TEMEL İDARE HUKUKU

Askerî personel, hâkim ve savcılar ile akademik personelin devlet memuru olduğunda kuşku yoktur. Ancak 657 sayılı Kanuna değil de her biri için var olan personel kanunlarına tabidirler. Öğretmenler ise 657 sayılı kanuna tabidirler. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Devlet Memurları kanununa göre istihdam şekilleri arasında memur, sözleşmeli personel ve işçiler yer alır. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Memurlar siyasi iktidarlardan bağımsız olarak görev yaparlar. Siyasi iktidarlar değişse bile, memurlar görev yapmaya devam ederler. Yani güvenceli bir statüde görev yaparlar. Memurlar görevlerini yaparken tarafsız olmak zorundadırlar. Bu nedenle memurların siyasi faaliyette bulunmaları yasaklanmıştır. Memurların idare karşısındaki durumu, önceden kanunlarla belirlenmiş olmasıdır. Anayasanın 128. maddesinde “memurların nitelikleri, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir” hükmü, memurların hukuki statülerinin kanuniliği ilkesini ifade etmektedir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Sınıflandırma, belli bir hizmetin nitelikleri dikkate alınarak, o hizmette çalışacak görevlileri bir grupta toplamayı ifade etmektedir. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Devlet memurları kanununda öngörülen sınıflar 12 tanedir ve genel idare hizmetleri sınıf, teknik hizmetler sınıfı, mülki idare hizmetleri sınıfı ve yardımcı hizmetler sınıfı bu sınıflar arasındadır. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Teknik hizmetler sınıfında devlet memurları kanunu kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog, hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager, matematikçi, istatikçi, yöneylemci gibi görevlerde çalışan memurlar yer alır. buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Kanunun 40. maddesindeki yaş şartlarını taşımak zorunludur (m.48/A-2). Kural olarak 18 yaşını bitirenler memur olabilirler. Ancak bir meslek veya sanat okulunu bitirenler en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanunu’na göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilirler (m.40). Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40, günlük sekiz saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Memuriyeti sona erdiren haller arasında istifa, mustafi sayılma, ihraç, koşullarda eksiklik, bağdaşmazlık, ölüm ve emeklilik yer alır. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Geniş anlamda kamu görevlileri arasında çeşitli açılardan farklılıklar bulunmaktadır. Bunlar; hizmete alınma, hizmet süreleri, ücret ve uygulanan hukuk bakımından farklılıklar olarak ortaya çıkmaktadır.

Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinde (2017 değişikliği), üç tür istihdam şekli öngörülmektedir: Memur, Sözleşmeli personel ve işçi.

Memurlar görevlerini yaparken tarafsız olmak zorundadırlar. Bu nedenle memurların siyasi faaliyette bulunmaları yasaklanmıştır.

Devlet memurlarının, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek dereceye kadar yükselebilmesine kariyer denir

Hukukumuzda memurluğa girişte geçerli olan temel ilkeler de bulunmaktadır. Öneminden dolayı bu ilkeler Anayasada yer almıştır. Bunlardan biri de serbestlik ilkesidir. Devlet memuru olmanın, kişilerin isteğine bağlı olması, isteği dışında memur yapılamaması serbestlik ilkesini ifade etmektedir.

Bazı mahkumiyetler memur olmaya engeldir. (1)
Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha
fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmak. (2)
Affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı
suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine
karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma,
hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından
mahkûm olmamak.

Bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın yukarıda belirtilen süreler içinde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilemezler.

Atama ilgili merciin önerisi üzerine Cumhurbaşkanı onayı şeklinde gerçekleşir. Mesela Polis Akademisi Başkanı, bakanlıkların daire başkanları, kaymakamlar ve vali yardımcıları, 1. hukuk müşavirleri, bakanlıkların il müdürleri, il emniyet müdürleri bu usule göre atanırlar.

Haftalık ve günlük çalışma saati: Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40, günlük sekiz saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir.

Memurlar için sadece dernek kurma ve bunlara üye olma yasağı vardır; vakıflar konusunda böyle bir kurala rastlanmamaktadır.