TEMEL İNSAN HAKLARI BİLGİSİ II - Deneme Sınavı - 5

Ekonomik ve Sosyal Konsey 1967 yılında aldığı 1235 sayılı kararı ile, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonunu, açık insan hakları ihlalleri ile ilgilenmeye yetkili kılmıştır. 1235 sayılı usule göre İnsan Hakları Komisyonu önüne gelen bildirimden sonra, ilgili devletteki durum hakkında araştırmalar yaparak, ilgili durumu tespit edip kendi tavsiyeleri ile birlikte Ekonomik ve Sosyal Konseye bildirmektedir.

Bu usulün adı da tıpkı 1235 usulünde olduğu gibi, Ekonomik ve Sosyal Konseyin 27 Mayıs 1970 tarihli 1503 sayılı kararına dayanır. Bu karar ile Komisyona bir devlet içerisinde “genel olarak birbiriyle ilişkili, delillere dayanan, ağır ve sistematik insan hakları ihlallerini içeren şikâyetleri” inceleme yetkisi verilmiştir.

Şikâyet Prosedürü, temelde tıpkı 1503 usulü gibi ilgili devlet üzerinde gittikçe artan bir baskı hissettirme özelliğine sahiptir. Şikâyet Prosedürünün 1503 usulünden farkları Birleşmiş Milletler tarafından şu şekilde belirtilmiştir:

• Tarafsızlık ve Şeffaflık: Dilekçeler Çalışma Grubu Başkanı, Çalışma Grubu üyelerine ilk taramada reddedilen dilekçelerin listesini ve red nedenlerini sunmaktadır. • Zaman Odaklı Süreç: Çalışma gruplarının her biri yılda bir kez iki haftalık oturumlar yerine, yılda 2 kez 1 haftalık oturumlar için bir araya gelir. Böylece Konsey, Durumlar Çalışma Grubu tarafından gerekli sıklıkta gönderilen dosyaları değerlendirmeye alabilmektedir. • Mağdur Odaklılık: Mağdurlar, ana aşamalarda, süreçle ilgili olarak devletler gibi bilgilendirilirler. Her iki çalışma grubu, ilgili devletlerden talep ettikleri gibi mağdurlardan da bilgi talebinde bulunabilmektedir. • İş Birliği ve Diyalog: İlgili devlete teknik iş birliği, kapasite inşa desteği ve tavsiye hizmetleri sağlaması için İnsan Hakları Yüksek Komiserliğine Konsey tarafından tavsiyede bulunulabilir.

İnsan Hakları Konseyinin Özel Usulleri tavsiyede bulunma yetkisine sahip bağımsız insan hakları uzmanlarınca yürütülen faaliyetlerdir. Özel prosedür olarak adlandırılan mekanizmada ya bir birey (“Özel Raportör” veya “Bağımsız Uzmanlar” olarak adlandırılır) veya beş Birleşmiş Milletler bölgesel gruplandırmasının her bölgeden bir tane olmak üzere beş üyeden oluşan bir çalışma grubu vardır. Bu kimseler Birleşmiş Milletler personeli olmadıkları gibi, hizmetlerinin karşılığında Birleşmiş Milletlerden bir ücret de almazlar. Bu, bağımsızlıklarının garanti altında olması için düşünülmüş bir yöntemdir.

Birinci kategoride yani insan hakları kavramına doğrudan yer verilen maddeler toplamda altı tanedir.

Cassin Bildiride “İnsan onuru, özgürlük, eşitlik ve kardeşlik” olmak üzere dört sütun tanımlamaktadır.

Uluslararası Çekirdek İnsan Hakları Enstrümanları:

İki devlet de oylamaya katılmamıştır. Bu devletler Honduras ve Yemen’dir (Kapani, Münci, İnsan Haklarının Uluslararası Boyutları, s. 62).

1948’de Birleşmiş Milletler üyesi devletlerin toplamı 58’dir.

Sözleşme’deki hüküm gereği yirminci devletin onaylamasından sonraki otuzuncu günde 18 Temmuz 1976’da yürürlüğe girmiştir.

Apartheid Sözleşmesi 30 Kasım 1973’te Birleşmiş Milletler Genel Kurul’u tarafından kabul edilmiştir. Genel Kurul’da yapılan oylamada 91 devlet kabul oyu verirsen dört devlet Sözleşme’ye red oyu vermiştir. Bu devletler Portekiz, Güney Afrika, Birleşik Krallık ve ABD’dir.

İnsan Hakları Konseyinin Özel Usulleri, insan haklarını tematik veya ülkeye özgü bir bakış açısıyla bildirme ve tavsiyede bulunma yetkisine sahip bağımsız insan hakları uzmanlarınca yürütülen faaliyetlere verilen isimdir.

1967 yılında Genel Kurul tarafından “Kadınlara Karşı Ayırıcı Davranışların Kaldırılması Bildirisi” kabul edilmiştir (Abadan-Unat, s. 135). Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (3 Eylül 1981) ile ayrımcılığın tamamen yasaklanması amaçlanmıştır.

Ekim 1945

2008

Sovyettler Birliği

Emredici Kural

Ayrılıklık

Futbolcular

10 Aralık 1984