TEMEL İNSAN HAKLARI BİLGİSİ II - Deneme Sınavı - 23

Hak, belli bir gücün taleplerine temel olan isimlerdir. Doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Hobbes doğal durum ve doğa yasası, doğal hak, toplum sözleşmesi, insan doğası kavramlarını ortaya atmıştır. En ünlü eseri Leviathan'dır. Doğru cevap B seçeneğinde verilmiştir.

John Rawls, 1921 yılında doğmuş, Korner ve Harward Üniversitelerinde ders vermiş, 2002 yılında ölmüştür. 1971 yılında yayınladığı “Adalet Teorisi” adlı eseri ve 1993 yılında yayımladığı “Siyasal Liberalizm ve Hakların Yasası” isimli eserleri nedeniyle 20. yüzyılın en önemli siyaset felsefecisi sayılmaktadır.

Zenon, doğal hukuk anlayışına dayanarak akıl sahibi insanların salt insan olmaları dolayısıyla eşit haklara sahip olduğunu belirtmiştir. Doğru cevap D'dir. 

İslam’da özgürlük anlayışının dolayısıyla insan haklarının temelinde yatan en önemli değer adalettir.

Doğal hukuk anlayışına dayalı “Toplumsal Sözleşme” doktrininin en önemli temsilcileri olarak T. Hobbes, J. Locke ve J.J. Rousseau’dur. Bu üç düşünür de ortaya koydukları toplumsal sözleşmeleri halkın can ve mal güvenliğini sağlayarak onu dış tehlikeler karşı savunmak ile sınırlandırmışlardır. Fakat bu husus dışında düşünürlerin öngörmüş oldukları toplumsal sözleşme modelleri birbirlerinden farklıdır.

Doğru cevap C olacaktır. Sayfa  39 ' da Hint Uygarlığında İnsan Hakları  konu başlığı içinde " Dönemin dinsel inanışından da kuvvet alan sisteme göre Tanrı sırasıyla Brah­minleri, Kshatriyalari, Vaishyalari ve Shudraları yaratmıştır. Kast sistemini oluşturan sınıfların en alt ta­bakası olarak dokunulmazlar diye nitelenen bir sınıf mevcuttur. Bu sınıfın Brahmanizm ile Bu­dizm arasındaki çatışmadan doğduğunu söylemek mümkündür.  açıklanmaktadır.

Yeni Çağ’da ise direnme hakkının baş savunu- cusu Locke’tur. Locke, halkın direnme hakkını, toplum sözleşmesinin bir sonucu olarak görür. Gü- nümüzde Georges Burdeau direnme hakkını idare edenlerin iktidarını sınırlayan ve hürriyetlerin ko- runmasını sağlayan vasıtalardan biri saymaktadır. Teorideki gelişim böyle iken pratikte zulme karşı direnme hakkı ilk defa resmen 4 Temmuz 1776 tarihli Amerikan Bağımsızlık Bildirisinde görü- lür. Daha sonra 1789 Bildirisi bu hakkı, hürriyet, mülkiyet ve güvenlikle birlikte, insanın “doğal ve zaman aşımına uğramaz” haklarından saymıştır. Lakin daha sonraki 1793 Haklar Bildirisinin di- renme hakkı konusundaki ifadeleri çok daha açık ve kesindir. Bildiri direnme hakkını insan hakları- nın bir sonucu olarak belirtmiştir

İHEB iki grup insan hakkını kapsamaktadır: İlk olarak kişisel haklar ve siyasal özgürlükler, ikinci olarak da ekonomik, toplumsal ve kültürel haklar

Başlangıç bölümünü izleyen 30 maddeden oluşan bildirinin 1-21. maddeleri arasında kişilik hakları ve siyasal özgürlükler düzenlenmiştir. Daha önce bildirilerde ve anayasalarda yer almamış olan ve o tarihler için bir yenilik sayılan bazı kişisel ve siyasal haklar da Bildiride düzenlenmiştir: Herkesin herhangi bir devlet ülkesinde serbestçe dolaşma ve ikamet etme hakkı (mad.13), evlenme ve aile kurma hakkı (mad 16) vb.

Şikâyet Prosedürü dünyanın herhangi bir yerinde hangi şart altında gerçekleşmiş olursa olsun insan haklarının ve temel özgürlüklerin geniş kapsamlı ve ciddi ihlallerini tespit etmek maksadıyla oluşturulmuştur.

Mahkemenin yargı yetkisine giren suçlar şu şekilde belirtilebilir: Barışa karşı suçlar (mad. 6a), savaş suçları (mad. 6b), insanlığa karşı suçlar (mad. 6c). Bu çerçevede oluşturulan iddianame de bu suçları kapsamıştır. Doğru seçenek E' dir.

Peter von Hagenbach 15. yüzyılın ortalarında Almanya’nın Yukarı Ren bölgesinin valisi olarak görev yapmıştır. Görevi sırasında keyfi adam öldürme, ırza geçme, yasa dışı vergilendirme, özel mülkiyete el koyma gibi fiiller olağan yönetim faaliyetleri arasında yer almıştır. Daha sonra savaşarak bölgeyi ele geçiren Avusturya Arşidükü, Hagenbach’ı yakalayarak bu suçlar nedeniyle bir mahkemede yargılamıştır (Bassiouni). Mahkeme sadece Hagenbach’ı yargılamak için kurulan ad hoc bir mahkemedir. Almanya, Fransa, İsviçre ve Avusturya’dan gelen hâkimlerin oluşturduğu bir heyet ile iş görmüş olan mahkeme bu özelliği ile uluslararası niteliğe de sahip olmuştur (Levine).

Meşru müdafaa, bir devletin haksız bir taarruz karşısında bunu ortadan kaldırmak için sahip olduğu haktır (Bozkurt, s. 120).

Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinin Yugoslavya’da çatışmalar devam ederken kurulmuş olmasına karşın Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesinin, ülkede iç savaşın bitip sonra göreceli de olsa bir barış ortamı sağlandıktan sonra kurulmasıdır

Nuremberg Askerî Ceza Mahkemesi, II. Dünya Savaşı sonrası savaş suçlularının adalet önüne çıkarılması niyeti ile oluşturulmuş bir uluslararası ceza mahkemesidir. Bu amacı gerçekleştirmek 1945’de imzalanan Londra Sözleşmesi’ne nasip olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yargıçların tayini 1945 Londra Sözleşmesine taraf olan  devletlerce yapılmıştır. Bu devletler ABD, Büyük Britanya, Fransa ve SSCB’dir. Savcılık makamı da yine bu devletler tarafından atanan kişiler tarafından doldurulmuştur.

Virginia haklar bildirisi. Cevap A'dır.

Amerikan bağımsızlık bildirisi.Cevap B'dir.

Pennslyvania anayasası. Cevap C'dir.