TEMEL İLK YARDIM BİLGİSİ
I. Basitçe boğulma bedene oksijen alınımının ve karşılığında karbondioksit verilmesinin durmasıdır.
II. Bedene daha doğrusu dokulara ve hücrelere oksijen alınamadığı zaman beden var olan yedek oksijen depolarını tüketir.
III. Bu yedek depoların başında normal bir nefes verdikten sonra akciğerlerde kalan hava ve kanda oksijen taşıyan hemoglobin gelmektedir. Ancak bu depolar da yetişkin bir kişiyi ancak 3-5 dakika idare eder.
IV. Hücre ve dokulara yeterli oksijen gitmemesi olarak tanımlanan hipoksi durum düzeltilmezse asfiksiye yani boğulmaya bağlı ölüme dönüşür.
I. Suya batma durumunda refleks olarak nefes tutulur.
II. Ağız ve larinkse sıvı girince refleks laringospazm (ses tellerinin solunum yolu girişini kapatması) gelişir ve istense de nefes alınamaz; bu evrede bolca su yutulur.
III. Akciğerlerde gaz değişiminin yapılamaması hipoksiyi daha da arttırır.
IV. Kalp ritmi yavaşlar ve bradikardi gelişir. Boğulma sonucunda kalp durur ve ölüme neden olur.
I. Vücuda oksijen alınamaması sonucu hipoksi oluşur.
II. Karbondioksit atılamamasına bağlı olarak hiperkapni oluşur.
III. CO2’nin birikmesi sonucu asidoz gelişir.
IV. Kalp ritmi yavaşlar ve taşikardi gelişir.
I. Suda boğulma vakalarında boğulan kişiye imkânlar dahilinde öncelikle bir sopa uzatılmalı, can yeleği atılmalı, ip fırlatılmalı ya da kayıkla yaklaşılmalıdır ve kişi bu yöntemlerle sudan çıkartılmalıdır.
II. Tüm bu imkânlar yok ise ilkyardımcı iyi yüzme biliyor kendine güveniyor ve eğitimli ise ve karşısındaki kişiyi (fiziksel olarak küçük, çocuk, çok fazla hareket etmiyorsa) tutabileceğini değerlendiriyorsa kişiyi tutarak sudan çıkartmalıdır.
III. Suya dalma sırasında boyun travması olabildiğinden, boğulan kişilerin taşınmasında buna dikkat edilmelidir.
IV. Boğulanın önce bilinci kontrol edilir, ardından solunumu değerlendirilir.
I. Hayatı tehdit eden durum ortadan kaldırılmalı kişi sudan çıkartılmalıdır.
II. Sudan çıkartıldıktan sonra hemen bilinci kontrol edilmelidir.
III. Ağız içi kontrol ve baş çene pozisyonu vererek BC değerlendirmesi yapılmalıdır.
IV. Solunum ve dolaşım yoksa derhâl temel yaşam desteğine geçilmelidir.
I. Solunum ve dolaşım varsa ya da temel yaşam desteğinden sonra geri gelmişse ikinci değerlendirmeye geçilmelidir.
II. Kişiye durumuna uygun pozisyon verilmelidir.
III. Tıbbi yardım istenmeli, boğulan kişinin vücut sıcaklığının daha fazla düşmesini önlemek için üzeri örtülmeli, ıslak giysilerinden kurtarılmalıdır.
IV. 112 acil servis gelinceye kadar kişinin yanında kalarak yaşam bulguları değerlendirilmelidir.
I. Yaralamalı ya da ölümlü trafik kazalarında 112 acil servis ve olayın durumuna göre diğer ilgili kuruluşlara (trafik polisi, itfaiye, sivil savunma gibi) haber verilmelidir.
II. Aracın patlama, devrilme, yanma ihtimali varsa, trafik akışı durdurulamıyorsa yeni kazalara sebep vermemek için gerekli ikazlar yapıldıktan sonra kişi hiç vakit kaybetmeden araçtan çıkartılmalıdır.
III. Aracın patlama, devrilme, yanma ihtimali yoksa ve trafik güvenli ise diğer genel güvenlik tedbirlerini (koruma ilkesi, aracın kontağının kapatılması, el freninin çekilmesi gibi) aldıktan sonra hasta ya da yaralıya yaklaşarak bulduğu pozisyonda kişinin bilinci kontrol edilir. Bilinç kontrolü kafa, boyun yaralanmaları ve kırık durumları göz önüne alınarak yapılmalıdır.
IV. Kişi çıkartılmaya karar verilmişse öncelikle yaralının emniyet kemeri çözülür. Ayakları kontrol edilerek pedallara sıkışmışsa ayakları serbestleştirilir. Hasta/yaralıya yan tarafından yaklaşılır, ilkyardımcı bir elini yaralının koltuk altından geçirerek diğer kolunu tutar. Diğer eliyle yaralının çenesinden tutarak boyun tespiti yapar. Baş-boyun-gövde hizasını bozmadan kazazedenin sırtını göğsüne, yakın dizini hasta/yaralının kalçasına dayayarak yaralıyı hafifçe çevirir. Yaralının baş-boyun-gövde eksenini oynatmadan tüm vücudu araç dışına yavaşça çeker.
I. Sürükleme teknikleri (ayak bileğinden, koltuk altından ve yaralıyı boyna asarak).
II. Kısa mesafeli taşıma teknikleri (Kucakta taşıma, omuzdan destek verme, sırtta taşıma, omuzda taşıma, altın beşik, kol ve bacaklardan tutarak ve sandalye ile taşıma).
III. Sedye ile taşıma teknikleri.
IV. Araç ile taşıma teknikleri.