TEMEL SÜRÜ SAĞLIĞI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 1

Laktasyon: Hayvanların süt verdikleri dönem.

Sıfat sezonu: Koyun ve keçi yetiştiriciliğinde, dişi ve erkeklerin çiftleştirildiği dönem

Sıfat sezonu: Koyun ve keçi yetiştiriciliğinde, dişi ve erkeklerin çiftleştirildiği dönem

Sürüden çıkarma: Verimleri düşen hayvanların satılması ya da kesime sevk edilmesi. Doğru cevap E'dir.

Koyun-Keçi yetiştiriciliğinde ekonomik kayıplara neden olan başlıca sebepler
şöyle özetlenebilir:
• Üreme faaliyetlerinde yetersizlik. Gebelik, doğum oranları ve yavru verimlerinin (bir batındaki yavru sayısı, ikiz doğum oranı) düşüklüğü. İdeal yavru sayısının gerisinde kalınması.
• Doğan kuzu ya da oğlakların sütten kesilinceye kadar ki dönemde ölüm
oranlarının yüksekliği. Ölümler daha çok doğumu takip eden 2 gün içinde
gerçekleşir.
• Koyun ya da keçilerin üreme faaliyetlerinin farklı dönemlerinde beslenmede yetersizlik. Bu açıdan en kritik dönemler sıfat sezonu, gebeliğin son 6
haftası ve laktasyonun ilk 3 haftasıdır.
• Bazı hastalıklar (iç ve dış parazitler, gebelik toksemisi, mastitis, prolapsus
vagina, clostridial enfeksiyonlar, ayak hastalıkları, maedi-visna) ve sütten
kesilen hayvanların büyümelerindeki yetersizlik.
• Performansın yükseltilmesi için, bakım ve yönetim programlarının gereken ciddiyette devam ettirilmemesi. Doğru cevap C'dir.

Pik verimi: Süt veriminin en yüksek olduğu dönem. Doğru cevap A'dır.

27/30=0.9 (%90) Doğru cevap C'dir.

Doğal direnç konusunda yapılan çalışmaların nihai amacı,
hastalıklara karşı dirençli bireyleri tespit edebilmektir. Bu konuda üzerinde en çok çalışılan hastalıkların başında Brucellozis ve Paratuberculosis (John’s Disease) gelmektedir Doğru cevap D'dir.

Merkezi Kayıt Sistemleri: 
Bu tür kayıt sistemleri daha çok gelişmiş ülkelerde ve genelliklede devlet eliyle
düzenlenen kayıt sistemlerinden oluşur. Örneğin, Amerika Birleşik Devletlerinde DHI (Dairy Herd Improvement Associaiton Recording Systems) adlı ulusal kayıt sisteminin 50 yıldan uzun bir geçmişi vardır. Doğru cevap C'dir.

Yazılı (Manuel) Kayıt Sistemleri
Bu kayıt sistemi, her bir hayvan için tutulan ve elle doldurulan bireysel kartlardan oluşur ve özellikle gelişmiş ülkelerde daha çok küçük süt ineği işletmeleri tarafından tercih edilen bir kayıt sistemidir. Bu kartlara, doğum, üreme, sağlık gibi kayıtlar işlenir. Küçük işletmelerde asgari düzeyde verinin kayıt ve değerlendirilmesi için yeterlidir. Veri girişi oldukça kolay bu sistem de, okuma yazması olan herkes tarafından veriler girilebilir ve değerlendirilebilir. Ancak Veteriner Hekimlerce sürü hakkında bilgi edinilebilmesi oldukça uzun zaman alır ve karışıklıklara neden olabilir. Sürünün genel değerlendirilmesinin yapılabilmesi her defasında kartların tek tek incelenmesini gerektirir. Doğru cevap C'dir.

Sürü sağlığı programlarının başarısızlık sebeplerinden bazıları şöyle sıralanabilir:
• Veteriner Hekimlerin bilgi ve motivasyonlarının üreticilerin (ya da işletmecilerin) beklentilerini karşılayamaması (ya da tam tersi). Program, Veteriner Hekimlerin ya da üreticilerin beklentilerinin gerçekleşmemesi halinde başarılı olamaz. Sonuçta taraflar (Veteriner Hekimler ya da İşletmeciler)
beklentilerini karşılayabilecek yeni arayışlar içerisine girerler.
• Veteriner Hekimlerin acil durumlar dışında, düzenli yapılması gereken
kontrol ve değerlendirme amaçlı çiftlik ziyaretlerini gerçekleştirmemeleri.
Bu durum, Veteriner Hekimlerin danışmanlık hizmetlerine göre, acil ya da
anlık çağrıları daha öncelikli görmeleri ve düzenli yapılması gereken çiftlik
ziyaretlerini bu uğurda ertelemelerinden kaynaklanabilir. • Sürü sağlığı ve yönetimi konusunda en sık yapılan hata, aşılama gibi tek
bir unsur üzerinde durulmasıdır. Unutulmamalıdır ki aşılama programı tek
başına bir sürü sağılığı programı değildir.
• Veteriner Hekimler ve üreticiler arasındaki iletişimsizlik.
• Gereğinden fazla önerilerle üreticilerin yıldırılması.
• Önerilerin çiftlik personelince uygulanmaması.
• Sonuçların analizinin ve yapılan uygulamaların değerlendirilmesindeki hatalar. Bu genellikle, verilerin kayıt edilmesine verilen önemin azalmasına ya
da performans değerlendirilme özelliğinin yetersizliğine bağlı olarak ortaya çıkar.
• Veteriner Hekimlik ücretlerinin yüksek bulunması. Nitekim Veteriner Hekimlerin danışmanlık amaçlı olarak işletmede geçirdikleri zaman yeterli
olmadıkça, salt bireysel hastalıklara müdahale ederek üreticilerin, kendi
ücretlerini makul gösterir kazanç elde etmelerini sağlayamazlar.  Doğru cevap B'dir.

Mastitis kontrol programlarının sahip olması gereken 10 temel kural şöyle özetlenebilir:

Meme sağlığına ilişkin hedeflerin oluşturulması

Uygun sağım metodu

İnekler için temiz ve rahat bir ortamın (barınma) sağlanması

Sağım sistemi ve ekipmanlarının düzenli bakımı ve uygun şekilde kullanımı

Klinik mastitisli (laktasyondaki) ineklerin uygun şekilde tedavi edilmesi

Kuru dönemdeki ineklerin uygun şekilde bakım ve yönetimi

Biyogüvenlik kurallarının sürekli uygulanması ve kronik enfeksiyona sahip

hayvanların sürüden çıkarılması

Kayıtların iyi tutulması

Meme sağlığının düzenli kontrol edilmesi

Mastitis kontrol programının düzenli olarak gözden geçirilmesi

Doğru cevap D şıkkıdır.

Dişilerin sağlık kontrolü,

Dişiler eğer çok zayıfsa rasyonlarının düzenlenmesi,

Arama koçları ya da tekelerin sürüye katılması,

Gerekli ise uygun aşı ve antiparaziter uygulamaların yapılması,

Gerekli ise hormonal desteğin yapılması.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Bu tedbirler şunları içermektedir (Blayney & Fallert, 1990): •Doğrudanfiyatdestekleri:Ürünlerinhükümetlerceaçıklananmüdahale fiyatları üzerinden satın alınması. •Doğrudangelirödemesivetarımsalmalzemeyadaaraçdestekleri. •Ürünkullanımıdestekleri. •İthalatınsınırlanmasıyadayasaklanması: •Gümrükvergileri •Kota •Yetkibelgesi •Envanter(stokmal)kontrolü. •Ticaretinsınırlandırılması.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Sağım Sistemi ve Meme Sağlığı İlişkisi Sağım sistemleri yeni meme enfeksiyonlarının çıkmasına yol açabilir. Buna birkaç yolla neden olabilir: •Mastitisetkenlerinibirinektendiğerinetaşıyarak, •Hayvanlararasındaçaprazenfeksiyongeçişiiçinbiryololuşturarak, •Sağımsistemininyanlışkullanılmasıyadasistemdekibirsorunnedeniyle memedeki sütün tümünü boşaltmayıp, hem meme başında yaralanma meydana getirerek, hem de meme içi enfeksiyon oluşumuna zemin hazırlayarak, •Sağımsistemindevakumunanidendüşmesisonucuhavahareketinindeğişerek sağılan sütün sağım başlıklarından meme başına geri kaçması ile patojenlerin meme kanalını geçmesine neden olarak.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Buzağı Ölümlerinde En Sık Karşılaşılan Sebepler • İshal • Solunum Sistemi Hastalıkları • Çeşitli Travmalar • Eklem ve Göbek Enfeksiyonları • Diğer (bilinmeyen) nedenler % 52,2 % 21,3 % 2,4 % 2,2 % 21,9

Doğru cevap B şıkkkıdır.

Tohumlamadan 6-8 hafta önce yapılanlar:

Erkeklerin sağlık kontrolü

Uygun erkek/dişi oranı için yeterli erkeğin planlanması

Erkekler eğer çok yağlı ya da zayıf iseler rasyonlarının düzenlenmesi

Doğru cevap D şıkkıdır.

Tablo 2.1 Koyun ve keçi sürülerinde döl verimi performansı değerlendirilmesinde kullanılan veriler tablosu incelenmelidir

Doğru cevap C şıkkıdır.