TEMEL İDARE HUKUKU

Bağış, kamulaştırma, devletleştirme ve satınalma olağan mal edinme usullerindendir.

Sağlık alanındaki kamu hizmetinin yürütülmesine özgülendiğinden hastahaneler hizmet malıdır.

Kamunun (halkın) doğrudan kullanımına ya da yararlanmasına sunulan mallara orta malları denir. Yollar, meydanlar, köprüler orta mallarının örneklerini oluşturur.

Söz konusu işleme tahsis denir.

Kamusal mallar kamulaştırma işlemine konu olamazlar.

Kamusal mallar, tahsis amacına aykırı ve tahsisin korunmasını tehlikeye düşürecek şekilde kullanılamaz.

Özel istisnai yararlanma; darenin bir işlemi (izin) veya sözleşme ile, kamusal maldan tahsisin amacını tehlikeye sokmayacak biçimde, tahsisle bağdaşır ve başkalarının kullanımını engelleyecek şekilde yararlanmayı ifade etmektedir. Kaldırımdaki büfeler buna örnektir.

Kamulaştırmanın konusunu sadece taşınmaz mallar oluşturur. Taşınır mallar kamulaştırılamaz, ancak olağanüstü hallerde istimvale konu olabilirler.

İptal davası 30 gün içinde açılmalıdır.

Kamulaştırılan taşınmaz 5 yıl içerisinde kamulaştırma amacına yönelik kullanılmazsa veya kamu yararına başka bir amaca tahsis edilmezse malikin geri alma hakkı doğar. Malik bu hakkı doğduğu andan itibaren 1 yıl içinde kullanmalıdır.

İstimval taşınır mallar için veya bedeni yükümlülükler için uygulanan bir yöntemdir.

İdari sözleşmenin sona ermesinde mal devri: İdari sözleşmeler (özellikle imtiyaz sözleşmesi) sona erdiğinde, hizmetin görüldüğü tesisler ve mallar kural olarak idareye bedelsiz olarak devredilir.

Manevi şart, kamusal malın tespiti için gereken kıstas ve şartlardan biri değildir.

Köprüler orta mallar arasında yer alır.

Kamu mallarından yararlanma hakları, idarenin kamusal malların tahsisini belirleme
ve değiştirme yetkisini kısıtlayamaz.

İrtifak hakkı kurulması: Taşınmaz malın mülkiyetinin kamulaştırılması yerine, amaç
için yeterli olduğu takdirde taşınmaz malın belirli kesimi, yüksekliği, derinliği veya kaynak üzerinde kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulabilir.

Köy ihtiyar kurulu, kamu yararı kararı aldıktan sonra ayrıca bu kararı kaymakamın onayına sunan yetkili merciidir.

Kamunun (halkın) doğrudan kullanımına ya da yararlanmasına sunulan mallara orta malları
denir.

Tarafların anlaştığı veya tarafların anlaşamaması halinde hâkim tarafından kamulaştırma bedeli (peşin veya ilk taksidi) hak sahibi adına, ilanda belirtilen bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye 15 gün süre verilir.

Kamulaştırmanın satın alma usulü ile yapılamaması halinde idare, 7’nci maddeye göre topladığı bilgi ve belgelerle 8’inci madde uyarınca yaptırmış olduğu bedel tespiti ve bu husustaki diğer bilgi  ve belgeleri bir dilekçeye ekleyerek Asliye Hukuk Mahkemesi'ne müracaat eder.