TEMEL İLK YARDIM BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 4

İlkyardımda taşıma teknikleri;
• Sürükleme teknikleri (ayak bileğinden, koltuk altından ve yaralıyı boyna asarak),
• Kısa mesafeli taşıma teknikleri (Kucakta taşıma, omuzdan destek verme, sırtta taşıma,
omuzda taşıma, altın beşik, kol ve bacaklardan tutarak ve sandalye ile taşıma),
• Sedye ile taşıma teknikleri (Kaşık tekniği, köprü tekniği, karşılıklı durarak kaldırma tekniği) olarak sıralanır.

Kaşık tekniği: Hasta ya da yaralıya tek bir yönden yaklaşılabiliyorsa uygulanacak tekniktir. Bu teknik özellikle yaralının hiç sarsılmadan taşınması gereken omurga zedelenmesi olasılığı durumunda uygulanır. Bu teknik yaralıya sadece bir taraftan ulaşılması durumunda üç ilkyardımcı tarafından uygulanır. 

Sedye Üzerine Yerleştirme Teknikleri'nden biridir.

Rentek manevrası kaza geçirmiş yaralı bir kişiyi araçtan omuriliğe zarar vermeden çıkarmada kullanılır.

Bakteri: Tek hücreli prokaryotik canlılardır. Normal mikroskopla görülebilen, virüslere göre daha büyük olan canlılardır. Büyüklükleri 0,1–10 mikro metre arasında değişir

İnsidans: Belirli bir zaman dilimi içinde hasta olanların popülasyona oranıdır. Eğer zaman dilimi belirtilmemişse, zaman dilimi olarak yıl kabul edilir.

Endemik: Bir enfeksiyon etkeninin veya hastalığın belirli bir coğrafyada veya toplulukta sürekli görülmesi durumudur. O bölgede ya da toplumda hastalığın alışılmış bir prevalans  hızının olması da genellikle endemik olduğu anlamına gelir. Başka bir ifadeyle, bir coğrafi popülasyonda bir hastalığın sürekli varlığı ve / veya olağan prevalansı anlamına gelir.

Hava yolu ile bulaşan hastalıklar: Nezle (soğuk algınlığı), Grip, Verem, Bademcik iltihabı, Suçiçeği, Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Boğmaca, Difteri, Menenjit.

Vektörlerle bulaşan önemli hastalıklar: Sıtma-Sivrisineklerle, Şark Çıbanı-Tatarcık sineği, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi.

Doğal afetlerden etkilenen ve savaşan toplumlar ile yoksul kalabalık gruplarda kolayca yayılarak ölümcül etkilere neden olan kolera hastalığı, vibrio cholerae bakterisinin ince bağırsakta oluşturduğu bir enfeksiyondur. Koleranın  bulaşma  yollarının başında içme suyu ve kirli sularla yıkanmış besinler geliyor. Taşıyıcı ya da hasta kişilerin dışkılarıyla da başkalarına bulaşan bakteri vücuda girdikten 6-48 saat sonra hastalık ortaya çıkar.Vibrio cholerae, ince bağırsakta protein yapıya sahip ve enterioksin adı verilen bir zehir üretir. Kolera hastalığının ilk belirtisi şiddetli ishaldir. Aşırı sıvı kaybına bağlı olarak ölüm gözlenebilir.

“Kuş Palazı” olarak da bilinen hastalığın etkeni bir bakteri olan  Corynebacterium diphtheriae’dır. Bu mikroorganizmanın  boğaz, burun, göz ve deriye yerleşmesiyle ortaya çıkan ciddi rahatsızlıklar hatta ölümler çıkabilir. Esas bulaşma yolu havadan damlacık enfeksiyonu şeklinde olmaktadır.

Suçiçeği hastalığı dünyanın her yerinde, genellikle erken çocukluk döneminde geçirilen, oldukça yoğun ve çok bulaşıcı tarzda seyir gösteren bir hastalıktır. Hastalığın etkeni varisella-zoster virüsüdür.

Cüzzam, “Mycobacterium leprae” isimli basil tarafından oluşturulur. Yavaş ilerleyen kronik bir enfeksiyon hastalığıdır

Trahom hastalığı deri ve mukoza yoluyla bulaşan hastalıklar grubuna girer. Doğrudan gözleri etkileyen ve tedavi edilmediğinde gözleri kör dahi edebilen bir hastalıktır. Hastalık etmeni bir bakteri olan  chlamydia trachomatis’ir. Oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Hasta kişilerin göz, ağız ve boğazından çıkan sıvıların başka insanlara temas etmesi sonucu oluşur. Havlu, mendil gibi hasta kişilerin kişisel eşyaları da bulaşa neden olabilir.

Beden sıcaklığının normal değerlerinin üzerinde olması durumuna hipertermi denir. Hipertermi bedende ısı üretimi ile ısı kaybı arasındaki dengenin bozulması sonucu ortaya çıkar.

Sıcak çarpmasında riskli grup kalp hastaları, tansiyon hastaları, şeker hastaları, kanser hastaları, çok zayıf ya da aşırı kilolu kişiler, psikolojik rahatsızlığı olanlar, böbrek ya da karaciğer rahatsızlıkları olanlar, bebekler ve yaşlılar, hamileler, yetersiz beslenenler, yeteri kadar beden sıvısı ve elektrolit almayanlardır.

Deri genelde epidermis, dermis ve subkutan olmak üzere 3 tabaka halinde incelenir. Dermis (alt deri) asıl deri tabakasıdır. Deriye elastikliğini veren, lifli, damar ve sinirleri içeren bir dokudur. Beden ısı ve basınç düzenlenmesinde görev alır.

Ateş, buhar, sıcak su, buz, çok soğuk havada uzun süre kalma, güneş ışınları, elektrik, kimyasal maddeler ve radyasyon gibi etkenlerle temas neticesinde meydana gelen doku hasarına yanık denir.

Bedende meydana gelen her yanık ciddi olarak değerlendirilmemelidir. Yanığın ciddiyeti birçok unsura bağlıdır. Yanığın ciddiyetini etkileyen başlıca unsurlar: yanığa neden olan etkenin özelliği ve kişinin bunlara maruz kalma süresi, yanığın ortaya çıktığı bölge, yanığın yüzeyi, yaş, hastalık öyküsü, enfeksiyon ve sıvı kaybıdır.

Yanık sadece sıcağa bağlı yani ısı artışına bağlı olarak bedende ortaya çıkmaz. Bedende yanığa birçok etken neden olabilir. Asidik ya da bazik maddelerle temas ile kimyasal yanıklar ortaya çıkar.

Yanıklar derinin tabakasına göre birinci, ikinci ve üçüncü derece yanık olmak üzere 3 kategoride incelenir. Birinci derece yanıklarda derinin sadece üst tabası etkilenmiştir. Etken uzun süreli olarak deriye zarar vermemiş, hasar epidermiste kalmıştır. Genelde güneş ışınları ve kısa süreli sıcak bir maddeye temas hâlinde oluşur. Deri kızarmıştır, gergin ve ağrılıdır. Hafif ödem oluşur. İz kalmadan kendiliğinden 3-5 gün içinde iyileşir.