TEMEL İLK YARDIM BİLGİSİ

Kırmızı kod: Öncelikli müdahale ve nakledilmesi gereken gruptur.
Sarı kod: Bulunduğu duruma göre yaşamı tehlikede olmasa da zamanında hastaneye ya da acil servise
yönlendirilmezse yaşam tehditi olabilecek kişiler için kullanılır.
Yeşil kod: İlkyardım açısından acil değildir.
Siyah kod: Ölmek üzere olan ya da ölmüş kişilere verilen koddur. İlkyardım yapılmaz ya da en sona bırakılır

Aracın patlama, devrilme, yanma ihtimali yoksa ve trafik güvenli ise diğer genel güvenlik tedbirlerini (koruma ilkesi, aracın kontağının kapatılması, el freninin çekilmesi gibi) aldıktan sonra hasta ya da yaralıya yaklaşarak bulduğu pozisyonda kişinin bilinci kontrol edilir. Bilinç kontrolü kafa, boyun yaralanmaları ve kırık durumları göz önüne alınarak yapılmalıdır. Bilinç kapalı ise derhâl ABC değerlendirmesine geçilir. Kişi hafifçe göğsüne bakılabilecek şekilde koltuğa yaslatılır. Ağız içi kontrolü yapılır. Ağız içi kontrolü kazalarda oldukça önemlidir.
Kişi kafasını arabanın çeşitli yerlerine çarpabileceği için dişi kırılıp soluk borusuna kaçabilir. Ağız içi kontrolü sonrasında koltukta oturan kişiye hafifçe baş çene pozisyonu verilir. Baş çene pozisyonundan sonra bak dinle hisset yöntemi ile solunumu değerlendirilir. Solunumdan sonra dolaşım nabız aracılığıyla kontrol edilir. Solunum yoksa temel yaşam desteği yapılması gerekeceği için hasta ya da yaralı derhâl dışarı çıkartılır.

Triaj

Kırmızı kod: Öncelikli müdahale ve nakledilmesi gereken gruptur.
Sarı kod: Bulunduğu duruma göre yaşamı tehlikede olmasa da zamanında hastaneye ya da acil servise
yönlendirilmezse yaşam tehditi olabilecek kişiler için kullanılır.
Yeşil kod: İlkyardım açısından acil değildir.
Siyah kod: Ölmek üzere olan ya da ölmüş kişilere verilen koddur. İlkyardım yapılmaz ya da en sona
bırakılır.

Hasta/yaralı en az 6 destek noktasından (baş-boyun-gövde ekseni esas alınarak) tutulmalı, kaldırılmalı ve taşıma süresince buna uyulmalıdır.

Sürükleme hızlı ve etkin bir yöntemdir. Özellikle ilkyardımcının tek başına kaldıramayacağı ağırlıkta bir yaralı ile karşılaştığında kullanılacak bir yöntemdir. Düz bir zeminde sırtüstü yatmakta olan yaralıya yaklaşılabildiği yerden yaralının elbisesinin omuz bölümünden, koltuk altından ya da ayaklarından tutularak (altına bir battaniye ya da kilim koyulması tercih edilir) güvenli bir yere sürüklenebilir.

Trafik kazası müdahalesi sırasında dikkat edilmesi gerekenler;

İlkyardımda taşıma teknikleri;
• Sürükleme teknikleri (ayak bileğinden, koltuk altından ve yaralıyı boyna asarak),
• Kısa mesafeli taşıma teknikleri (Kucakta taşıma, omuzdan destek verme, sırtta taşıma,
omuzda taşıma, altın beşik, kol ve bacaklardan tutarak ve sandalye ile taşıma),
• Sedye ile taşıma teknikleri (Kaşık tekniği, köprü tekniği, karşılıklı durarak kaldırma tekniği) olarak sıralanır.

Kaşık tekniği: Hasta ya da yaralıya tek bir yönden yaklaşılabiliyorsa uygulanacak tekniktir. Bu teknik özellikle yaralının hiç sarsılmadan taşınması gereken omurga zedelenmesi olasılığı durumunda uygulanır. Bu teknik yaralıya sadece bir taraftan ulaşılması durumunda üç ilkyardımcı tarafından uygulanır. 

Sedye Üzerine Yerleştirme Teknikleri'nden biridir.

Rentek manevrası kaza geçirmiş yaralı bir kişiyi araçtan omuriliğe zarar vermeden çıkarmada kullanılır.

Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütünün Küresel Boğulma Raporu’na göre her yıl 400 bine yakın kişi boğularak yaşamını kaybediyor. Boğulmaların yüzde 90’dan fazlası düşük ve orta gelirli coğrafyalarda gerçekleşmektedir.

Boğulma sonucunda bedende ortaya çıkabilecek genel belirtiler nefes alma zorluğu, gürültülü, hızlı ve derin solunum, ağızda balgam toplanması, bedende (özellikle yüz ve dudaklarda) morarma, bilinç bozuklukları ve bayılmadır.

İster yüzme bilsin ister yüzme bilmesin çeşitli

nedenlerden dolayı (bayılma, kramp, zehirlenme,

travma vb.) suya batan bir kişide fizyolojik refleks

mekanizmalara bağlı bir dizi olay ortaya çıkar. Suya

batma durumunda refleks olarak nefes tutulur.

Suda boğulma vakalarında da kişinin yaşamını tehdit eden durum suda bulunmasıdır. Bu nedenle kişinin bir an önce sudan çıkartılması gerekir. Burada önemli nokta ilkyardımcının can güvenliğidir.

Boğulma vakalarında oksijen depoları tükendiğinden temel yaşam desteğine solunum ile başlanmalıdır.

Bu nedenle ilkyardımın genel kurallarına her daim uyulmalıdır. Sudan çıkartılan kişinin bilinci kontrol edilmelidir eğer bilinç yoksa 112 aratılmalı ve kişi sırtüstü yatırılarak kişinin ağız içi kontrolü yapılmalıdır.

Hangi hastaya öncelikli olarak müdahale edilmesi gerektiği: Triaj.

Triajda değerlendirme solunum, dolaşım, bilinç sırasıyla gider. Öncelikli hasta veya yaralılar tespit edilir.

Ülkemizde kazalara bağlı ölümlerde ilk sırada trafik kazalarına bağlı ölümler ön plana çıkmaktadır.

Aracın patlama, devrilme, yanma ihtimali varsa, trafik akışı durdurulamıyorsa yeni kazalara sebep vermemek için gerekli ikazlar yapıldıktan sonra kişi hiç vakit kaybetmeden araçtan çıkartılmalıdır.