TEMEL SAĞLIK VE HASTALIK BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 26

Diyabet (Şeker) hastalarında yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır;
• Çok su içmelerine rağmen sık sık susarlar.
• Açlık hisleri artmıştır.
• Sürekli yorgun ve halsizdirler.
• Özellikle genital bölgede olmak üzere deride kaşıntı vardır.
• Sık sık (gündüz-gece) idrar yapma ihtiyacı (bazen her saat başı) vardır.
• Normal olmayan kilo kaybı ya da kilo almada artış vardır.
• Yara ve kesiklerin geç iyileşmesi söz konusudur.
• El ve ayaklarda karıncalanma, his kaybı (Nöropati) gözlenir.
• Zihin karışıklığı (Konfüzyon) vardır.

Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Vektör, hastalık etkenlerini kendi biyolojik ve anatomik özelliklerine göre farklı şekillerde vücutlarında taşıyan ve bunları diğer canlılara nakleden canlılardır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Prevalans: Bir hastalığın bir popülasyon içinde belirli bir süre aralığında eski-yeni vakaların birlikte görülme oranıdır. 

Letalite: Ölenlerin hastalananlara oranıdır.
İnsidans: Bir hastalığın belli zaman diliminde bir toplumda görülme sıklığı ve oranıdır.
Sporadik: Bir enfeksiyon hastalığının seyrek biçimde, tek tek olgular hâlinde herhangi bir yer (bir köy ya da bir bölgede) ya da zaman bağlantısı olmaksızın tek tük seyretmesi olgusudur.

Epidemi: Belli bir bölgede aynı anda birçok kimsenin hastalanmasına
sebep olan, hızla yayılan, salgın gösteren hastalığın olması anlamına gelir.

Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Picornavirus Hepatit A'nın, Flavivirus ve Pestivirus Hepatit C'nin , Herpevirus Hepatit E'nin etkenidir. Hepatit B'nin etkeni ise Hepadnavirus’tur. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Hymenolepis diminuta'nın tedavisinde Niklosamid kullanılır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

İnfluenza: Alt ve üst solunum yollarına yerleşerek epidemilere ve pandemilere sebep olan akciğerde ciddi sorunlar oluşturarak ölümlere sebep olan viral bir hastalıktır. Orthomyxovirus ailesinden olan influenza virüslerinin 3 farklı tipi vardır (Tip 1, 2 ve 3). Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Dünyanın her yerinde oldukça yoğun ve çok bulaşıcı tarzda seyir gösteren hastalığın etkeni varisella-zoster virüsüdür (VZV). Hastalık genellikle 10 yaşın altındaki çocuklarda daha fazla görülmektedir. Vücudun farklı bölgelerinde kabarıklıklar, veziküller ve kabuklanmalarla karakterize olan bir hastalıktır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Kızamıkçık solunum yoluyla bulaşan bir hastalıktır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Kuş gribinde, İnfluenza A virüsünün H5N1 tipi ile hasta olan hayvanlarla yakın temas hâlinde olan insanlarda da enfeksiyonlara neden olabileceği bildirilmiştir.

Şarbon hastalığının etkeni Bacillus anthracis’tir.

Trahom hastalığının etkeni Chlamydia trachomatis’tir.

Kabakulak hastalığının etkeni Paramyxovirus ailesinden bir virüstür.

Vebanın  etkeni bir bakteri olan Yersinia pestis’tir. 

Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi: Hastalığın etkeni Bunyaviridae ailesinden Nairovirus türünden virüslerdir. Klinik belirtileri kan işeme, kanlı kusma, rektumdan ve ağızdan kan gelmesi ve abdominal bölgedeki kanama odakları şeklinde kayıta alınmıştır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Neonatal Tetanos A Grubu bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklardan birisidir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Kalpte 4 kapakçık vardır. Kapakçıkların temel görevi kalbin kasılması sırasında kanın tek yönlü olarak akışını sağlamak; kalbin gevşemesi durumunda ise kanın geriye kaçışını engellemektir.

1. Trikuspit kapak: Sağ atrium ile sağ ventrikül arasındaki kapak
2. Pulmoner kapak: Sağ ventrikülden kanın akciğerler gönderildiği pulmoner arter
(akciğerlere kirli kanı taşıyan atardama) önündeki kapak
3. Mitral kapak: Sol atrium ile sol ventrikül arasındaki kapak
4. Aort kapağı: Sol ventrikülden temiz kanı tüm vücuda taşıyan aort damarının
önündeki kapak

Kalbin kasılmasına, yani kanı pompalamasına “sistol”, kalbin gevşemesine yani kanın kalbe gelmesinin sağlanmasına ise “diyastol” denir. Kalbin steteskop adı verilen dinleme cihazı veya vücuttaki arterlerden (atardamarlar) atımın hissedilmesine “nabız” denir. Sistol sırasında arterlerde güçlü bir vuruntu hissedilir ve bu vuruntular 1 dakika sayılarak nabız sayısı saptanır. Nabız sayısı yaşla değişmekle birlikte dakikada 60-90 arasındadır. Bebek ve çocuklarda hızlıdır, yaş ilerledikçe bu hız azalır. Nabız sayısı 60/dakika altında ise “bradikardi”, nabız sayısı 90/dakika üzerinde ise “taşikardi” denir.

Arter Hastalıkları
Ateroskleroz: Büyük ve orta boy arterlerde “aterom” veya “plak” olarak adlandırılan intima denilen damar çeperinde veya hemen altında lipid birikimi ve inflamasyonla seyreden kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Halk arasında “damar sertliği” olarak da bilinir. 
Anevrizma: Arterlerin duvarında oluşan baloncuk şeklindeki patolojik genişlemelerdir.
Vaskulit: Arterin inflamasyonuna (iltihaplanması) denir.Burger Hastalığı: Sigara içen genç erkeklerde görülen ve çoğunlukla bacak, bazen
de koldaki arterlerdeki tıkanmalardır.
Raynoud Hastalığı: Özellikle soğukta veya titreşimli aletlerin kullanımı sırasında
ortaya çıkan parmakların ucundan başlayarak avuca ve bileğe kadar yayılan beyazlaşma/ sararma, daha sonra morarma ve kızarma ile karakterize arteriel damarlarda meydana gelen tıkanıklığa bağlı gelişen bir bozukluktur.

Solunum Sisteminin Enfeksiyonları
1. Rinit

2. Sinuzitis

3. Akut Farenjit ve Tonsillit

4.Larenjit ve Akut Laringotrakeabronşit

5. Akut Otitis Media

6. Pnömoni, Bronkopnömoni

7. Bronşiyolitis

8. Tüberküloz (Verem)

Divertikül: Kolon mukozasının zayıflaması sonucu dışarıya doğru cepleşmesi veya keseleşmesidir. İleri yaş, kabızlık, posalı/lifli gıdalardan fakir beslenme, kırmızı etin fazla tüketilmesi şişmanlık ve hareketsizlik risk faktörleridir. Karın ağrısı, kabızlık, kanama görülebilir. Eğer iltihaplanırsa buna “divertikülit” denir ve şiddetli karın ağrısına ve kanamaya neden olabilir. Perfore (delinmesi) olabilir ve karın boşluğunu saran periton isimli zarın inflamasyonuna (iltihaplanmasına) neden olur. Peritonit denilen bu tablo ölümcül olabilir. Kilo kaybı, yorgunluk görülür. Tanıda kolonoskopi denilen yöntemlerle kolon incelenir. Orada lezyon (mukozadan farklı görünümlü yara) varsa biyopsi alınarak tanı konur.

• Böbrek hastalıkları
Konjenital Anomalileri (Bozuklukları):
Agenezis: Tek taraflı veya çift taraflı böbreğin gelişmemiş olmasıdır. Tek taraflı
ise sorun olmaz ancak çift taraflı agenezis (yokluk) yaşam için tehdittir. Çift
taraflı böbrek olmadığında akciğerlerde de sorun görülmektedir ve ölüm solunum
yetmezliğine bağlıdır.
At Nalı Böbrek: İki böbreğin birleşik olduğu durumları belirtir. At nalı böbrekte
böbrekler sıklıkla alt uç kısımlarının birleşmesi şeklindedir.
Hipoplastik Böbrek: Renal hipoplazi (oligomeganefroni) yapısal olarak böbreklerin
normal fakat küçük olduğu primer olarak nefron sayısının az olması
olarak tanımlanabilir.
Çok Sayıda Böbrek: İkiden fazla böbrek olması demektedir. Genelde normal
böbreğin altında oluşur. Kendi üreteri ile normal böbreğin üreterine bağlanarak
mesaneye açılabileceği gibi çok nadir kendi üreteri mesaneye bağlı olabilir.
Ektopik Böbrek: Böbrekler normalde olması gereken yerden farklı yer yerleşmesi
demektir.

Beyin üstten bakıldığında ortadan ikiye ayrılır. Bunlara “hemisfer (yarım
küre)” denir. Sağ hemisfer vücudun solunu, sol hemisfer ise vücudun sağ tarafını kontrol
eder. Her hemisferde 4 lob vardır:
1. Frontal Lob: Alnın arkasındaki beynin ön bölümüdür. Vücudun istemli hareketlerinin
motor kontrolünü sağlar. Ayrıca konuşma merkezi buradadır.
2. Parietal Lob: Beynin üst bölümüdür. Genel duyu ve tat duyusunu algılar.
3. Oksipital Lob: Ensenin üstünde, beynin arka bölümüdür. Görmenin merkezidir.
4. Temporal Lob: Kulak kemiğinin arkası

Hipofiz Bezi
Beyin alt tabanında, sella tursica (Türk Eğeri) adı verilen kemik çukurun içinde 1 cm çapında,
0.5-1 g ağırlığında bir endokrin bezdir. Ön ve arka lob olmak üzere iki loba ayrılır.
a. Ön hipofiz hormonları:
1. Growth Hormon (Büyüme Hormonu)
2. TSH (Tiroid Stimüle Edici Hormon)
3. ACTH (Adrenokortikotropin Hormon)
4. Gonotropin Hormon
FSH (Folikül Stimule Edici Hormon)
LH (Luteinize Edici Hormon)
5. Prolaktin
6. MSH (Melanosit Stimulan Hormon)
b. Arka hipofiz hormonları:
1. ADH (Antidiüretik Hormon)
2. Oksitosin

d.Aplastik Anemi: Kemik iliğinde eritrositin yapılamamasıdır.