Yargıtay ve Danıştayda Yazı İşleri Usulü

Yargıtay, adli yargıda yer alan en yüksek mahkemedir.

Yargıtay, adli yargıda yer alan en yüksek mah-keme olup adli uyuşmazlıklara ilişkin olarak yapılan esasen temyiz kanun yolu incelemelerini yapar. Ancak bunun dışında kanunla özel olarak belirtilen kimseler aleyhinde görevden doğan tazminat davalarına ve bunların kişisel suçlarına ait ceza davalarına ve kanunda belirtilen diğer dava ve işlere bakmakla görevli bir mahkemedir

Yargıtayın kuruluşu, görev ve
yetkileri 04.02.1983 tarih ve 2797 sayılı Yargıtay
Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Bölge Adliye Mahkemeleri, adli yargı ilk derece mahkemelerince (hukuk ve ceza mahkemeleri) verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılacak istinaf başvurularını ince­leyip karara bağlamak ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak üzere kurulmuştur

Yargıtay; Birinci Başkanlık, daireler, Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığı, bürolar ve idari birimler­den oluşur. Yargıtayın karar organları ise daireler, hukuk genel kurulu, ceza genel kurulu, büyük ge­nel kurul, başkanlar kurulu, birinci başkanlık kuru­lu, yüksek disiplin kurulu ve yönetim kurulundan oluşur. Yargıtayda toplamda 24 daire bulunmakta olup bunların 12’si hukuk, 12’si ise ceza dairesidir.  Yargıtayın bürolar ve idari birimleri ise yayın kurulu,
tasnif kurulu, yayın işleri müdürlüğü, sağlık
müdürlüğü, eğitim ve sosyal işler müdürlüğü, yazı
işleri büroları, sivil savunma uzmanlığı, özlük işleri
müdürlüğü, levazım müdürlüğü ve daire müdürlüğüdür.

Yargıtay yazı işleri büroları, Yargıtay
Kanunu’nun 53. maddesinde düzenlenmiştir.

Yazı işleri müdürlüğüne öncelikle hukuk fakül­tesi mezunları, bunlardan müracaat eden olmadığı takdirde sırasıyla; Adalet Meslek Yüksekokulu, fa­külte, yüksekokul, lise veya ticaret lisesi mezunla­rı veya en az beş yıl yazı işleri müdür yardımcılığı veya ilk derece mahkemelerinde aynı süre yazı işleri müdürlüğü yapmış olanlar atanır.

Yönetmelik gereğince yazı işleri müdürlerinin görevleri şunlardır:

• Görevin vaktinde ve gereği gibi yerine ge­tirilip getirilmediğini izlemek, göreceği ak­saklıkları ve alınması gerekli tedbirleri za­manında âmirlerine bildirmek,
• Herhangi bir nedenle kısımlardan birinde meydana gelen iş birikiminin giderilmesini sağlamak için o kısımda çalışmayan diğer personeli görevlendirmek,
• Büro personelinin hizmet gereklerine göre yetiştirilmesini sağlamak,
• Büro personelinin hizmete devam durumu­nu denetlemek,
• Her ay gelen, çıkan ve kalan işleri gösterir nitelik cetveli düzenleyerek Birinci Başkan­lığa gönderilmek üzere âmirine sunmak,
• Mahkeme dosyaları içinde gelen veya ma­hallinden celp edilen kıymetli evrak ve belgelerle büronun bağlı bulunduğu daire amirince gerekli görülen sair evrakı kasada saklamak,
• Amirleri tarafından verilen diğer hizmetleri yerine getirmek.

1) İçtihadı birleştirme esas defteri

2) İçtihadı birleştirme karar defteri

3) Birinci Başkanlık Kurulu soruşturma esas defteri

4) Birinci Başkanlık Kurulu soruşturma karar defteri

5) Birinci Başkanlık Kurulu yönetim işleri karar defteri

6) Yönetim Kurulu soruşturma esas defteri

7) Yönetim Kurulu soruşturma karar defteri

8) Yönetim Kurulu yönetim işleri karar defteri

9) Başkanlar Kurulu yargı işleri esas defteri

10) Başkanlar Kurulu yargı işleri karar defteri

11) Başkanlar Kurulu ilke kararları ve yıllık işbölümü karar defteri

12) Hukuk Genel Kurulu esas defteri

13) Hukuk Genel Kurulu karar defteri

14) Hukuk Genel Kurulu müzakere defteri

15) Ceza Genel Kurulu esas defteri

16) Ceza Genel Kurulu karar defteri

17) Ceza Genel Kurulu müzakere defteri

18) Birinci Başkanlık hakem işleri esas defteri

19) Hukuk Genel Kurulu duruşma defteri

20) Ceza Genel Kurulu duruşma defteri

21) Hukuk Genel Kurulu duruşma esas defteri

22) Hukuk Genel Kurulu duruşma karar defteri

Yargıtay hukuk dairelerinde tutulan defterler
şunlardır:
1) Hukuk dairesi esas defteri
2) Hukuk dairesi karar defteri
3) Hakem işleri esas defteri
4) Duruşma defteri
5) Maaş defteri

Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığında tutulan
defterler şunlardır:
1) Genel evrak esas defteri
2) Bölüm esas defteri
3) Yüksek dereceli memurlar esas defteri
4) Dava nakli esas defteri
5) Karar düzeltme esas defteri
6) Yazılı emir esas defteri
7) Kanun yararına bozma istekleri esas
defteri

Yargıtay’da ortak tutulan defterler şunlardır:

1) Dosya dağıtım defteri

2) Zimmet defteri

3) Posta zimmet defteri

4) Yazışma defteri

5) Personel devam defteri

6) Kitaplık defteri

Yayın işleri müdürlüğünde tutulacak def­terler şunlardır:

1) Yazışma defteri

2) Karar defteri

Levazım işlerinde tutulması gereken defterler
şunlardır:
1) Alınacak eşyalara ait kayıt defteri
2) Demirbaş kayıt defteri
3) Gelen evrak kayıt defteri
4) Giden evrak kayıt defteri
5) Ambar defteri
6) Satın alma karar defteri
7) İlân defteri
8) Zimmet defteri
9) Benzin çekleri kayıt defteri

Hesabat işlerinde tutulması gereken defterler
şunlardır:
1) Memur ve müstahdemlere ait maaş
defteri
2) Bordro kayıt defteri
3) Gözlük kayıt defteri
4) Tedavi kayıt defteri
5) Zimmet defteri
6) Gelen ve giden evrak kayıt defteri

Yayın işleri müdürlüğünde tutulması gere­ken kartonlar şunlardır:

1) Genel yazışma kartonu

2) Özetleme ve Tasnif Kuruluna gönder­me karar listesi kartonu

3) Dağıtılan kitaplar listesi kartonu

4) Dairelerden gelen kararlar kartonu (her daire için ayrı ayrı)

5) Karar özetleme kartonu

Yargıtayda hangi evrakların tutulacağı, Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 104 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre defterler, kartonlar ve basılı kâğıtlar olmak üzere üç tip resmi kayıt tipi bulunmaktadır.

Danıştay’ın toplam 10 dairesi vardır. 1. daire, idari daire (yardımcı kuruluş olma sıfatı) olarak görev yaparken kalan 9 daire, yargısal kuruluş olma görevini ifa etmektedir

Danıştay genel sekreteri, Danıştay Başkanı’nın vereceği idare ve yazı işlerini yürütür.

Danıştayda yürütülen tüm iş ve işlemler ile ilgili evrakların muhafaza edilmesi hususunu düzenleyen, Danıştay Arşiv Yönetmeliği bulunmaktadır. Bu Yönetmeliğe göre arşive, Danıştayın yargı, inceleme, danış­ma ve idari hizmetleri ile ilgili faaliyetleri sonucu oluşan aşağıda belirtilen arşiv malzemesi alınır.

• Yargı faaliyetine ilişkin arşiv malzemesi olarak:

1. Dava dosyaları ile
2. Dava daireleri ve kurulları karar kartonları

• İnceleme ve danışma faaliyetine ilişkin arşiv malzemesi olarak:

1. Dosyalar ve
2. Daire ve kurul kararları ile tutanakları

• Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat ile ilgili daire ve kurul kararları
• Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun ile ilgili kararlar
• İçtihatları Birleştirme Kurulu kararları
• Başkanlar Kurulu kararları
• Personel ve emeklilik sicil dosyaları ile
• Arşiv Kurulu tarafından saklanmasına karar verilen diğer evrak

Danıştay arşivine alınmayacak evraklar ise şunlardır:

• Kararların onaylı örnekleri
• Genel Kurulca yapılan seçimlere ilişkin oy pusulaları

• Duruşma defterleri
• Daire ve kurullarda tetkik hâkimleri tarafından tutulan defterler
• Zimmet defterleri
• Başsavcılıkta tutulan defterler
• Davalarla ilgili her çeşit evrakın, evrak müdürlüğünce daire ve kurullara gönderildiği liste ve dizi pusulaları
• Dairelerce hazırlanan PTT gönderme ve tebligat listeleri ile
• Arşiv Kurulu tarafından saklanmasına gerek görülmeyen diğer evrak