TEMEL İŞ HUKUKU

Toplu iş hukukunun konusunu ise genel olarak taraflardan en az birinin meslek kuruluşu (sendika) olduğu iş ilişkileri oluşturur.

Kendi muayenehanesinde sağlık hizmeti sunan bir hekim veya kendi bürosunda avukatlık hizmeti veren bir avukat, esnaf lokantasının sahibi, sanayideki dükkânında oto tamirciliği yapan kişi hep birer bağımsız çalışandır.

Buna göre MEK kapsamındaki aday çırak ve çıraklara ödenecek ücret, yaşına uygun asgari ücretin %30’undan az olmayacak şekilde taraflar arasında düzenlenecek sözleşme ile belirlenir.

İlgili öğrencilere/stajyerlere ödenecek ücretin tutarı, öğrenim gördüğü/staj yaptığı işyerinde çalıştırılan personel sayısına göre değişiklik gösterir (MEK 25/1. m). Buna göre;

• İşyerinde 20 veya daha fazla sayıda personel çalıştırılıyor ise o işyerinde meslek eğitim gören öğrenciye/stajyere asgari ücretin net tutarının %30’undan aşağı olmamak üzere ödeme yapılır.

• İşyerinde 20’den az personel çalıştırılıyor ise mesleki eğitim gören öğrenciye/stajyere yapılacak ödeme, asgari ücretin net tutarının %15’inden az olamaz.

Tüzel kişiliği bulunmayan kurum ve kuruluşlara örnek olarak adi şirket ve donatma iştiraki verilebilir.

Bu bakımdan, işyerinde çalıştırılan işçi sayısı da önem arz etmez. Yapılan işin niteliği, işyerinin özel sektör veya kamu sektörü işyeri olması, işverenin işyerinin maliki ya da kiracısı olması, esnaf ya da tacir olması, vatandaş veya yabancı olması bir kimsenin işveren olarak nitelendirilmesine etki etmeyen hususlardır.

Hukuki sorumluluk, özel hukuktan doğan sorumluluktur ve bu sorumluluk türüne “tazminat sorumluluğu” da denir

Tanımdan hareketle asıl işveren - alt işveren ilişkisinin unsurları şunlardır;

• İşyerinde kendi işçileri ile asıl işi (mal üretimi ve/veya hizmet sunumu) yürüten asıl işverenin varlığı,

• Asıl işverenden, asıl işin yardımcı işlerinde ya da asıl işin teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bölümünde bir başka işveren (alt işveren) tarafından iş alınması,

• Asıl işverenden iş alan işverenin (yani alt işveren) kendi işçilerini (alt işveren işçileri) sadece asıl işverenden aldığı işte çalıştırması,

• Alt işverenin asıl işverenden aldığı işin, alt işveren işçileri tarafından asıl işverenin işyerinde yerine getirilmesi (Bu son unsurun dar yorumlanmaması gerekir. Zira alt işverene verilen işler, kimi zaman asıl işverenin işyeri dışında yürütülebilen hatta yürütülmesi gereken nitelikte olabilir. Nakliye işlerinde olduğu gibi.)

Bir yerin işyerine bağlı yer olarak kabul edilmesi, yani işyerinden sayılması, dolayısıyla organizasyon bütünü kapsamında değerlendirilebilmesi için iki unsurun bir arada bulunması gerekir. Bu unsurlar; amaçta birlik ve yönetimde birlik olarak özetlenebilir.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarının verilmesi, belediye sınırları içerisinde bulunan işyerleri için belediyelere, belediye sınırları dışında kalan işyeri için il özel idarelerine aittir.

işçi lehine yorum ilkesi

İş hukuku

Borçlar hukuku

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Mesleki Eğitim Kanunu

işveren

İşveren Vekili

Alt işveren

İşyeri

İş Sözleşmesi