TEMEL İLAÇ BİLGİSİ VE AKILCI İLAÇ KULLANIMI

Pilül
Toz şeklindeki etkin maddelerin bal veya koyu şurup gibi yapıştırıcı maddeler ile yoğrulması ve ardından küçük küreler şekline getirilmesi yöntemiyle elde edilir. Hafif olan
türüne “granül”, nispeten ağır olanlara ise “bol” adı verilir.

Doğru cevap b'dir.

Enema
Rektal yoldan kullanılan ilaç solüsyonu ya da süspansiyonudur. Hacmi 1-20 ml arasına
olan enemalara “mikroenema”, 100 ml üzerinde olan enemalara ise “lavman” adı verilir.
Lavmanlardan, rektum ve kalınbağırsağı boşaltmak amacıyla yararlanılır.

Doğru cevap c'dir.

Merhem (Pomad)
Etkin maddenin, vazelin ve lanolin gibi yağlı sıvağlar ile karıştırılmasıyla elde edilen, cilde
veya mukozalara dışarıdan uygulanan, tereyağı kıvamında yarı-katı bir farmasötik şekildir. Merhemin talk katılarak sertleştirilmiş biçimine “pat” denir.

Doğru cevap d'dir.

İntrakütan Uygulama
İntrakütan uygulamada ilaç, cildin içine hacmi 0.1 ml’den fazla olmayacak şekilde enjekte
edilir. Genellikle alerji veya bakteriyoloji testleri ve lokal anestezi uygulamaları için kullanılan bir uygulama yoludur.

Doğru cevap e'dir.

İntraartiküler Uygulama
İlacın bir enjektör yardımıyla eklemin içine uygulanmasıdır. Özellikle osteoartrit gibi durumlarda ağrı ve inflamasyonu ortadan kaldırmak için tercih edilen bir ilaç uygulama
yoludur.

Doğru cevap a'dır.

İlaçların uygulandıkları yerden kan dolaşımına geçmeleri olayına “absorbsiyon” adı verilir.

Doğru cevap b'dir.

Redistribüsyon, ilaçların etki yerlerinden uzaklaştırılmalarına ve dolayısıyla etkilerinin sona erdirilmesine neden olan bir olaydır.

Doğru cevap c'dir.

Vücuda alınan ilaçların, vücutta bulunan enzimler tarafından, kimyasal değişikliklere uğratılmasına biyotransformasyon (metabolizma) adı verilir. Bir ilacın biyotransformasyonu
sonucu, bir ya da birden fazla sayıda metabolit oluşabilir.

Doğru cevap d'dir.

Plasebo
Hastalığa neden olan süreçler üzerinde bilimsel olarak açıklanabilen herhangi bir etkinliği
olmayan bir maddenin, ilaç niyetiyle kullanan hastalarda gösterdiği iyileştirici etkiye plasebo etki adı verilir. İlaca yanıtı değiştiren etkenlerden biridir. Ağrı, anksiyete, iştahsızlık
gibi bazı durumlarda, özellikle telkine yatkın hastalar, plaseboya olumlu yanıt verebilirler.

Doğru cevap e'dir.

Kaşe; İçine toz hâlde ilaç konulan, pirinç unu ya da nişastadan yapılan ve iç içe geçen iki bölümden oluşan ilaç şeklidir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.

Pilül; toz şeklindeki etkin maddelerin bal veya koyu şurup gibi yapıştırıcı maddeler ile yoğrulması ve ardından küçük küreler şekline getirilmesi yöntemiyle elde edilir. Hafif olan türüne “granül”, nispeten ağır olanlara ise “bol” adı verilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'A' seçeneğidir.

İntrakütan uygulamada ilaç, cildin içine hacmi 0.1 ml’den fazla olmayacak şekilde enjekte edilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'A' seçeneğidir.

İntranazal Uygulama; İlacın burun mukozasına uygulamasıdır. Burun ve sinüs bölgesindeki enfektif ya da inflamatuar nitelikli hastalıkların lokal tedavisi için burun damlaları ya da burun spreyleri intranazal yolla uygulanırlar. Aspire edilmeleri durumunda lipid pnömonisine neden olma olasılıkları nedeniyle, yağlı solüsyonların ve merhemlerin intranazal yolla uygulanması tercih edilmez. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'C' seçeneğidir.

İntratekal Uygulama; İlacın subaraknoid aralığa, genellikle L3-L4 aralığından enjekte edildiği uygulama yoludur. Antiinfektif, antitümoral özellikteki bazı ilaçlar ve lokal anestezikler bu yolla uygulanabilir. İntratekal yolla uygulanacak ilaçların steril olmaları gerekir. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'E' seçeneğidir.

İlaçların uygulandıkları yerden kan dolaşımına geçmeleri olayına “absorbsiyon” adı verilir. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'A' seçeneğidir.

Hastalık nedeninin tamamen ortadan kaldırıldığı ve tam bir iyileşmenin sağlandığı tedavi şekline radikal tedavi adı verilir. Örneğin, idrar yolunda bakteriyel kaynaklı enfeksiyon gelişen bir hastanın, uygun antibiyotik ilacı kullanarak eski sağlığına tekrar kavuşması durumunda radikal bir tedaviden söz edilir.

Karaciğere ulaşan ilacın bir bölümü sistemik dolaşıma geçerken, diğer bölümü tekrar konjuge edilerek safraya atılır. İlacın giderek azalan konsantrasyonlarının ince bağırsak ile karaciğer arasında bu şekilde gidip gelmesine enterohepatik siklus adı verilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'A' seçeneğidir.

İnhalasyon yolu ile uygulanan ilaçların absorbsiyon yerleri akciğerlerdir. Akciğer alveol- lerinin çeperleri, ilaçların absorbsiyonları için geniş bir yüzey alanı sağlarlar. Ayrıca akci- ğerlerde çok sayıda kapiler damar bulunur ve bu organdan geçen kan akımının hızı da çok yüksektir. Dolayısı ile alveollere ulaşan küçük moleküllü, lipofilik ilaçlar, buradan hızla absorbe edilerek güçlü etki oluştururlar. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'C' seçeneğidir.

Albümin, ilaçların önemli bir kısmının, özellikle asidik ilaçların yüksek oranda bağlandığı bir plazma proteinidir. İlaçlar, albüminin üzerinde bulunan bağlanma yerleri için birbirleri ile yarışabilirler; albüminin üzerindeki bağlanma yerine afinitesi yüksek olan ilaç, düşük olanı bu yerden uzaklaştırabilir. Salisilik asid, dikumarol, varfarin ve dijitoksin gibi ilaçlar, plazma albüminine yüksek oranda bağlanan bazı ilaçlardır. Kronik karaciğer hastalıkları, kronik böbrek yetmezliği ve ciddi beslenme bozukluklarında, kandaki albümin miktarı azalabilir (hipoalbüminemi) ya da albüminin ilaçları bağlama özelliği bozulabilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'B' seçeneğidir.