TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ

Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en etkili yollarından biri kişilerin bağışıklanmasıdır. Kişi bir enfeksiyon hastalığına karşı ya doğuştan bağışıktır ki buna doğal bağışıklık adı verilir. Ya da hayatı boyunca bir şekilde bağışıklık kazanır ki ona da edinsel bağışıklık adı verilmektedir. Edinsel bağışıklığın bir çeşidi olan pasif bağışıklık serumla hazır antikor verilmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.

Aile planlamasının amaçlarından biri kadınların sık aralıklarla doğum yapmalarına engel olarak sağlıklarını korumaktır. Normal şartlarda bir annenin iki gebeliği arasındaki süre en az iki yıl olmalıdır. İki yıldan az aralıkla doğum yapılacak olursa annenin vücut sağlığı bozulacak, hem bebek için hem de yeni bir gebelik için annenin vücudunun hazırlanma olasılığı azalacaktır. Sık gebelik ve doğum gebeliğe bağlı riskleri arttırarak anne hayatını tehlikeye sokacaktır. Ayrıca sık gebelik ve doğum bebeklerin gelişimini etkilemekte onlarda büyüme geriliğine, sakatlıklara yol açmaktadır.

Lağım suları sıvı atıktır ve lağım kirliliklerine engel olmak ve temiz sulara karışmasını önlemek için atık kontrolü yapılmalıdır.

Sosyal rehabilitasyon: sakatlıkları nedeniyle eski işlerini yapamayan ya da belli bir işte bile çalışamayan kişilere iş öğretme, iş bulma ya da işe uyum sağlamaları için yapılan yardımların tümüdür. Amacı günlük yaşamda kişilerin başkalarına olan bağımlılığını azaltmak ve yaşama daha aktif katılımlarını sağlamaktır. Trafik kazası sonucu sakatlık geçiren bir bireyin günlük yaşamda başkalarına olan bağımlılığını azaltmak ve yaşama daha aktif katılmasını sağlamak amacıyla sosyal rehabilitasyon uygulamaları düzenlenmektedir.

Tedavi edici sağlık hizmetleri üçe ayrılmaktadır. Üçüncü basamak tedavi hizmetleri, kendi alanında uzmanlaşmış kişilerin bulunduğu ve ileri teknolojinin kullanıldığı hastanelerde gerçekleşmektedir. Üniversite hastaneleri de bu hastanelerden biridir.

Besin kontrolü ve güvenliği, yeterli ve temiz su sağlanması, hava kirliliğinin kontrolü ve atıkların kontrolü çevreye yönelik koruyucu hizmetlerdendir. İlaçla koruma ise kişiye yönelik koruyucu hizmetlerdendir.

Koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici hizmetlerin birlikte ele alınması halk sağlığı anlayışının entegre hizmet ilkesini meydana getirir.

Serumla hazır antikor verilmesi pasif bağışıklıktır ve kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerinden bağışıklama hizmetinin kapsamındadır.

Herkesin kendi sağlığının önemini bilmesi ve kendinden, çocuklarından sorumlu olması anlayışı temel sağlık hizmetlerinin öz sorumluluk kavramı kapsamındadır.

Günlük yaşamda kişilerin başkalarına olan bağımlılığını azaltmak ve yaşama daha aktif katılımlarını sağlamak sosyal rehabilitasyonun amaçlarından biridir.

Yataklı tedavi hizmetleri ikinci basamak tedavi hizmetlerindendir.

İçme suyu renksiz, kokusuz ve berrak olmalıdır. Ph’sı 6.5-8.5 olmalı ve sıcaklığı 8-16 derece olmalıdır.

Sağlık eğitimi kişiye yönelik koruyucu hizmetlerdendir.

Donmuş gıdalar oda sıcaklığında değil buzdolabının alt rafında çözünmeye bırakılmalıdır. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Isınma yapay kaynaklara, diğer seçenekler doğal kaynaklara örnektir. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Gürültü ve sıcaklık işyerinde en çok rastlanan fiziksel faktörler olduğundan doğru seçenek D seçeneğidir.

Alma- Ata’da ki tanıma göre “TSH, pratik ve bilimsel temellere oturmuş, bilimsel ve sosyal açıdan kabul edilebilir yöntemler ve teknoloji ile, toplumda bireylere ve ailelere onların tam katılımı ve kabul edebilecekleri bir maliyetle sunulan ve evrensel düzeyde ulaşılabilir, esas/temel sağlık hizmetleridir".

TSH içinde en azından olması gereken belli başlı 8 tane hizmet bulunmaktadır. Bunlar: ana çocuk sağlığı ve aile planlanması, başlıca enfeksiyon hastalıklarına karşı bağışıklama, yerel endemik (yerleşik, o alanda sürekli bulunan) hastalıklardan koruma ve kontrol, sık görülen hastalıklar ve yaralanmalara karşı uygun tedavi, toplumun sağlık sorunlarını çözmek amaçlı sağlık eğitimi yapılması, uygun beslenme ve gıda temini, güvenli su ve temel sanitasyonun sağlanması ve temel ilaçların sağlanmasıdır.

Yaşamın bütünlüğü: insan hayatının, doğum öncesi dönemden ölüme kadar geçen süre içerisinde bir bütün olarak ele alınması gereklidir. Dolayısıyla insanlar sadece hasta iken değil sağlıklı oldukları zaman içinde de sağlık hizmeti alabilmelidirler.

Kişiye yönelik koruyucu hizmetler: Bağışıklama, hastalıkların erken tanı ve tedavisi, ilaçla koruma, iyi beslenme, kişisel temizlik ve bakım, aile planlaması, sağlık eğitimidir.