TEMEL KLİNİK BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 3

Sütçü sığırlarda ağız ve mide sondalaması, meme sondalaması, güç doğum müdahalesi, uterus kataterizasyonu, idrar yolu kataterizasyonu tırnak operasyonları, apse açılması yapılan başlıca sağaltım uygulamalarıdır.
Etçi sığırlarda mide sondalaması, solunum ve idrar yolu hastalıklarına müdahale başlıca sağaltım uygulamalarıdır.

Daha sonra termometre kullanılarak rektumdan beden sıcaklığı ölçülür.

Ağrı deneyleri: Sığırlarda ön midelerdeki ağrılı durumları ortaya koyabilmek için yapılan muayenelerin tamamına verilen isim.

İdrar yolları böbrekler, idrar kesesi ve idrar yollarının dışa açılışı değerlendirilirken muayene idrar analizi ile tamamlanır. Röntgen ve ultrasonografi ve sistoskopi idrar yolu organlarının muayenesinde kullanılan cihazlardandır.

Koruyucu olarak bakım-beslemenin düzeltilmesi, bulaşıcı hastalıkların ahıra girmesinin önlenmesi için ahıra hayvan ve değişik insanların girişinin önlenmesi ve gerekli aşıların uygulanması gerekir. Hayvanlara yavru ve süt verimi dönemlerinde gerekli vitamin ve mineraller verilir.

Keçiler yürütüldüğünde koyunlara göre daha hızlı yol kat ederler, hasta olan keçiler koyunlar kadar hastalığını dışarıya yansıtmaz. Ancak ciddi derecede hasta olan keçiler yerinden kalkamaz.

1.Soğukkanlı yaklaşım
2.Veteriner hekimin en kısa sürede bilgilendirilmesi
3. Yardımcı personelin korunması
4. Hastanın değerlendirilmesi
5. Solunumun kontrolü
6. Kanamanın durdurulması

Şok’ta ilk yardım
Solunumun devamını sağlayın
Kanamayı kontrol altına alın
Ilık tutun
Başı aşşağıda tutun
Nabızı kontrol edin ve eğer gerekli ise kardiyopulmoner resusitasyon (CPR) uygulayın

Şokun Belirtileri:
1. Mükoz membranlarda solgunluk
2. Deri ve bacaklarda soğukluk
3. Kalp hızında artış
4. Düşük nabız
5. Hızlı ve yüzeysel solunum
6. Düşük kapillar dolum zamanı

Belirtiler
Bilinç kaybı
Solunum durması
Nabız yokluğu
Kalp atımlarının yokluğu

Turnike: Hazır olarak satılan turnikelerden alınabileceği gibi, sargı bezinden ya da kemer gibi bir malzemeden de turnike oluşturulabilmektedir. Bacaklarda arteriyel kanamayı kontrol altına almak için yaranın
proksimaline uygulanmalıdır ya da venöz kanamayı kontrol altına almak için yaranın distaline uygulanmalıdır.

Ensizyon: Enzisyonlar cam ya da metal parçası gibi keskin cisimler tarafından meydana getirilen düzgün kesiklerdir. Büyüklüklerine, derinliklerine ve yerleştikleri bölgeye göre ensizyonlar altındaki yapılarda hasara yol açmakta ve enfeksiyonların gelişmesine zemin hazırlarlar.

Kafa Travması Belirtileri;
Bilinç seviyesinde azalma
Anormal görüş
Anormal göz bebeği büyüklüğü ve yanıtı
Anormal duruş ve hareket
Anormal solunum
Kulak kanallarında kanam

Isı çarpması ya da hipertermi vücut ısısının yüksek çevre ısısına bağlı olarak artışını ifade eder.

Solunum Yolu Tıkanıklığı Belirtileri;
Solunum yolunun tıkanması ya da boğulma
Güç solunum
Siyanoz
Bilinç kaybı

Hipotermi vücut ısısının anormal düşüşü olarak bilinir ve düşük çevre sıcaklığına maruz kalma ya da anestezikler ve bazı trankilizanlar gibi vücut ısısında düşüşe sebep olan ilaçlar ile temas sonrasında gözlenir.

Atın barındırıldığı yere tavla adı verilir ve tavlalara kolay erişilebilir olması gerekir. Bir tavlanın ortalama ölçüsü 4m x 4m ve tabanı kolay drene edilebilir şekilde olmalıdır. Her tavlada en az iki su kovası ve bir yemlik bulunmalıdır. Kovaların temizliği günlük olarak yapılmalıdır. Birçok yerde otomatik suluklar olmalı, klinik yönünden atın içtiği su miktarını takip edebilmek için gerektiğinde bu suluklar kapatılmalı ve su kovası konulmalıdır. Tavlalarda ot sepeti veya ot raflarının olması atın sürekli yemesine ve ortamdaki toz miktarının artmasına sebep olacağından klinik uygulama yapılan ortamlarda tercih edilmemesine karşın boyun problemi olan atlar yerden yiyemeyeceği için bu durumlarda kullanılmalıdır. Tavlalarda hijyene dikkat edilerek hastalıkların yayılması en az düzeye indirileceği gibi barsak parazitlerinin ve pirenin de yayılması engellenmiş olur. Kliniklerde bulunan tavlalarda yeterli ışık kaynağı, oksijen sistemi ve duvarlarında yastıklar bulundurulmalıdır.

Endotoksemi: Bakterilerin parçalanması ile kana endotoksinlerin geçmesi durumudur, bu septik şok a yola açabilir.

Laminitis: Arpalama ya da furbür. Yem dengesi bozukluğu ile ortaya çıkan topallık ile kendini gösteren bir problemdir.

Streptococcus equi, Equine influenza, Equine herpesvirus (EHV-1 ve EHV-4), Equine viral arteritis gözlenmişse atta solunum sistemi ile ilgili rahatsızlardır.

Bulaşıcı hastalıklarda izole edilmek istenen atların kürek fırça gibi temizlik malzemelerinin yanında yem ve su kovalarının da dezenfeksiyonuna dikkat edilmelidir. Bir at kliniğinde hekimin dışındaki personelinde enfeksiyöz hastalıklar ile bulaşıcı hastalıkları birbirinden ayırt etmeyi bilmesi çok önemlidir. Bulaşıcı hastalıklar atlar arasında temas ile yayılırken, enfeksiyöz hastalıklara bir bakteri, virüs veya parazit neden olur. Bulaşıcı hastalıklar atlar arasında, dışkıyla temas, solunum yolu veya ortak kullanılan malzemelere (örneğin yem, su kovası vb.) temas etmek suretiyle bulaşır. Klinikte bulaşıcı hastalık taşıyan bir atın hastalığı diğer atlara da geçebilir. Bu nedenle hasta atın izolasyon tavlasına alınması gerekir. Kan, burun ve dışkı örneklerinden yapılan incelemeler ile hastalık etkenlerinin varlığı ortaya konur. Özellikle aniden nörolojik belirtiler gösteren bir at hemen izolasyon tavlasına konulmalı ve alınan örneklerin sonucuna kadar da bekletilmelidir. Çamaşır suyu en kolay bulunan dezenfektan malzemesidir. Bir litre suya bir fincan çamaşır suyu eklenerek (%5 lik) hazırlanabilir. Hastanelerde kullanılan fenol bileşikleri hem rotavirus hem de salmonella organizmalarına karşı etkilidirler. El dezenfeksiyonu amacıyla da genelde iyot ve alkol içeren ürünler kullanılmaktadır.