TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ

Rehabilitasyon:

Rehabilitasyon farklı alanlardaki uygulamaları kapsar. Bunlar:

Tıbbi, mesleki ve psikososyal rehabilitasyon ayrı ayrı düşünülemez. Her zaman birbirlerini tamamlarlar.

Sporcunun rehabilitasyonunda temel amaç; sporcunun yaralanma riskini minimale indirmek gayesiyle gerekli olan esneklik, kuvvet ve enduransı (dayanıklılığı) içeren en mükemmel fiziksel uygunluk seviyesine getirmek için uygun antrenman ve egzersiz programı düzenleyerek maksimum performansa ulaştırmaktır. Spor yaralanmalarında rehabilitasyonun amacı ise; enflamasyonu önlemek, ağrıyı gidermek, normal eklem hareket açıklığını korumak veya yeniden kazandırmak, kas kuvvet, esneklik ve dayanıklılığını, kardiyovasküler dayanıklılığı arttırmak, spor branşına özgü becerileri geliştirmek ve yeniden spora dönüşü sağlamaktır.

Sporcunun rehabilitasyonunda temel amaç; sporcunun yaralanma riskini minimale indirmek gayesiyle gerekli olan esneklik, kuvvet ve enduransı (dayanıklılığı) içeren en mükemmel fiziksel uygunluk seviyesine getirmek için uygun antrenman ve egzersiz programı düzenleyerek maksimum performansa ulaştırmaktır. Spor yaralanmalarında rehabilitasyonun amacı ise; enflamasyonu önlemek, ağrıyı gidermek, normal eklem hareket açıklığını korumak veya yeniden kazandırmak, kas kuvvet, esneklik ve dayanıklılığını, kardiyovasküler dayanıklılığı arttırmak, spor branşına özgü becerileri geliştirmek ve yeniden spora dönüşü sağlamaktır.

Yanık rehabilitasyonunun amacı; gelişebilecek komplikasyonları önlemek, eklem hareket kısıtlılığını ve deformitelerini minimale indirmek, hareket kabiliyetini arttırmak, nedbe dokusu oluşumunu kontrol etmek, estetik ve fonksiyonel kusurları en düşük seviyeye indirmek, mümkün olan en iyi fonksiyonel kapasiteye ulaştırmak, hastanın mesleki ve rekreasyonel faaliyetlerini yeniden kazandırarak, en kısa sürede günlük yaşam aktivitelerini yapabilmelerini sağlamaktır.

Yanık rehabilitasyonunun amacı; gelişebilecek komplikasyonları önlemek, eklem hareket kısıtlılığını ve deformitelerini minimale indirmek, hareket kabiliyetini arttırmak, nedbe dokusu oluşumunu kontrol etmek, estetik ve fonksiyonel kusurları en düşük seviyeye indirmek, mümkün olan en iyi fonksiyonel kapasiteye ulaştırmak, hastanın mesleki ve rekreasyonel faaliyetlerini yeniden kazandırarak, en kısa sürede günlük yaşam aktivitelerini yapabilmelerini sağlamaktır.

"Özürlü kişilerin özürleri nedeniyle oluşan duyguları şöyle sıralanabilir:

Aşağılık duygusu: Her zaman olmamakla birlikte, fiziksel özürlülerin çoğunda bu duruma rastlanmaktadır. Bu kişiler, sakatlıklarını mutsuzluk kaynağı yapmakta, utanç, acıma ve bazen de acındırma, duygusal bir tepki olarak karşımıza çıkmaktadır.

Özürlülük ikilemi: Özürlü, aslında kendisinin normal bir kişi gibi kabul edilmesini istemesine rağmen, kendisinden özürlü insanlar gibi davranış beklendiğini düşünerek duygusal bir çatışma yaşar. Bu durumda psikososyal rehabilitasyona ihtiyaç duyulmaktadır.

Normal davranışları yüceltme: Özürlü kişi, özürlü olmayan kişilerin davranışlarını en ideal olarak kabul ettiği için, kendisine bir hedef belirlerken sağlıklı bir insana uygun hedefler belirler. Sonuçta ulaşamadıkları ideal hedefleri nedeniyle, bu insanlar aşağılık ve suçluluk duygularına kapılırlar.

Suçlanma: Fiziksel özürlü kişilerin normal standartlara uymayan davranışları ve fonksiyonlarını yerine getirirken karşılaştıkları güçlükler nedeniyle yetersizlik duygularına sahip olmak, özürlünün kişiliği için yıkıcı olmaya başlar. Böylece kendisinde suçluluk duygusu oluşarak diğer insanlardan saklanmak ister.

Grup stereotipi davranışlar: Yapılan araştırmalara göre, bütün özürlü kişilerde, hemen hemen aynı özellikler gözlenmektedir. Özürlü kişinin topluma uyum sağlamak için, özürünü saklamaya çalışması ve unutmak için çaba göstermesi, daha çok hatırlamasına sebep olmaktadır. Bu da fiziksel özüründen endişe duymasına ve özürünün hayatını yöneten ana kuvvet haline gelmesine neden olmaktadır."

İşe yerleşmeyi etkileyen en önemli faktörler; iş arayan kişinin özürünün türü, yetenek ve becerileri, kişilik özellikleri, fonksiyonel durumu, eğitim durumu, daha önceki mesleği, piyasa koşullarıdır. Diğer değişkenlerin ise, iş motivasyonu, toplumsal entegrasyon, bağımsız araba kullanma, bağımsız yaşam ve yaşam memnuniyeti olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, özürlü kişinin yaşı, iş tecrübesi, daha önce yapılan işlerin niteliği ve niceliği, ailenin davranış ve inançları da mesleki rehabilitasyonda önemlidir.

İşe yerleşmeyi etkileyen en önemli faktörler; iş arayan kişinin özürünün türü, yetenek ve becerileri, kişilik özellikleri, fonksiyonel durumu, eğitim durumu, daha önceki mesleği, piyasa koşullarıdır. Diğer değişkenlerin ise, iş motivasyonu, toplumsal entegrasyon, bağımsız araba kullanma, bağımsız yaşam ve yaşam memnuniyeti olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, özürlü kişinin yaşı, iş tecrübesi, daha önce yapılan işlerin niteliği ve niceliği, ailenin davranış ve inançları da mesleki rehabilitasyonda önemlidir.

Rehabilitasyon; fizyolojik veya anatomik yetersizlikleri veya çevreye uyum sorunu olan kişinin fiziksel, psikolojik, sosyal, mesleki ve eğitsel potansiyelini en üst düzeye çıkarma olarak tanımlanmaktadır.

Bozukluk / yetersizlik/ (impairment): Doğuştan veya sonradan herhangi bir
hastalık veya kaza nedeniyle vücut yapısı (anatomik, fizyolojik ve psikolojik) ve
fonksiyonlarında (işlevlerinde) anlamlı sapma ya da kayıp olarak tanımlanmaktadır ve organ seviyesinde bozuklukları kapsamaktadır

Engellilik / katılım kısıtlılığı/ (handicap): Toplumsal düzeyde ortaya çıkar.
Bozukluk ya da özür nedeniyle yaş, cinsiyet, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı
olarak, normal rolün yerine getirilememesi, kısıtlanması olarak açıklanır.

Duyusal özürler: Görme, işitme gibi duyuların yetersizliği nedeniyle çevrenin
bir kısmının algılanamamasıdır.

En fazla sayıya sahip özür grubu ortopedik özürlüler oluşturmaktadır.

Özürlülüğe ilişkin ilk ve en eski model “ahlaki model” dir. Bu modelde özürlülüğün, ahlaki çöküntüden kaynaklandığına, özürlü kişilerin bedenlerine şeytanın ve kötü ruhların egemen olduğuna inanılmıştır.

Tıbbi rehabilitasyon, özürün önlenmesi ve özürlünün sağlık ve fonksiyonelliğinin
birçok disiplinlerin katılımı ve disiplinlerarası işbirliği ile sağlanmasıdır.

Özürlülük ikilemi: Özürlü, aslında kendisinin normal bir kişi gibi kabul edilmesini istemesine rağmen, kendisinden özürlü insanlar gibi davranış beklendiğini düşünerek duygusal bir çatışma yaşar. Bu durumda psikososyal rehabilitasyona
ihtiyaç duyulmaktadır.

Toplumsallaşma Grupları: Bu grupların amacı, üyelerde kabul edilebilir tutum ve davranışlar geliştirmektir. Kendi kendine gelişimleri ve sosyal rolleriyle
bütünleşmeleri için yardımcı olunur. Özürlülere yeni rollerine ya da değişen rollerine uyum sağlamaları için olanak tanınır

Grup stereotipi davranışlar: Yapılan araştırmalara göre, bütün özürlü kişilerde, hemen hemen aynı özellikler gözlenmektedir. Özürlü kişinin topluma uyum
sağlamak için, özürünü saklamaya çalışması ve unutmak için çaba göstermesi,
daha çok hatırlamasına sebep olmaktadır.

Rehabilitasyon, İngilizce kökenli “rehabilitate” fiilinden türemiş olup, iyileştirmek, düzeltmek, eski haline döndürmek, yeni alışkanlıkların kazandırılması veya
yeni bir duruma adaptasyonun sağlanması anlamına gelen bir terimdir. Ancak
günümüzde rehabilitasyon bu dar anlamın çok ötesine geçmiştir.
Rehabilitasyon; fizyolojik veya anatomik yetersizlikleri veya çevreye uyum sorunu olan kişinin fiziksel, psikolojik, sosyal, mesleki ve eğitsel potansiyelini en üst düzeye çıkarma olarak tanımlanmaktadır. Doğru Cevap C'dir.