TEMEL İLK YARDIM BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 2

A, B, C ve D seçeneklerinde ya ilk yardım veren kişi ya da hastanın şikayetlerinden anlaşılabilir. Ancak kırık bazen kan akışında sorunlara yol açabilir ve böyle durumun kontrol edilebilmesi için hastanın nabzının alınmasını gerektirir. Diğer bir deyişle hastanın nabzı kontrol edilerek olası bir kan akış sorunun olup olmadığı yönünde tahminde bulunmak mümkün olur. Bu nedenle doğru yanıt E dir.

Baş ve omurilik yaralanmalarında çok ciddi ve acil tıbbi müdahale gerektiren durumlar oluşabilir. Bu nedenle hastanın hastaneye gecikmemesi hayati önemdedir. Bu tür durumlarda yapılacak ilk yardım müdahaleleri yapılmakla birlikte acil servisi çağırmak son derece önemlidir. Bu nedenle doğru yanıt A dır. Ambulans gelene kadar ise diğer seçeneklerde verilenlerin yapılması gerekmektedir.

Soru kökünde de verildiği gibi bayılmanın altında çok ciddi ve yaşamsal tehditleri barındıran nedenler olabilir. Her ne kadar bayılan kişilerin önemli bir kısmı bir süre sonra kendiliğinden ayılsalar da çok daha  ciddi sonuçlarla da karşılaşılabilir. Bu nedenle hiç bir bayılma durumu göz ardı edilmemelidir. Doğru yanıt B dir.

Olay yerinde güvenliği sağladıktan sonra olay yerindeki hasta veya yaralıların durumları hızlı ancak
sakin bir şekilde değerlendirildikten sonra yapılan işlemlere kurtarma (müdahale) denir. İlkyardımcı zaman kaybetmeden önce kime müdahale edilmesi gerektiğini belirlemelidir. Bilinci kapalı olanlar, solunum
zorluğu çekenler, çok şiddetli kanaması olanlar veya ağır yanığı olanlar önceliklidir. Hafif kanama, kırıkçıkık-burkulma veya basit yaralanmalar ise ikinci derece önceliklidir

Yaşamı tehlikeye sokan herhangi bir durumda, kişilerin yaşama şansı bir dizi önemli girişimlere bağlıdır. Bunlardan herhangi birinin göz ardı edilmesi ya da unutulması kişilerin yeniden yaşama dönme şansını azaltabilir. Hayat kurtarma zinciri 4 ana unsurdan oluşur. bunlar; 

1.Sağlık kuruluşuna haber verilmesi
2. Olay yerinde yapılan hayat kurtarıcı girişimler
3.Ambulansta yapılan girişimler
4.Hastane acil servislerinde yapılan girişimler

Bir dakikada alınıp verilen solunum sayısına solunum sıklığı denir.
Yetişkinlerde dakikada alınıp verilen soluk sayısı 12-20; çocuklarda 15-20, bebeklerde ise 18-25 arasındadır

Kişide başka bir
sıkıntı olmadan gerçekleşen geçici bir bilinç kaybı
durumunda bile dil kökü boğaza kaçarak kişinin
dakikalar içinde ölümüne neden olabilir. Bunu
önlemek için ilkyardımcı bilinci kapalı kişilerde
solunum yollarını açmak için ağız içini kontrol
ettikten sonra kişiye baş geri-çene ileri pozisyonu
vermelidir.

Bedende kan dolaşımının olup olmadığını yani
kalbin kanı damar içine pompalama görevinin devam edip etmediğinin göstergesi nabızdır. Nabız
atardamar üzerinden kalp atımlarının hissedilmesidir. Kalp kanı atardamara her fırlattığında, fırlatılan kanın damar duvarına yaptığı basıncın damarı
kımıldatmasına nabız denir. Sağlıklı bir kişinin
bedenindeki herhangi bir atardamar üzerinden en
az 3 parmakla (başparmağı kullanmadan) en az 5
saniye süresince hafifçe bastırarak rahatlıkla nabız
ölçümü yapabilirsiniz. Kaza geçirmiş veya hasta
kişilerde nabız alınabilecek en iyi atardamar bölgeleri yetişkinler ve çocuklar için boyun şah damarı (âdemelmasının her iki yanında) bebeklerde
ise dirsek üstü kol atardamarıdır

Hücreler belli işlevleri yerine getirmek amacıyla farklılaşarak gruplaşır ve dokuları oluştururlar. Bedende kas
dokusu, sinir dokusu, bağ dokusu ve epitel doku olmak
üzere 4 temel doku çeşidi bulunmaktadır. Bu dokular belirli fonksiyonları yerine getirebilmek için bir araya gelerek
organ oluştururlar.

Düz kas: Tamamen isteğimiz dışında
hareket eden damar, sindirim sistemi,
boşaltım sistemi ve üreme sistemi gibi
yapılarda bulunur ve buraların hareketlerini sağlar.

Doku çeşidine göre matriks sıvı,
yarı katı ve katı olabilir.

İskelet sisteminin kırık, çıkık ve burkulmaları önlemeleri gibi bir görevi yoktur. Kırık, çıkık ve burkulmalar dışsal etkenler ile de ortaya çıkabilir.

Burkulan bölgeye soğuk uygulama yapılır. 

Burkulmalarda yapılacak olan ilkyardım
a. Soğuk uygulama
b. Burkulan bölgeyi kalp seviyesinden
yukarı kaldırma
c. Burkulan bölge hareket ettirilmemeli
d. Sıkıştırıcı bir bandaj yapılmalı
e. 112 acil servise gerektiğine haber verilmeli

Çıkık tespit edildiğinde, hasta ya da yaralı hareket ettirilmemeli,
çıkık yerine oturtulmaya çalışılmamalıdır. Eklem
bulunduğu şekli ile hareket etmeyecek şekilde tespit
edilmeli yani sabitlenmelidir. Hastada kanama olabileceği düşüncesiyle beden sıcaklığının korunması
amacıyla hastanın üzeri örtülmelidir. Çıkık bölgenin etrafı sargıya alınıp sabitlendi ise çıkığın alt
bölgesinde kalan deri kısmından derinin rengi, ısısı
ve nabız alınabiliyorsa nabız kontrolü yapılmalıdır.
Çıkık ya da benzeri şüpheli durumlarda çıkık olan
eklem kesinlikle yerine konmaya çalışılmamalıdır.
Çıkıkla karşılaşıldığında çıkık eklem üzerine soğuk
uygulama yapılabilir. Çıkık olan bölge kalp seviyesinden yukarı tutularak 112 acil servise haber verilmeli ya da en yakın sağlık kuruluşuna hasta yönlendirilmelidir.

Dışarı çıkan kemik uçları hiçbir şekilde içeri doğru
itilmez ya da içerde olan parçalar çekilip dışarı çıkarılmaz, parçalar kesinlikle birleştirilmeye yerine
oturtulmaya çalışılmaz.

Kafatası ve
omurga yaralanmalarında yaralının bilinci kontrol
edilir, yaşam bulguları değerlendirilir (ABC), 112
acil servis aranır,
normal şartlar altında bu tür yaralanmalarda hasta
kesinlikle yerinden oynatılmaz ancak yaralının bulunduğu yer tehlikeli ise (yangın, patlama, trafik kazası vb.) düz bir
şekilde baş-boyun-gövde ekseni düz olacak şekilde
sürükleyerek güvenli ortama alınır, gerekli ilkyardım müdahaleleri yapıldıktan sonra 112 acil servis
gelinceye kadar hastanın yanından ayrılınmaz. Baş
bölgesinde cisim saplanması gibi bir yaralanma söz
konusu ise ve kanama varsa baş bölgesine simit sargı yapılarak müdahale edilir. Simit sargı elde etmek
için üçgen bir sargı katlanarak simit şeklinde bir
bez oluşturulur. Cismin etrafına yerleştirilerek cisim sabit hâle getirilir.

r. İlkyardım gerektiren diğer acil durumlar olarak
adlandırılan bu durumlardan bazıları;
a. Bilinç düzeyinde bayılmadan komaya kadar
gidebilen bozukluklar,
b. Bedende çeşitli nedenlerle ortaya çıkan kan
dolaşım yetersizliği yani şok durumları,
c. Merkezî sinir sisteminde ortaya çıkan havale durumları,
d. Kan şekeri düzensizliği,
e. Kalp rahatsızlıkları,
f. Zehirlenme,
g. Çeşitli hastalıklar,
h. Tansiyonun aniden düşmesi ya da yükselmesidir.

Plazma: Kanın sıvı kısmıdır. Kanın % 55’lik kısmını oluşturur. Doğru cevap A'dır.

Kan temel olarak iki kısımdan oluşur, doğru cevap B'dir.

1 mm3 kanda normal sağlıklı bir kadında yaklaşık 4 milyon; erkekte 5 milyon alyuvar bulunur. Doğru cevap D'dir.