TEMEL İNSAN HAKLARI BİLGİSİ II - Deneme Sınavı - 5

Kamu kurum ve kuruluşlarında, uluslararası kuruluşlarda, sivil toplum kuruluşlarında
veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında ya da özel sektörde toplamda en az on yıl çalışmış olmak yeterlidir, yirmi yıl gerektiğini içeren E seçeneği yanlıştır.

Kurum, her takvim yılı sonunda yürütülen faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Komisyona sunar. Komisyon, bu raporu ara verme ve tatil dönemleri hariç olmak üzere iki ay içinde görüşüp kendi kanaat ve görüşlerini de içerecek şekilde özetleyerek Genel Kurula sunulmak üzere hazırladığı raporu Başkanlığa gönderir. Komisyonun raporu Genel Kurulda ivedilikle görüşülür

Bireysel başvuru, herkesin Anayasa’da güvence
altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden Avru-
pa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin
taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi
birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddia-
sıyla başvurabileceği bir hak arama yoludur. Bireysel başvuru, 6216 sayılı Kanun ve Anayasa
Mahkemesi İç Tüzüğü’nde gösterilen kurallara uy-
gun şekilde ve resmî dilde yapılır.
Başvurular, İç Tüzük ekinde örneği bulunan ve
Anayasa Mahkemesinin internet sitesinde yayımla-
nan başvuru formu kullanılarak yapılır. Bireysel başvurular, Anayasa Mahkemesine
doğrudan müracaatla ya da mahkemeler veya yurt
dışı temsilcilikler vasıtasıyla yapılabilir.
Bireysel başvuru bizzat başvurucu, başvuru-
cunun kanuni temsilcisi ya da avukatı tarafından
yapılabilir. Avukat veya kanuni temsilci aracılığıyla
yapılan başvurularda temsile dair yetki belgesinin
sunulması zorunludur. Bununla birlikte bireysel
başvuruda bulunulurken ya da başvurunun ince-
lenme sürecinde avukat tutmak zorunlu değildir. Bu bilgilere göre, D seçeneğinde verilen ifade yanlıştır.

Bireysel başvurunun kabul edilebilirlik şartları
konu, kişi, yer ve zaman bakımından yetki, süre,
iç hukuk yollarının tüketilmesi, açıkça dayanaktan
yoksunluk ve kötüye kullanım açılarından değer-
lendirilmiş. Buna göre E seçeneğinde verilen ifade yanlış bir ifadedir.

Anayasa Mahkemesi, açıkça dayanaktan yok-
sun başvuruların kabul edilemezliğine karar verebi-
lir. Anayasa Mahkemesi şu dört nedenden birinin
varlığını saptadığı takdirde başvuruyu açıkça da-
yanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez
bulmaktadır.
a) İhlal iddialarının temellendirilememesi (te-
mellendirilememiş şikâyet)

b) İddiaların salt kanun yolunda gözetilme-
si gereken hususlara ilişkin olması (kanun
yolu şikâyeti)
c) Başvurunun karmaşık veya zorlama
şikâyetlerden ibaret olması (karmaşık veya
zorlama şikâyet)
d) Temel haklara yönelik bir müdahalenin
olmaması veya müdahalenin meşru oldu-
ğunun açık olması (bir ihlalin olmadığının
açık olduğu şikâyet)

 Bu bilgilere göre B seçeneğinde verilen ifade bunlardan biri değildir.

Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi,
davasını takipsiz bıraktığının anlaşılması, ihlalin
ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması, Bölümler
ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka
gerekçeden ötürü başvurunun incelenmesinin sür-
dürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi du-
rumlarında düşme kararı verilir. Buna göre C seçeneği bunlardan biri değildir.

Bölümler, bir başkanvekilinin başkanlığında yedi üyeden oluşur ve ilgili başkanvekili başkanlığında dört üyenin katılımıyla toplanır. Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir.

Bölümler tarafından esas incelemesi aşama-
sında, başvurucunun yaşamına ya da maddi veya
manevi bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlike bu-
lunduğunun anlaşılması hâlinde temel hakların ko-
runması için zorunlu görülen tedbirlere resen veya
başvurucunun talebi üzerine karar verilebilir. Buna Tedbir Kararı denmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

İnsan onurunu temel alarak insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi ile bu ilkeler doğrultusunda faaliyet göstermek, işkence ve kötü muameleyle etkin mücadele etmek ve bu konuda ulusal önleme mekanizması görevini yerine getirmek üzere, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz, Cumhurbaşkanının görevlendireceği bakan ile ilişkili Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) kurulmuştur. Buna göre doğru yanıt E seçeneğidir.

6701 sayılı Kanun kapsamına giren ayrımcılık
türleri şunlardır:
a) Ayrı tutma: Kişilerin 6701 sayılı Kanun’da
sayılan temellerden biri veya birden fazla-
sı nedeniyle, bir eylem veya eylemsizliğin
sonucu olarak diğerlerinden ayrı tutulması
durumunu,
b) Ayrımcılık talimatı: Bir kişinin kendi nam
veya hesabına eylem ve işlemlerde bulun-
maya yetkili kıldığı kişilere veya bir kamu
görevlisinin diğer kişilere verdiği ayrımcılık
yapılmasına yönelik talimatı,
c) Çoklu ayrımcılık: Ayrımcı uygulamanın
birden fazla ayrımcılık temeli ile ilişkili ol-
ması durumunu,
ç) Doğrudan ayrımcılık: Bir gerçek veya tüzel
kişinin, hukuken tanınmış hak ve hürri-
yetlerden karşılaştırılabilir durumdakilere
kıyasla eşit şekilde yararlanmasını 6701 sa-
yılı Kanun’da sayılan ayrımcılık temellerine
dayanılarak engelleyen veya zorlaştıran her
türlü farklı muameleyi,
d) Dolaylı ayrımcılık: Bir gerçek veya tüzel ki-
şinin, görünüşte ayrımcı olmayan her türlü
eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda,
6701 sayılı Kanun’da sayılan ayrımcılık te-
melleriyle bağlantılı olarak hukuken tanın-
mış hak ve hürriyetlerden yararlanma bakı-
mından nesnel olarak haklılaştırılamayan
dezavantajlı bir konuma sokulmasını,
e) İşyerinde yıldırma: 6701 sayılı Kanun’da sa-
yılan ayrımcılık temellerine dayanılarak ki-
şiyi işinden soğutmak, dışlamak, bıktırmak
amacıyla kasıtlı olarak yapılan eylemleri,
f) Makul düzenleme: Engellilerin hak ve özgür-
lüklerini tam ve diğer bireylerle eşit şekilde
kullanmasını veya bunlardan yararlanmasını
sağlamak üzere belirli bir durumda ihtiyaç
duyulan, mali imkânlar nispetinde, ölçülü,
gerekli ve uygun değişiklik ve tedbirleri,
g) Taciz: Psikolojik ve cinsel türleri de dâhil
olmak üzere 6701 sayılı Kanun’da sayı-
lan temellerden birisine dayanılarak insan
onurunun çiğnenmesi amacını taşıyan veya
böyle bir sonucu doğuran yıldırıcı, onur
kırıcı, aşağılayıcı veya utandırıcı her türlü
davranışı,
ğ) Varsayılan temele dayalı ayrımcılık: Bir ger-
çek veya tüzel kişinin, 6701 sayılı Kanun’da
sayılan ayrımcılık temellerinden birisiyle
gerçekte ilgisi olmamasına rağmen, bu te-
mellerden birisini taşıdığı sanılarak hu-
kuken tanınmış hak ve hürriyetlerden ya-
rarlanma bakımından ayrımcı muameleye
maruz kalmasını ifade eder.

Verilen bilgilere göre, C seçeneğinde verilen ayrımcılık sayılan ayrımcılık türlerinden biri değildir.

İşyerinde yıldırma: 6701 sayılı Kanun’da sa-
yılan ayrımcılık temellerine dayanılarak ki-
şiyi işinden soğutmak, dışlamak, bıktırmak
amacıyla kasıtlı olarak yapılan eylemleri karşılamaktadır. Buna göre doğru yanıt E seçeneğidir.

Varsayılan temele dayalı ayrımcılık, Bir gerçek veya tüzel kişinin, 6701 sayılı Kanun’da sayılan ayrımcılık temellerinden birisiyle gerçekte ilgisi olmamasına rağmen, bu temellerden birisini taşıdığı sanılarak hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanma bakımından ayrımcı muameleye maruz kalmasını ifade eder. Buna göre doğru yanıt A seçeneğinde verilmiştir.

Başvurunun kabul edilebilirlik açısından reddi yani kabul edilemezlik kararı.

6 ay

Başvuran ülkeden bir yargıç

Şikayet konusunun son 6 ay içinde  gerçekleşmiş olması

Davanın sürüncemede kalması

Ulusal Çevre

Hükûmet dışı kuruluşlar

Başvurunun incelenmesi sürecinde de ihlal devam ediyor olmalıdır.