TEMEL İDARE HUKUKU

İdari işlemler tek yanlıdır. Bundan anlaşılması gereken işlemin muhatabının iradesinin öneminin olmaması, idareninin iradesinin varlığının yeterli olmasıdır. 

İdari işlemler tamamlandığı an uygulanabilir işlemlerdir, başka bir işleme gerek yoktur. 

İdari işlemler yalnızca kamu yararı amacıyla yapılır. 

İdari işlemler re'sen uygulanır, talep ya da başvuru şartı aranmaz.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Yalnızca icrai nitelikteki işlemler iptal davasına konu olabilir. Bu bağlamda hazırlık işlemleri, bildirici işlemler ve idarenin iç işleyişine ilişkin işlemler icrai nitelikte olmadığından iptal davasına konu olamaz. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kanun, kanun hükmünde kararname ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilir. İstisnalar bulunmakla birlikte kural olarak parlamento kararlarının yargısal denetimi mümkün değildir. Yönetmeliklerin yargısal denetimi ise idari yargı mercilerince gerçekleştirilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Belli bir statüye sokan, o statüde devamı sağlayan ya da statüden çıkaran işlemlere şart (durum) işlem denir. Doğru cevap B şıkkıdır.

İdareye yapılan bir talep karşılığında, idarenin hiçbir cevap vermemesine, susmasına ya da hareketsiz kalmasına kanunla bir sonuç bağlanmasına zımni (örtülü) işlem denir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde idareye tanınan serbest alana idarenin takdir yetkisi denir.

İdari işlemin yetki unsuru kamu düzenindendir. Dolayısıyla davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi idare tarafından da re'sen dikkate alınır. 

Vekâleten atanacak kişinin, asılda aranan vasıflara sahip olması gerekir. Ancak vekâlet vermede, vekilin asıldaki vasıflara sahip olması aranmaz.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Yetkiyi devralan, yetkiyi devredenden bağımsız olarak devraldığı yetkileri kullanabilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

İltizam sözleşmeleri ve orman işletme sözleşmeleri idari sözleşmedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kamu ihalelerine açıklık (saydamlık) ilkesi hâkimdir; çünkü ihalelerin hiçbir kuşkuya yer vermeden yapılması amaçlanır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sözleşmenin uygulanma koşullarının, sözleşmenin tarafı olan idarenin davranışı (eylem ya da işlemleri) nedeniyle ağırlaşmasını ifade etmek için kullanılan teori, fedüprens (fait du prince) teorisidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

İdari işlemlerin, aksi ispatlanıncaya kadar, hukuka uygun olduğu (kanunî bir dayanağının bulunduğu) kabul edilir. İdari işlemin hukuka aykırı olduğunun tespiti ise, idare mahkemesinde açılan bir iptal davası sonunda mahkemenin vereceği iptal kararı ile olur. Doğru cevap A'dır.

Hükûmet işlemleri idari işlem niteliğinde değildir: “Hükûmet işlemleri“, yürütmenin tüm işlemlerini değil, yargı denetimi dışında tutulan bazı “üst siyasal yönetim” etkinliklerini ifade etmektedir. Yargı yerleri, bu tür işlemleri siyasi nitelikleri nedeniyle denetlemekten sarfınazar etmektedirler. Yargı yerlerinin, kendiliğinden bir işlemin yargısal denetim dışında tutmasına da yargı kısıntısı denilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yargısal denetimi Anayasa Mahkemesince yapılır. Doğru cevap E'dir.

Şart (durum) işlemler: Belli bir statüye sokan, o statüde devamı sağlayan ya da statüden çıkaran işlemlere, şart (durum) işlem denilir. Kınama cezası kişiyi yeni bir hukuki duruma sokmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yetki devri kişiden kişiye değil, üst makamdan ast makama yapılan bir devir olduğundan, taraflardan biri değiştiğinde, yetki devri kendiliğinden ortadan kalkmaz. Doğru cevap E'dir.

Maksat, yapılan idari işlem ile hedeflenen veya ulaşılmak istenen sonuçtur. Maksat unsurundaki hukuka aykırılık hâlleri (yetki saptırması), düzenleyici ve bireysel tüm idari işlemler için söz konusu olabilir. Yetki saptırması idarenin belli bir amaç için kendisine verilmiş olan yetkiyi başka bir maksat için kullanmasıdır. Doğru cevap E'dir.

Bir işlemin yapılmasında, işlemin muhatabının dinlenilmesi, onun savunmasının alınması gibi usul kuralları öngörülebilmektedir. Usul ve şekil biçim unsurunu oluşturur. Doğru cevap B'dir.

Saydamlık (açıklık) ilkesi: İhalelerin herhangi bir kuşkuya yer vermeden yapılabilmesi için, gizli değil, ilgililerin bilgisi dâhilinde yapılmasını ifade eder. Kanun bunun için ihalelerin ilanını öngörmüştür. İlgili herkes ihale süreci hakkında bilgi edinebilmelidir. Doğru cevap A'dır.

“Fait du prince” kavramı, sözleşmenin uygulanma koşullarının, sözleşmenin tarafı olan idarenin davranışı (eylem ya da işlemleri) nedeniyle ağırlaşmasını ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Mesela idari işlemle, sözleşmecinin kullandığı hammadde üzerine yeni bir vergi konulması, işçi ücretlerinin ya da sosyal güvenlik primlerinin artırılması, sözleşmenin mali dengesini etkileyici durumlardır. Doğru cevap A'dır.

Hazırlık aşamasında, ihalenin şartnameleri hazırlanır. Şartnameler de “idari şartname” ve “teknik şartname” olarak ikiye ayrılır. İdari şartnamede, ihaleye katılacaklara yönelik talimatlar yer alır. Teknik şartnamede ise, işin projesi, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterleri yer alır. Doğru cevap A'dır.