KLİNİK ÇALIŞMALAR

Anamnez, hastanın bakım besleme şartları ve hastanın şikâyeti hakkında hasta sahibinden bilgi almaktır. Hastanın muayenesi anamnez ile başlar.

Kaşeksi: Aşırı zayıflama nedeniyle kaburgaların ve kalça kemiklerinin dikkatiçekecek derecede görünür halde olması ve karnın bele doğru çekilmiş olması halidir.

Mukozaların kırmızımsı görünüşü yangıya, soluk görünüşü anemiye, mavimsi renk oksijen yetersizliğine, sarı renk kanda sarılık maddesinin düzeyinin yükselmesine, kuruluk vücut sıvı kaybına, damarlaşmanın artması kan dolaşımı ile ilgili hastalıklara işaret eder.

Vücut sıcaklığı ölçümü civalı termometreler veya dijital sıcaklık ölçen aletlerle yapılır. Ölçme rektumdan yapılır. 

Sağlıklı hayvanlarda deri elastiktir. Deri iki parmakla tutularak çekilip bırakıldığında oluşan deri kıvrımı 2 saniyeiçinde geri düzelir. Derinin sağlığını bozan hastalıklarda ve vücuttan sıvı kaybı olduğunda deri elastikiyeti kaybolur. Deriye yapılan kıvrımın geri düzelme süresi 2 saniyeden daha uzun sürer.

Amfizem: Deri altına gaz veya hava toplanmasıdır. Parmakla muayenede çıtırtı sesi algılanır. Gaz mikroorganizmaların ürettiği gazdan ileri gelebileceği gibi solunum, sindirim veya ortam havasının deri altına sızmasıyla da ortaya çıkabilir.

Atlar ön ayaklarıyla tekmeleme veya şaha kalkarak vurma, arka ayakları ile çifte atma ve ısırma ile zarar verir. Bu nedenle kan alınırken at travaya alınır. Uysal ve sahibini dinleyen atlar sadece yulardan
tutularak kan alınır. Atlarda kan boyun venasından alınır. Kanı alacak veteriner hekim bir eli ile venayı kan alınacak bölgenin kalbe doğru olan alt kısmından basınç uygular ve damarın dolgunlaşmasını sağlarken diğer eli ile kan örneğini alır

Pansumanlar özelliklerine göre üç çeşittir.
1. Koruyucu Pansuman: Yarayı dış ortamdan korumak için yapılır. Genellikle
yarada akıntı veya kanama yoktur. Dışarıdan yara içine mikropların girmesi önlenir.
2. Emici Pansuman: Yaradan gelen akıntının emilmesini sağlayan pansumandır.
3. Basınçlı Pansuman: Yaradan gelen kanamayı durdurmak, yaradaki ve etrafındaki şişliği azaltmak, yara tabakalarının birbiri üzerine iyice oturmasını sağlayarak iyileşmeyi hızlandırmak amacıyla uygulanan pansumandır.

Pansumanlar nemlilik derecesine göre iki çeşittir.
1. Kuru Pansuman: Pansuman materyali yara üzerine kuru olarak uygulanır. Çoğu kez koruyucu pansuman olarak adlandırılır.

2. Yaş Pansuman: İltihaplı yaralarda kullanılan bir pansumandır. Yaş pansuman ile yaradan akıntının emilmesi daha kolay olur. Ayrıca yaş pansuman
yara üzerinin kabuk tutmasını önleyerek nemli ortamda yara kenarlarındaki ve yara üzerindeki hücrelerin çoğalarak yara yüzeyini örtmesini sağlar.

İdeal pansuman malzemelerinin özellikleri
• Yarayı bakteri ve yabancı maddelerden korumalıdır,
• Yarada oluşan akıntıyı emmelidir,
• Yaradan ısı ve sıvı kaybını önlemelidir,
• Ödemi ve ölü boşluğu azaltmak amacıyla basınç sağlamalıdır,
• İyileşen kısımların yıkımını önlemek için yaraya yapışmamalıdır,
• Hücre yenilenmesini en yüksek düzeyde, ağrıyı ise en düşük düzeyde tutmak amacıyla sıcak ve nemli bir ortam oluşturmalıdır.

Pansuman malzemeleri şöyle sıralanabilir:
• Yaraya pamuğun yapışmasını önleyen ve kolayca yaradan kalkabilen 4-5
katlı gazlı bez,
• Pansumanın emici kısmını teşkil eden hidrofil pamuk,
• Yaraya dışarıdan gelecek etkileri önleyici pamuk,
• Steril eldiven pensler, makas, kâğıt ve bez paketleri,
• Serum fizyolojik ve yıkama enjektörü,
• Cerrahi pansumanlarda steril hale getirilmiş dişli ve dişsiz pensetler, dikiş
almaya yarayan ince uçlu makas, oluklu sondalar, direnler, gazı bezler ve
kilitli iğneler,
• Cerrahi iğne ve iplik paketleri,
• Değişik ölçülerde bez veya plastik sargılar,
• Steril vazelin,
• Flaster ve tespit malzemeleri,
• Küvet ve pamuk bulundurulur.

İdeal bir cerrahi dikiş malzemesinde aranan özellikler;
• İşlenmesi kolay ve üretimi ucuz olmalı. Düzgün bir yüzeye ve kolay düğüm
atılabilmesini sağlayacak bir yapıya sahip olmalı,
• Elastik olmalı,
• Yeterli gerilim mukavemeti ve düğüm güvenilirliği olmalı,
• İyileşme süresince kopmamalı,
• Yara iyileşmeden emilmemeli,
• İyileşme tamamlandıktan sonra en kısa sürede emilmeli,
• Kolayca steril edilebilmeli,
• Dokuda minimum reaksiyon oluşturmalı,
• Elektrolitik, alerjik ve kanserojen olmamalı.

Bandaj uygulanmasının nedenleri;
• Basit kırıkların komplike kırıklar haline gelmesini engellemek,
• Hastanın bölgeyi yalamasını, kaşımasını ve ısırmasını engellemek,
• Yarayı enfeksiyon ya da kontaminasyondan korumak,
• Yara üzerine uygulanacak maddelerin bölgede kalmasını sağlamak,
• Yara bölgesinin hareketini kısıtlamak,
• Ağrıyı ve şişliği azaltmak,
• Postoperatif dönemde kanamaya bağlı şişmeyi önlemektir.

• Bandaj uygulaması öncesi eller sabunla yıkanmalı ve antiseptikli sudan geçirilmelidir.
• Ellerin ve yaranın kılla temasından kaçınılmalıdır,
• Bacağın alt kısımlarına bandaj uygulanacak ise ayağın tamamı bandaj içinde bırakılmalıdır. Bu uygulama ayağın uç kısımlarında dolaşım bozulmasına bağlı şişme ve nekroz oluşmasını önler. Bandaj altında kalan basınç
noktalarına ve ayak parmakları pamukla desteklenmelidir.
• Bacakların bandajına alt uçtan başlanmalı ve kanın burada göllenmesine
izin verilmemelidir.
• Her seferinde az bir parça sargı bezi bandaj yapılacak bölge üzerinde çevrilmelidir. Bu sayede hem uygulanacak basınç her bölgede eşit olmaktadır
hem de bandaj malzemesinin kontrolü kolay olmaktadır.
• Bandajın çok sıkı olmamasına dikkat edilmelidir(özellikle elastik bandajlarda).
• Bandajın çok gevşek olmamasına dikkat edilmelidir. Hasta ayağa kalktığında bandaj ile uygulanan bölge arasına uygulayan kişinin parmağı girecek
kadar mesafe olmalıdır.
• Bandajın hastanın tüylerine tutturulmamasına özen gösterilmelidir. Bu kural kuyruk gibi kolayca bandaj yapılamayacak bölgeler için geçerli değildir.
• Kırık bir kemiğin bandaja alınacağı durumda kırığın altındaki ve üstündeki eklemlerin de bandaja dahil edilmesine dikkat edilmelidir.
• Bandajın serbest ucunun flaster ile tutturulmasına dikkat edilmelidir. Asla
elastik bandaj ile sabitleme yapılmamalıdır. Elastik bandaj bu bölgede garo
etkisi yaratarak dolaşımı olumsuz etkiler.

Kuru-kuru bandaj: Yara akıntı ile kontamine olmuş ise kuru-kuru bandaj uygulaması gereklidir. Bu tür bandajlarda ilk tabaka olarak kaba bir gazlı bez uygulanır. Bu katmanın amacı akıntıyı maksimum emmesidir. İkinci ve üçüncü katmanlar ilk katmanın üzerine uygulanır. Bandajın değiştirilmesi sırasında ilk katman dikkatlice incelenmelidir. İlk katman yaraya yapışmamışsa dikkatlice çıkarılmalıdır. Yapışmışsa yıkama solüsyonu kullanarak yapışıklık açılmalı sonra yara üzerinden çekilmelidir. Bu tür bandajların kontamine yaraların erken dönemlerinde uygulanması uygundur. 

Eldivenler paketlerinden, bilek kısımlarının iç yüzü dışa dönük olacak şekilde kıvrılmış olarak çıkarlar. Sol el ile sağ eldivenin bilek kısmı iç yüzden tutulur, sağ el eldivenin dışına değmeyecek şekilde giyilir.  Daha sonra sağ el, sol eldivenin bileğindeki katlı kısma geçirilerek alınır, sol elin sağ el ve eldivenin dışı ile temas etmemesine dikkat ederek giyilir.

Islak-kuru bandaj: Yarada çok fazla nekrotik doku yok fakat enfeksiyon varsa bu tür bandaj uygulanır. Bu tür bandajda yine kaba bir tabaka halinde gazlı bez antiseptik solüsyon ile ıslatılarak yara üzerine konur. İkinci ve üçüncü tabakalar bunun üzerine uygulanır.

En çok kullanılan emilebilen iplikler olarak katgüt, dexon, vicryl, PDS ve monocry sayılabilir.

Kromitizasyon: İpliklerin krom tuzları ile muamele edilmesi işlemidir. İpliğin ömrü uzamıştır.

Atel: Lezyon bölgesinin hareketsizliğini sağlamak için konulan sert materyal.