TEMEL İLK YARDIM BİLGİSİ

Homeostasis değişen iç ve dış koşullara rağmen canlı iç ortamının sabit tutulması olayıdır. Hipovolemi aşırı terleme, yeterli sıvı almama, aşırı sıcak etkisiyle bedende oluşan sıvı eksikliğidir. Hipotermi beden ısı değerinin 35 C°’nin altına düşmesidir. Sıcak çarpması ise, beden ısısında meydana gelen ani yükselmelerin beden metabolizmasını bozarak yaşamsal tehlike oluşturmasıdır.

A, C ve E seçeneklerinde verilen bilgiler üçüncü derece yanıkları açıklamaktadır. D seçeneğinde verilen bilgi birinci derece yanıkları açıklamaktadır. İkinci derece yanıklar ise, genelde aleve temas ya da haşlanma sonucu ortaya çıkar. Epidermis yani deri üst tabakasının tamamı, altındaki dermis tabakasının ise kısmen etkilendiği yanık çeşididir.

Sıcak çarpması, beden ısısında meydana gelen ani yükselmelerin beden metabolizmasını bozarak yaşamsal tehlike oluşturmasıdır. Homeostasis değişen iç ve dış koşullara rağmen canlı iç ortamının sabit tutulması olayıdır. Hipotermi beden ısı değerinin 35 C°’nin altına düşmesidir. Hipovolemi ise, aşırı terleme, yeterli sıvı almama, aşırı sıcak etkisiyle bedende oluşan sıvı eksikliğidir.

Toz benzeri kimyasal yanıklarda da su ile müdahale edil­memelidir. Bu tür maddeler su ile reaksiyona girerek daha zararlı bir hâle dönüşebilir. Toz kimyasallarda etkilenen bölge önce temiz bir bezle ya da yumuşak bir fırça ile temizlenir. Kimyasal yanıklarda 112 acil servisten yardım istenmelidir.

Homeostasis değişen iç ve dış koşullara rağmen canlı iç ortamının sabit tutulması olayıdır. Hava sıcaklığı eksi derecelere de düşse 40 C° derecenin üzerlerine de çıksa beden ısısı her daim sabit tutulmaya çalışılır. Yaşamın devamı için insan bedenin belli bir derece olması gerekmektedir. Bu ısı 36,5-37 C° derecedir.

Bedende meydana gelen her yanık ciddi olarak değerlendirilmemelidir. Yanığın ciddiyeti birçok unsura bağlıdır. Bunlar şöyle sıralanabilir: Yanığa neden olan etkenin özelliği ve kişinin bunlara maruz kalma süresi, yanığın ortaya çıktığı bölge, bedende yanığın kapladığı alan, kişinin yaşı, kişide var olan hastalıklar (hipertansiyon, solunum yolları rahatsızlıkları, alerji hikayeleri vb.), enfeksiyon ve sıvı kaybıdır.

Beden sıcaklığının normal değerlerinin üzerinde olması durumuna hipertermi denir. Hipertermi bedende ısı üretimi ile ısı kaybı arasındaki dengenin bozulması sonucu ortaya çıkar.

Aleve ya da haşlanmaya bağlı yanıklarda yanık bölge hemen akan tazyiksiz su altında en az 20 dakika tutulur. Yanan bölge bedenin çoğunluğunda oluşmuşsa su uygulaması önerilmez. Bunun nedeni yanmaya yani ısı artışına bağlı olarak artan beden ısısının aniden düşmesiyle kişilerde şoka yol açma ihtimalidir.

Donma, soğuk ısırması ve soğuk şişliği durumlarında soğuk ya da donan bölge biraz yükseltilir ve oda sıcaklığında yavaş yavaş ısınması sağlanır. Donan bölge asla ovulmamalıdır, donan bölgeye masaj yapılmamalıdır.

Bedenin soğuk bir madde (kuru buz, kar, sıvı nitrojen gibi) ile temasına bağlı ola­rak lokal bir yanık çeşidi ortaya çıkabilir. Buna soğuk ısırması ya da soğuk yanığı adı verilir.

Isınacağı düşüncesiyle kişiye alkol vermek