 yöntem uygulanabilir. • Memelerin tam olarak boflaltılmaması: Kuruya almaya bir süre kala ineğin memeleri sağım zamanlarında sadece kısmen sağılır ve memedeki süt boflaltılmaz. Memenin sütle dolu olması memede süt üretim faaliyetlerini durdurucu bir özellik göstermektedir. • Aralıklı sağım: Burada inek her sağım zamanında sağılmayıp önce günde bir sonrada iki günde bir sağım uygulanarak bir süre daha sağılmaya devam etmektedir. Süt iyice azalınca sağım tamamen bırakılır. • Aniden sütten çıkarma: Bu yöntemde inek son ana kadar normal şekilde sağılmaktadır. Son sağımı takiben inek bir daha sağılmamak üzere kuruya alınır. Özellikle çok sütlü ineklerde aniden kuruya alınmada bazı güçlükler ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle kuruya alma öncesinde ineğin kesif yemi ve bir miktar da suyu azaltılarak memedeki süt üretimi baskılanır.

Üreme parametrelerini etkileyen pek çok faktör söz konusudur. Bunlar:

 olarak sınıflandırılabilir.

Koyun ve keçi yetiştiriciliğinde sıradan mera koşullarında yapılan koyun yetiştiriciliğinde yaşa bağlı sürüden çıkarma işlemi yaklaşık olarak 6-7 yaşlarında gerçekleşir.

İneklerde meme, iki tane ön ve iki tane de arka olmak üzere, 4 adet meme lobundan oluşmaktadır. Sağ ve sol meme bölmeleri memeler arasındaki bir oluk ile belirgin bir şekilde birbirinden ayrılır. Her meme lobu birbirinden tamamen bağımsız yapılardır. Memenin büyük kısmını arka meme lobları oluşturmakta ve süt veriminin % 60’ını bu loblar sağlamaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Oksitosin: Alveollerdeki miyoepitel hücrelerinin kasılmasını sağlayan ve böylelikle sütün sağılabilmesine olanak sağlayan bir hormondur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Papillomatozis: Viral kökenli, iyi huylu, çoklu neoplazmaya (tümör) neden olur; özellikle genç düvelerde, genellikle meme, meme başı derisi, karın altı, baş ve boyunda görülür. Etkeni BPV’dir (Bovine Papilloma Virus). Doğru cevap C seçeneğidir.

İmpetigo, irinli deri yangısı olarak da bilinir. 2-4 mm çapında püstüller oluşur. Meme başı ve memenin alt kısımlarında görülür. Önce içi su dolu açık renkli kabarcıklar oluşur, sonra bunlar kızarık bir hal alır. İçi su dolu kabarcıklar irinleşir, patlar, kabuklaşır. Zoonoz bir hastalıktır. İnsanlara da geçer, sağımcılar başta olmak üzere özellikle çocuklarda el ve yüzde lezyonlar oluşturur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Mastitis sürü içerisinde memeden memeye ve hayvandan hayvana sağımcıların elleri, kurulama havluları ve sağım ekipmanı ile bulaşmaktadır. Bu nedenle mastitis bir sürü problemidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kolay sağılan ineklerde zor sağılanlara göre daha sık mastitis görülmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bir mastitis vakasında, toplam zararda en fazla paya sahip olan gider türü % 69'luk oranla azalmış süt üretimidir. Diğer giderlerin oranları % 2 ile 5 arasında değişiklik göstermektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.