TEMEL KALEM MEVZUATI BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 4

Adli yargıda hukuk yargılamasında ilk derece
mahkemeleri, genel mahkemeler ve özel mahkemeler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 1. maddesi gereğince “Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir.

Dava dilekçesinin içeriğine ilişkin HMK 119. madde hükmüne göre dava dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunur:
• Mahkemenin adı,
• Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri,
• Davacının T.C kimlik numarası,
• Varsa tarafların kanunî temsilcilerinin ve
davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri,
• Davanın konusu ve malvarlığı haklarına
ilişkin davalarda, dava konusunun değeri,
• Davacının iddiasının dayanağı olan bütün
vakıaların s ıra numarası altında açık özetleri,
• İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle
ispat edileceği,
• Dayanılan hukukî sebepler,
• Açık bir şekilde talep sonucu ve
• Davacının, varsa kanunî temsilcisinin veya
vekilinin imzası.

Gerçek kişilerin UYAP Vatandaş Bilgi Sistemi üzerinden, tüzel kişi temsilcilerinin UYAP Kurum Bilgi Sistemi üzerinden dava açabilmeleri için güvenli elektronik imza sahibi olmaları gerekir.

yargılama usulünde dava ve cevap dilekçesinin verilmesi ise Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 198. maddesinde düzenlenmiştir.

Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 201. maddesinde düzenlendiği üzere dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra ön inceleme aşamasına geçilir.

Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 173. maddesi gereğince karar kaydı, mahkemece verilen kararlara ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır.

Hakem kararları saklama kaydı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 436/3. maddesi uyarınca mahkemece saklanacak hakem kararlarına ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır.

Gider avansı, her türlü tebligat ve posta ücretleri, keşif giderleri, bilirkişi ve tanık ücretleri gibi giderler için davacıdan alınan meblağı ifade eder.

Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 208. maddesi gereğince kanun yoluna başvuru dilekçesi, ön büro veya yazı işlerinde görevli personele teslim edilir.

Mahkemelerde yürütülen yazı işleri hizmetleri idarî işler, bilgi işlem ve yazı işleri ile diğer müdürlük hizmetlerinin yürütülmesi şeklinde sınıflandırılabilir.

Mahkemenin yargılamaya ilişkin yapmış olduğu işlemlerde zabıt kâtibi, bu işlemlerin resmi tanığı konumundadır.

Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri
Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 169/4. maddesine göre zabıt kâtibinin görevleri şunlardır:
• Duruşma ve keşiflere katılmak, başkan veya hâkim tarafından yazdırılanlar ile doğrudan yazılmasına izin verilen beyanları tutanağa yazmak,
• Ara kararları yerine getirmek,
• Gerekçeli kararları başkan veya hâkimin bildirdiği şekilde yazmak,
• Yargılaması devam eden dosyaları düzenli ve eksiksiz bir şekilde muhafaza etmek,
• Tamamlanıp kesinleşen dosyaları arşive kaldırtmak,
• Tarafların dosyaları incelemesine nezaret etmek ve dosya inceleme tutanağını düzenlemek,
• Karar ve tutanakları dikkat ve itina ile yazarak imzasız bırakmamak,

Mübaşirin görevleri, Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 169/5. maddesinde düzenlenmiştir.

Yazı işleri hizmetleri, ilgisine göre Cumhuriyet
başsavcısı, Cumhuriyet başsavcı vekili, Cumhuriyet
savcısı, mahkeme başkanı veya hâkimin denetimi
altında, yazı işleri müdürünün yönetiminde zabıt
kâtibi, mübaşir, hizmetli ve diğer görevliler tarafından yürütülür (Yön. 105/1. m).

Mübaşirin Cumhuriyet başsavcılıkları ve adli yargı ilk derece ceza mahkemelerinde icra edeceği görevler, Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 105/4. maddesinde düzenlenmiştir.

Bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri idari yargı alanında hizmet veren genel
görevli bağımsız mahkemelerdir

Buna göre idari işler müdürü:
• İdari işler müdürlüğü hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak ve denetlemek,
• Doğru ve güvenilir adlî istatistikler elde
edilebilmesi amacıyla, veriyi sisteme doğru,
eksiksiz ve zamanında girmek ve bu verinin
usulüne uygun girildiğini denetlemek.
• Başkanlık, daire, mahkeme ve komisyonların her türlü alım, satım, hesap, maaş ve
diğer ödemeler ile ilgili işlemlerini yapmak,
• Temizlik, güvenlik, aydınlatma, ısıtma, soğutma, bakım ve onarım işlerini yaptırtmak,
• Başkanlık, daire, mahkeme ve komisyonlarda görev yapan şoför, teknisyen ve yardımcı
hizmetler sınıfına giren personelin sevk ve
idaresini sağlamak,
• Yemekhane hizmetlerinin sevk ve idaresini
sağlamak,
• Eğitim ve sosyal işler faaliyetlerini yerine
getirmek,
• Posta masraflarının aylık kontrolünü yapmak,

Mübaşirin görevleri ise Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin İdari İşler ile Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 6/8. maddesinde düzenlenmiştir.

Anayasa Mahkemesi hizmetlerinin yürütülmesinde görevli hizmet birimleri Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 29.maddesinde belirtilmiştir.