TEMEL SAĞLIK VE HASTALIK BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 14

Şayet sağlık durumlarında veya gelişimlerinde bir olumsuz durum yoksa çocuklar ve gençler günde 60 dakika düzenli egzersiz yapmalıdırlar. Doğru yanıt 'C'.

Tarife uygun olan besinler Karbonhidratlardır. Doğru yanıt 'B'.

Zararlı maddelerle bağ kuran ve vücudu koruyan bu maddelere Antioksidan denmektedir. Doğru yanıt 'E'.

Rekreasyonel (oyun-spor) alanların eksikliği olmalıydı

Zayıf      <18.5
Normal   18.5-24.9
Şişman   25.0-29.9
Obez     30.0-34.9
Aşırı Obez 35.0-39.9
ÖlümcülObez 40.0+

Kuvvet egzersizleri sırasında kalp ve solunum faaliyetleri de artmışsa aktivite aynı zamanda dayanıklılığı da artırır. Örneğin koşma hem aerobik hem de anaerobik bir aktivitedir

Kural olarak her bir dakikalık yüksek yoğunluktaki egzersiz aktivitesi 2 dakikalık orta şiddetteki aerobik aktiviteye karşılıktır. Yetişkinler haftada 300 dakika (5 saat)
orta şiddette aerobik egzersiz ya da 150 dakika yüksek yoğunlukta aerobik egzersize karşılık gelir

Düşmeye meyilli yaşlıların egzersiz aktivitelerine özellikle denge (balans) hareketlerini eklemeleri çok önemlidir

Yemek sonrası egzersize başlamak için en az 2 saat geçmesini bekleyiniz.

Glikoz; meyve ve bazı kök sebzelerde, bal, pekmez, mısırda,
• Fruktoz (meyve şekeri); sarımsak, soğan, yer elmasında,
• Galaktoz; keten tohumunda,
• Laktoz; sütte,
• Maltoz; tahıl ve baklagillerde,
• Glikojen (vücutta glikozun depo edildiği şeklidir); karaciger ve kas dokuda,
• Nişasta (karbonhidratların bitkilerdeki depo şeklidir); mısır, pirinç, patateste
• Selluloz (bitkilerde destek görevi yapar); bitkilerde bulunan başlıca karbonhidratlardır

Fiziksel aktivite seviyesini azaltan nedenler; inaktif anne-baba, TV, bilgisayar, oyunlar, beden eğitimi derslerine katılım eksikliği ve isteksizliği, rekreasyonel (oyun-spor) alanların eksikliği, hızlı gelişen teknoloji-asansör-yürüyen merdiven, yemek tercihleri, güven (sosyal fobi)'dir.  Çarşı-pazar işlerini yapmak fiziksel aktivite seviyesini azaltmaz. Doğru cevap B seçeneğidir.

Vücut kitle indeksi sonucu 18.5 ve altı ise zayıf, 18.5-24.9 normal, 25.0-29.9 şişman 30.0-34.9 obez, 35.0-39.9  aşırı obez, 40.0+  ölümcül obez olarak nitelenmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Egzersiz sıklığı, mümkünse her gün ama yeni başladıysanız haftada en az 3 gün ve haftada toplam en az 150 dakika düzenli aerobik, kuvvet, esneklik ve denge kombinasyonlu egzersizler içermelidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kuvvet egzersizleri sonucunda artırılan kas gücü, günlük hayatta merdiven çıkma, taşıma, hızlı koşma gibi aktivitelerin çok daha kolay yapılmasını sağlar. Denge egzersizleri, dengenin korunmasını geliştirerek çeşitli ani hareketlerde kişiyi düşmekten ve yaralanmaktan korur, hareket kabiliyetini (çeviklik) artırır.  Esneme-germe egzersizleriyle başlatılan ve bitirilen egzersizler yaralanma riskini azaltır, hareket etkinliğini kolaylaştırır. Dayanıklılık egzersizlerini düzenli yapmak ise kişide daha uzun mesafeleri daha hızlı yürüyebilme, tepeleri daha rahat çıkabilme imkânı sağlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Dağcılık, kürek çekme, şınav çekme, ağırlık kaldırma kuvvet egzersizleri, bisiklet binme ise günlük aerobik egzersizlerdendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yaşlıların sağlık ve hareketlilik durumlarına göre, yaralanma riski düşük aktiviteler seçmeleri uygundur. Kronik hastalıkları olan yaşlıların egzersiz aktivitelerini sürdürürken yakın doktor kontrolünde bulunmaları önemlidir. Yürüme, yaşlılar için sağlığa yararlı ve düşük yaralanma riski olan çok iyi bir aerobik aktivitedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Egzersiz giysileri ve ayakkabıları yapılan aktiviteye ve hava koşullarına uygun olmalı, kişiyi yormamalı, hareketleri engellememeli ve fizyolojik fonksiyonları optimum koşullarda tutmayı sağlamalıdır. Yani egzersiz yaparken kullandığınız giysiler ve ayakkabılarınız, vücut sıcaklığınızı normalde tutabilmeli, kalp-solunum-dolaşım faaliyetlerini rahatlatmalı, dengeyi sağlamakta güçlük çıkarmamalı ve ayak konforunu mükemmel şekilde sağlamalıdır. Çoğu fiziksel aktivite için özel giysiler gerekmeyebilir, gevşek pamuklu giysiler çoğu spor için yeterlidir. Fakat uygun ayakkabı özellikleri spor türüne göre büyük değişiklikler gösterebilir. Özellikle artritli ve diyabetik hastalar için uygun ayakkabı seçimi büyük önem taşır.
Egzersiz için seçilen ayakkabılarda şu özellikler aranmalıdır;
• Yapılacak fiziksel aktiviteye uygun ayakkabı seçilmelidir (yürüme, koşma, basket, voleybol, dans, tenis vs.).
• Spor ayakkabıları düz, önü yuvarlak, topuğu destekleyen, ayak parmakların rahat hareket ettirildiği, taban anatomisini destekleyen kaliteli malzemelerden imal edilmiş olmalıdır.
• Eğer ayakkabı bağlarını kullanmakta güçlük çekiliyorsa güçlü yapıştırmalı modeller tercih edilmelidir. Ayakkabı ölçüsü dikkatle seçilmelidir, en yoğun faaliyet sonrası ayak ölçüsü (gün sonunda ayaklar en büyük haldedir) daha idealdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Proteinler; büyüme, gelişme, hücrelerin yenilenmesi ve sağlıklı yaşam için gerekli temel yapısal besin ögesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

• Glikoz; meyve ve bazı kök sebzelerde, bal, pekmez, mısırda,
• Fruktoz (meyve şekeri); sarımsak, soğan, yer elmasında,
• Galaktoz; keten tohumunda,
• Laktoz; sütte,
• Maltoz; tahıl ve baklagillerde,
• Glikojen (vücutta glikozun depo edildiği şeklidir); karaciger ve kas dokuda,
• Nişasta (karbonhidratların bitkilerdeki depo şeklidir); mısır, pirinç, patateste,
• Selluloz (bitkilerde destek görevi yapar); bitkilerde bulunan başlıca karbonhidratlardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Vücutta 15’e yakın mineral madde depolanır ve bunların vücutta bulunmaları sağlıklı bir yaşam için şarttır. Mineral maddeler vücut tarafından üretilemez ve mecburen dışarıdan besin maddeleri ile birlikte alınmaları gereklidir. Mineral madde yokluğu, eksikliği ve hatta fazlalığı vücuttaki doğal dengeyi bozar. Bu durum kısa sürede düzenlenmediği taktirde de hayati tehlikelere de sebep olabilir. Hücrelerin korunması, diş, kemik, cilt sağlığı için çok fazla öneme sahiptirler. Ayrıca vücuttaki sıvı dengesinin sağlanması (sodyum ve potasyum), kan basıncının dengede tutulması, kalp ritmi, kasların hareketi, vücutta önemli fonksiyonları olan enzimlerin yapısına katılma (selenyum ve çinko), dokulara oksijen taşınması (demir)
gibi işlevler de önemli görevleri vardır. Doğru cevap A seçeneğidir.