TEMEL SAĞLIK VE HASTALIK BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 12

Mitral Stenoz (MS): Mitral kapak sol atrium ve sol ventrikül arasındadır. Sol atrium kasıldığında, kanın sol ventriküle geçebilmesi için bu kapağın tam açılması
gerekir. Yeterince açılamazsa buna mitral stenoz denir.

Atriyal Fibrilasyon (AF):
Atriyumdan başlayan düzensiz
kalp ritmidir. Atriyumlardaki
uyarıların sayısı dakikada 300 ila
600 atımı bulabilir.

Vaskulit: Arterin inflamasyonuna (iltihaplanması) denir.

Ülser, Mide rahatsızlıkları ve hastalıklarındandır

Ülseratif Kolit: Kalın bağırsakta (kolon) ülserler ve açık yaralar ile seyreden inflamatuvar bir hastalıktır.

Safra Kesesi ve Pankreas Hastalıkları
Kolesistit: Safra kesesinin inflamasyonuna (iltihaplanmasına) denir.
Kolelitiazis: Safra kesesinde taş olmasına denir.
Kolanjit: Safra yollarının inflamasyonuna (iltihaplanmasına) denir.
Koledok Obstrüksiyonu: Ana safra yolunun taş, tümör vb. nedenlerle tıkanmasıdır.
Pankratit: Pankreasın mikrobik, alkol, travma gibi nedenlerle ortaya çıkan inflamasyonudur (iltihaplanması).

Arka hipofiz hormonları:
1. ADH (Antidiüretik Hormon)
2. Oksitosin

Presbiakuzi, yaşlılığa bağlı işitme kabı; atelektazi, akciğerin bir kısmının ya da akciğerlerden birinin tümüyle büzüşerek genişleyememesi ve fonksiyonunu yitirmesi;  pnömoni, akciğer zarı iltihabı, zatüre; akomodasyon kaybı, lensin uyum gücünün kaybıdır. Osteoporozis ise kemik erimesi olup hastanın teşhisine en yakın seçenektir.

Genel olarak kronik hastalık uzun süredir devam eden hastalık anlamına gelir. Kronik hastalıkların temel özellikleri “kendi kendilerine iyileşememeleri, nadiren tam olarak tedavi edilebilmeleri, ilerleyici olmaları, kontrol altına alınamazlarsa yaşamın ileri evrelerinde çeşitli düzeyde bedensel ve ruhsal yetersizliklere yol açabilmeleridir”.

Kronik hastalıkların ortaya çıkışında yaş, kişisel yaşam tarzı ve kalıtsal etkenler rol oynar. Hipertansiyon (yüksek tansiyon), diyabet (şeker hastalığı), stroke (beyin felci, inme), artrit (eklem iltihabı) gibi kronik hastalıklar genellikle orta yaşlarda başlar, yaşam boyu sürer. Bazı kronik hastalıklar uygun tedbirler alındığında kontrol altına alınabilirler.

Sosyal, ekonomik ve kültürel şartlar, artan yaşlı nüfus, küreselleşme, fakirlik, plansız şehirleşme, çevre kirliliği, yetersiz eğitim, yetersiz beslenme, adil ve eşit katılımcı olmayan toplumsal çevre koşulları kronik hastalıkların oluşumunu ve önlenmesini etkilemekte, bütün dünyada artışını tetiklemektedir. Bilimsel çalışmalar doğum öncesi ve erken çocukluk yaşlarındaki biyopsikososyal olumsuz koşulların daha sonraki yetişkin dönemlerde ortaya çıkabilecek birçok kronik hastalıkla bağlantılı olabileceğini göstermektedir.

Kan basıncı, genel olarak arter (atardamar) dolaşımındaki kanın kan damarları çeperlerine yaptığı basınçtır. Kişinin üst koluna uygulanan tansiyon aleti ile ölçülür. Sağlıklı yetişkinlerde, istirahat koşullarında, ortalama olarak 120/80ya da 12/8 cmHg'dir. Üstteki değer (120 mmHg) atardamarlardaki (arter) büyük tansiyonu ya da sistolik basıncı ifade ederken alttaki değer (80 mmHg) atardamarlardaki (arter) küçük tansiyonu ya da diyastolik basıncı ifade eder.

Koroner anjiyogram, kalp kateterizasyonu sırasında injekte edilen boyaları görüntüleyerek, kalpteki kan akışı ve tıkanıklıkları bilgisayar ekranına yansıtır.

Düşük potasyumlu beslenme, vücutta sodyum atılımının azalmasına ve vücutta kan hacminin artışına yol açar. Bunun aksi olarak yüksek potasyumlu beslenme hipertansiyon rahatsızlığına yol açabilecek diğer etmenlerin de kontrol altında tutulmasında yarar sağlar.

Beden kitle indeksi sınıflandırması

Zayıf:                           18.5 ve daha düşük

Normal:                        18.5–24.9

Şişman:                        25.0–29.9

Obez:                           30.0–34.9

Aşırı Obez:                    35.0–39.9

Ölümcül (Morbid) Obez: 40.0 ve daha üstü

KOAH’lı pek çok hastada kronik bronşit ve amfizem (miks ya da karışık tip) birlikte bulunur. Diğer kronik hastalıklarda olduğu gibi KOAH’ın tamamiyle tedavi edilmesi henüz mümkün değildir. Fakat erken teşhis ve tedavi ile hastalık kısmen kontrol altına alınabilir veya akciğerlere daha ileri seviyede hasar vermesi önlenebilir. Sigara kullanımı ve solunan havanın kirliliği bu hastalığın en yaygın ve önlenebilir sebepleri arasındadır.

• Asla fiziksel aktivitelerinizden geri kalmayın, düzenli egzersizlerinizi, dengeli ve yeterli beslenmeyi, psiko-sosyal faaliyetlerinizi (eş, çocuklarınız, aile ve arkadaş çevrenizden alacağınız pozitif katkılar çok değerlidir) ihmal etmeyin. Pozitif enerji ve zevk aldığınız aktivitelere öncelik verin
• Bedensel ve ruhsal olarak taşıyabileceğiniz sürdürülebilir kararlar alın (gerçekçi olun)
• Büyük hedeflerinizi küçük parçalara bölün, önceliklerinizi ve yapabileceklerinizi tekrar tekrar gözden geçirin. Sakın kendinizi izole etmeyin, güvendiğiniz arkadaş ve akrabalarınızla vakit geçirin. Onlara danışın, deneyim, tecrübe ve yardımlarından faydalanın.
• Duygusal durumunuzun hemen düzelmesini beklemeyin fakat yol aldığınızı keşfedin. İştah ve uykunuzdaki düzelmeler depresyon hâliniz henüz tam olarak iyileşmese de doğru yolda olduğunuzu gösteren çok iyi işaretlerdir.
• Evlilik, boşanma, iş değiştirme, çocuk sahibi olma, büyük alımlar ya da satışlar gibi çok önemli kararları iyileşme sonrasına bırakın.

Kan şeker seviyesinin normalden daha yüksek bir seviyede bulunması hâlidir. Normal açlık kan şekeri, 60-100 mg/100 ml kandadır. Kontrol altında tutulamayan diyabet çok ciddi sağlık problemlerine yol açarken diyabeti kontrol altında tutarak sağlıklı yaşamak mümkündür.

Gebeliği önleyici iğnelerin (Enjektabl Konraseptifler), her ay ve 3 ayda 1 yapılan iki türü vardır. Üç aylık enjeksiyonlarda progesteron varken aylık enjeksiyonlarda progesterona ek olarak östrojen de bulunur. Üç ay­lık iğnelerin etkisi mini haplara, aylık iğnelerin etkisi kombine OKS’lere benzer. Gebeliği önlemede başarısı %99 gibi yüksek bir değerdedir.

Akciğer fonksiyon testleri (spirometre ve spirogram): KOAH’lı hastaların teşhis ve tedavisinin izlenmesinde çok kullanılan bir teknikte, akciğer fonksiyon testleridir. Bu test sırasında hasta, spirometre denilen akciğer hacim ve kapasitelerini ölçen bir cihazın ağızlığı aracılığı ile maksimum bir soluk alma sonrası akciğerlerindeki havayı bütün gücüyle alete üfler. Üflenen havanın hacmi, üfleme süresi ve üfleme hızı ile ilgili bilgiler (spirogram) KOAH’lı hastaların teşhis ve tedavisinin izlenmesinde hekime çok değerli bilgiler verir.

Hepatit B aşısı, cinsel yolla, kan ve enfekte vücut sıvıları ile bulaşabilen; karaciğerde yetmezliğe, siroz ve kansere neden olan Hepatit B virusuna karşı geliştirilen; rekombinant DNA teknolojisi ile üretilen ölü (inaktif) bir aşıdır. Kas içine (intramuskuler: IM) uygulanır. Takvimimizde 0 (doğduğunda), 1. ve 6. ayların bitiminde uygulanmaktadır. Hepatit B aşısı yeni doğanda hemen yapılması gerektiği için doğumların isteğe bağlı evde değil mutlaka sağlık kuruluş­larında yapılması bu nedenle önemlidir.