TEMEL İDARE HUKUKU

Adli kolluk faaliyetlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar idari yargıda değil adli yargıda çözümlenir. Çünkü adli kolluk ceza hukukuna tabi olarak savcıların emir ve direktifleri doğrultusunda yürütülen bir faaliyettir.

1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Genelkurmay Başkanlığı ile kara, deniz ve hava kuvvetleri komutanlıkları, Millî Savunma Bakanlığına bağlanmıştır. Cumhurbaşkanı da gerek gördüğünde bunlara doğrudan emir ve talimat verebilir.
Verilen emirler, herhangi bir makamdan onay alınmaksızın derhâl yerine getirilir.

İdare lehine kanunla bir “tekel” oluşturulmayan veya faaliyetin yürütülmesi için özel hukuk kişisine “imtiyaz” verilmemiş olan kamu hizmetlerinin, idarenin tek taraflı iradesi ile özel hukuk kişilerinin yetkilendirilmesi usulüne ruhsat ya da lisans adı verilir.

Kamu hizmetinin devamlılığı ilkesi  söz konusu faaliyetin sürekli ve düzenli bir şekilde toplumun ihtiyaç duyduğu her an  yürütülmesini ifade etmektedir Kamu görevlileri için grev yasağının kabul edilmesi devamlılık ilkesinin bir sonucudur. Yine kamu görevlilerinin topluca istifa edememesi kuralı, istifa eden memurun, yerine yenisi gelinceye kadar devam etmesi de kamu hizmetinin devamlılığının bir sonucudur. Devamlılık ilkesinin sorumluluk hukuku ve idari sözleşmeler bakımından bir takım sonuçları vardır.

Kamu hizmetine egeme olan ilkelerden biri de eşitlik ilkesidir. Eşitlik ilkesinin hizmetten yararlananlar, idare ve kamu hizmetine girmek isteyenler bakımından bir takım sonuçları vardır.  Eşitlik ilkesi, kişilerin kamu hizmetlerine girmelerinde
 da etki doğurmaktadır. Anayasanın 70. maddesinde yer alan “Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez” hüküm bunu ifade
etmektedir.

Bir kamu hizmeti ya bizzat kamu idareleri tarafından ya da özel hukuk kişilerine gördürülmek suretiyle yürütülürler. Emanet usulünde kamu hizmeti kanunla hangi kamu tüzel kişisine yüklenmişse, yine o kamu tüzel kişisi tarafından, kendi elemanları, araç-gereçleri ve imkânları ile yürütülür.

İmtiyazcının sözleşmeyi feshetmesi idareyle anlaşması ya da mahkemeye  başvurması ile mümkündür. İmtiyazcı idare gibi sözleşmeyi tek yanlı feshedemez.

Kolluk faaliyetlerinin amacı kamu düzeninin korunması olup kamu düzeni kavramı da unsurları ile belirlenmektedir. Kamu düzenin unsurları; güvenlik, genel sağlık, genel ahlâk ve esenliktir. Esenlik ya da kamu huzuru ise  bireylerin toz, duman, ışık, gürültü gibi rahatsız edici etkilerden uzak bir şekilde yaşamalarının sağlanmasını ifade etmektedir.

İdari kolluk sadece devlet tarafından değil mahalli idarelerce de icra edilir. Oysa ki adli kolluk sadece devlet tarafından icra edilir.

“Kamu hizmeti” kavramı idare hukukunda birden fazla anlamda kullanılmaktadır.

Kamu hizmeti niteliğinde yürütülen faaliyetlere hakim olan temel ilkeler bulunmaktadır. bunlar devamlılık, yaralanmada eşitlik ve tarafsızlık, kamu hizmetlerinin bedavalığı, değişebilirlik ve uyarlanma.

Müşterek emanetçi, üstlendiği kamu hizmetini kendi hesabına değil, idarenin hesabına işletir. Bu yüzden zarara katılmaz.

Kamu hizmetleri sadece kamu tüzel kişileri tarafından değil, bazen kamu tüzel kişisi ile özel hukuk kişisi birlikte, bazen de kamu tüzel kişisinin gözetim ve denetimi altında özel hukuk kişisi tarafından yürütülmektedir.

Taraflar anlaşarak sözleşmeyi feshedebilirler.

Kamu düzeni, kural olarak toplumun maddi düzeninin sağlanması, bu düzenin de, kişilerin canlarının ve mallarının her türlü tehdit ve tehlikelerden uzak bir şekilde yaşamasının sağlanmasıdır.

Adli kolluk faaliyetleri ceza hukukuna tabidir

İdari kolluk önleyici niteliktedir. Suç işlenmesinden önce harekete geçer.

Kamu düzeninin sağlanması ile özgürlükler arasında bir dengenin sağlanması bakımından, kolluk yetkilerinin hukuka uygun kullanılması ya da kolluk yetkilerinin sınırlarının belirlenmesi hayati önemi haizdir.

Bir imtiyaz sözleşmesinde, tahkim usulü benimsenmiş ise, bu sözleşmeden kaynaklanan davalar adli yargıda görülür.

Kamu hizmetinin kanunla üzerine yüklendiği kamu tüzel kişisi tarafından kendi elemanları, araç gereçleri ve imkânları ile yürütülmesi usulü, emanet usulüdür. Doğru cevap A şıkkıdır.