TEMEL İDARE HUKUKU - Deneme Sınavı - 9

İdari işlemin maksat unsurundaki hukuka aykırılık hallerine yetki saptırması denir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Fedüprens ("Fait du prince") kavramı, idari sözleşmenin uygulanma koşullarının, sözleşmenin tarafı olan idarenin eylemleri ya da işlemleri nedeniyle ağırlaşmasını ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

İdare sahip olduğu kamu gücü ayrıcalığının bir sonucu olarak sözleşmeyi tek yanlı olarak feshedebilirken sözleşmecinin böyle bir hakkı yoktur. Sözleşmeci ancak anlaşma yoluyla ya da mahkemeden talep etmek suretiyle idari sözleşmeyi feshettirebilir.

İptal davasının konusunu kesin ve yürütülmesi gereken işlemler yani icrai işlemler oluşturur. İcrai işlemler; “kamu gücünün, üçüncü kişiler üzerinde, ayrıca başka bir işlemin varlığına gerek olmaksızın doğrudan doğruya hukuki sonuçlar doğurması” olarak ifade edilmektedir. Yani icrai işlemler hukuk düzeninde değişiklikler meydana getiren işlemlerdir.  Kesin işlem ise, “idari karar alma sürecinin tamamlanarak nihai işlemin ortaya çıkması”
demektir. İcrai olmayan işlemler ise bu niteliklere sahip olmayan işlemlerdir. Hazırlık işlemleri, idarenin iç işleyişine ilişkin işlemler ile bildirici işlemler icrai olmayan işlemlerdendir. Atama işlemi icrai bir işlem iken diğer şıklarda belirtilenler icrai olmayan işlemlerdendir.

Yürütmenin Anayasa'da düzenlenmiş düzenleyici işlemleri Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile yönetmeliklerdir. Düzenleyici işlemler; genel, soyut, kişisel olmayan, muhatabı önceden belli olmayan, sürekli, uygulanmakla bitmeyen, tekrar tekrar uygulanabilen hukuki işlemlere
düzenleyici işlem denilir. Kanun ve TBMM İçtüzüğü yasama organının işlemleridir. Cumhurbaşkanı kararları düzenleyici işlemler arasında yer almaz. Genelgeler ise Anayasa'da sayılmamıştır.

Bir makamı oluşturan birden fazla
kişinin iradesinin birleşmesi ile oluşuyorsa ve bu iradelerin açıklanması bakımından belli bir sıra izlenmesi gerekmiyorsa bu işlemler, kolektif işlem ya da kurul işlem olarak adlandırılır.

Kanunda aksine bir düzenleme bulunmuyorsa, bir işlemin yapılmasında kullanılan usulün, o işlemin aksine işlem niteliğindeki işlemin yapılmasında (geri alınması, kaldırılması gibi) kullanılmasına usulde paralellik ilkesi denir.

Anayasa’nın 104.maddesine göre; Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girerler.

İdarenin taraf olduğu tüm sözleşmeler idari sözleşme değildir. Kamu gücü ayrıcalıkları kullanılarak bir kamu hizmetinin yürütülmesi ya da yürütülmesine katılım amaçlı yapılan ve  idarenin özel hukukta rastlanmayacak türden ayrıcalıklara sahip olduğu sözleşmeler idari sözleşmelerdir. İdari sözleşmelerden bazıları şunlardır;İmtiyaz sözleşmeleri, iltizam sözleşmeleri, müşterek emanet sözleşmeleri, kamu istikraz (borçlanma) sözleşmeleri, yeraltı ve yerüstü servetlerinin işletilmeleri sözleşmeleri, orman işletme sözleşmeleri, idari hizmet sözleşmeleri, mali iltizam sözleşmeleri

Mal satımı gibi gelir getirici işler 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na tabi iken harcama yapmayı gerektiren mal ve hizmet alımları, yapım işleri ile taşınmaz mal kiralanması işleri ise 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na tabidir.

Saydamlık ilkesi gereğince ihalelerin herhangi bir kuşkuya yer vermeden yapılabilmesi için, gizli değil, ilgililerin bilgisi dâhilinde yapılmasını ifade eder. Kanun bunun için ihalelerin ilanını öngörmüştür. İlgili herkes ihale süreci hakkında bilgi edinebilmelidir. Ancak kamu ihalelerine hakim olan bir başka ilke gizlilik ilkesi gereğince kamu yararının gerektirdiği durumlarda, gizlenmesi gereken bilgiler açıklanmamalıdır. İdarenin tespit ettiği yaklaşık maliyetlerin gizlenmesi, ihale sürecine katılan kişilerin, bilgileri başkalarına aktarmamaları gibi durumları ifade etmektedir. Dolayısıyla yaklaşık maliyet açıklanmaz.

Bahsedilen anayasal hükümde kamu hizmeti kavramı teşkilat anlamında kullanılmıştır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Kamu hizmeti soruda belirtilenlerin tümüyle kurulabilir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Kamu görevlileri için grev yasağının kabul edilmesi, kamu hizmetinin devamlılığının bir sonucudur. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

İdari sözleşmelerde, idarenin, sözleşmecinin uymakla yükümlü olduğu tek taraflı değişiklik yapma yetkisine sahip olması, uyarlanma ilkesinin sonucudur. Dolayısıyla sorunun cevabı B şıkkıdır.

Soruda belirtilen usul, müşterek emanet usulüdür. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Soruda belirtilen usul, iltizam usulüdür. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Türk hukukunda imtiyaz alabilecek kişiler anonim şirket statüsünde olmak zorundadır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Soruda belirtilen yetki, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne aittir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Yalnızca IV numaralı veri, idari kolluğa ait bir özelliktir. Diğerleri adli kolluğa ait özelliklerdir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.