TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ

Esneme bir hastalık belirtisi değildir.

Enfeksiyon hastalıklarının tamamına yakınında ateş artar. Vücut ısısının yüksek olmasına hipertermi denir.

Sindirim sistemi hastalıklarından mide hastalıklarının belirtileri arasında; bulantı, kusma, şişkinlik, kanama, kilo kaybı, ağrı, iştahsızlık, geğirme, kansızlık sayılmaktadır.

Dupuytren kontraktürü; sindirim sistemine dahil olan karaciğer ve safra yolları hastalıkları içinde parmak şekil bozukluğuna verilen addır.

Sinir sistemi iki beyin lobundan, beyincik, omurilik ve omurilikten çıkan sinirlerden oluşur. Bu bölgenin hastalıkları damar hastalıkları, enfeksiyon, tümör, kalıtsal hastalıklar, bağışılık sistemi hastalıkları şeklinde olup, tutulan yere göre belirti verir. Kişilik ve davranış değişiklikleri, duyu ve motor bozukluklar, yürüme bozuklukları, nöbetler, denge bozuklukları, görme bozuklukları, başdönmesi, bulantı kusma, yürüyememe, kaslarda gerginlik ve kramplar, titreme, bellek bozuklukarı, yutma bozuklukları, idrar kaçırma, başağrısı, felçler görülebilir.

Tansiyonu kısaca kan basıncı olarak tanımlayabiliriz. Damarlarınızdaki kan, dolaşım sırasında bir basınç oluşturur. Bu basınç alınan gıda, yapılan iş ve harcanan güçle bağlantılı olarak gün içinde küçük değişiklikler gösterebilir. Tansiyon ölçen aletlere sfigmomanometre denir. Ateş ölçümü için kullanılan gereçlere ısıölçer veya termometre adı verilir.

Vücudun bölgelerine göre ateşölçerle yapılan ölçüm türleri; Koltuk altı (aksiller) ölçüm, kulak (timpanik) ölçüm, Ağız içinden (oral) ölçüm ve rektal (anus ölçümdür.

Sağlıklı insanda soluk alıp verme sayısı dakikada 12 – 16'dır.

Ayağa kalkıldığında ortaya çıkan kan basıncı düşmesine ortostati̇k veya postüral hi̇potansi̇yon denilir. Özellikle uzun süre yatmış olan (günlerce, haftalarc ya da ameliyat ve kaza sonrası kişilerin ayağa kaldırılması sonrasında ortostatik hipotansiyon nedeniyle kişi baş dönmesi, bulantı yaşayabilir, bilincini kaybedebilir(bayılma/senkop); O nedenle bu gibi kişiler yataktan yavaş yavaş kaldırılır.

Normal bir yetişkinde, bir dakikadaki solunum sayısı dakikada 15-20 arasındadır; 25 ten fazla, 12 az ise sorun olabilir. Artışa, TAŞİPNE, azalmaya ise BRADİPNE denilir. Solunumun tamamen durması APNE olarak bilinir. Hızlı, yüzeysel ve güçlükle yapılan solunum DİSPNE olarak adlandırılır.

A,C,D ve E şıkları hastalığın oluşmasında ön koşullardır.

Üst solunum sistemi; Ateş, boğaz ağrısı, boğaz kaşıntısı, yutma güçlüğü, bulantı, burun, akıntısı-tıkanıklık, öksürük, ses kısıklığı, iştahsızlık, genel vücut ağrısı, hapşırma, burun kanaması, başağrısı, büyümüş lenf bezleri görülebilir. Alt solunum sistemi; Halsizlik, kilo kaybı, balgam, ateş, kan tükürme (hemoptizi), göğüste yanma, solunum sıkıntısı, öksürük, soluk renk, ıslık şeklinde solunum, çomak parmak, paslı dil, gece terlemesi, çarpıntı tansiyon düşüklüğü görülebilir.

Endokrin sistem, hipofiz, tiroid, paratiroid, pankreas ve sürrenal bezlerden oluşur.

Hastalıklar ani ortaya çıkan (akut) hastalıklar ve uzun yıllar boyunca seyreden (kronik) hastalıklar olmak üzere sınıflandırılabilir. Mikrobik hastalıklar, nezle, grip, sıcak çarpması, menenjit, damar tıkanmaları akut hastalıklar iken, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, felç, kalp hastalığı, romatizma gibi hastalıklar kronik hastalıklardır.

Bacak bacak üstüne atma, Kolun gergin olması, Dirsek çukurunun kalp hizasının altında olması, Manşetin çok uzun olması, Manşetin kısa olması, Manşetin gevşek sarılması, Manşetin yavaş şişirilmesi, Manşetin fazla şişirilmesi, Manşetin havasının çok yavaş boşaltılması, Manşetin havasının çok hızlı boşaltılması, Steteskopun çan kısmının iyi tutulmaması.

Koltuk altı 37,2°C Kulak 37,5°C Ağızdan 37,5°C Rektal ölçümde 38°C nin üzerindeki ölçümler ateş olarak kabul edilmektedir.

Burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, akciğerler, broş ve bronşçuklar solunum organlarıdır.

Normal değerleri 70-110 (mg/dl) arasındadır. Düşmesine hipoglisemi, yükselmesine hiperglisemi denir.

Kalıtım: Ailesinde yüksek tansiyon hastası bulunan kimselerde hipertansiyon gelişme riski yüksektir.
Ancak bu, yüksek tansiyonluların yakınlarında da mutlaka yüksek tansiyon gelişeceği anlamına gelmez. Ancak bu kişiler daha dikkatli olmalıdır. Yaş: Yüksek tansiyon genellikle 35 ile 50 yaşları arasında ortaya çıkar. Ancak bu hastalık daha genç yaşlarda da gelişebilir. Cinsiyet: Yüksek tansiyon 50 yaşından küçük erkeklerde, kadınlara göre daha sık görülür. 50 yaş üstünde ise kadınlarda erkeklere göre sıklığı artar.Şeker hastalığı: Şeker hastalarında yüksek tansiyonun ortaya çıkma riski, şeker hastası olmayanlara göre daha fazladır. Şeker hastalarında hipertansiyonun kontrolü çok daha önemlidir: şeker hastalarında tansiyonun normal kabul edilen sınırları 130/80 mmHg'dır. Bunlar değiştirilemez faktörlerdir.

Normal bir yetişkinde, bir dakikadaki solunum sayısı dakikada 15-20 arasındadır; 25 ten fazla, 12 az ise sorun olabilir. Artışa, TAŞİPNE, azalmaya ise BRADİPNE denilir. Solunumun tamamen durması APNE olarak bilinir. Hızlı, yüzeysel ve güçlükle yapılan solunum DİSPNE olarak adlandırılır. Nabzın dakika da 60 ve altında olmasına BRADİKARDİ, Nabzın dakika da 100-120 ve daha üstte olmasına TAŞIKARDİ, Dakikada 130'un üzerinde hızlı ve zayıf nabza FİLİFORM nabız adı verilir.