TEMEL İDARE HUKUKU - Deneme Sınavı - 5

Kamu hizmeti faaliyeti için özel hukuk kişisine imtiyaz verilmediği; ancak idarenin tek taraflı iradesiyle idarenin yanında özel hukuk kişilerinin de faaliyeti yürütmesine müsaade edildiği usul, ruhsat usulüdür.

Kamu hizmetinin özel hukuk tüzel kişilerince yürütülmesi usullerinden olan imtiyaz usulünde kamu hizmetinin kurulması ve işletilmesi özel hukuk kişisine verildiğinden sermaye ve risk özel hukuk kişisine aittir. Sözleşme sonunda mallar, sözleşme çerçevesinde idare ile imtiyazcı arasında pay edilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

İmtiyaz usulünde idarenin denetleme yetkisi bulunur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Anayasa m.92'ye göre savaş hali ilanında yetkili makam Türkiye Büyük Millet Meclisi'dir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kamu düzeninin unsurları, asayiş, esenlik, genel sağlık ve genel ahlâktır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Adli kolluk - idari kolluk ayrımında kullanılan temel kıstas, faaliyetin bir suçla ilgili olup olmadığıyla alakalıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Genel idari kolluk, polis, jandarma ve Salih Güvenlik Komutanlığı'ndan oluşur. 

Genel idari kolluk faaliyeti İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak yürütülür. 

Polis ve jandarma arasındaki fark, görevlerinden değil, faaliyet yürüttükleri yerden kaynaklanır. 

Sahil Güvenlik Komutanlığı, silahlı bir genel kolluk kuvvetidir. 

Doğru cevap D şıkkıdır.

Serbestlik usulü, kişilerin faaliyette bulunurken herhangi bir izin veya bildirim kuralına bağlı olmaksızın yahut bir yasaklama ile karşılaşmaksızın hareket edebilmesidir. Bildirim usulü, faaliyetin yapılmadan önce faaliyetin yapılacağının kolluk makamlarına bildirilmesidir. İzin usulü ise faaliyet gerçekleştirilmeden önce kolluk makamından izin alınmasını gerektiren usuldür. Doğru cevap B şıkkıdır.

İdari işlemler tek yanlıdır. Bundan anlaşılması gereken işlemin muhatabının iradesinin öneminin olmaması, idareninin iradesinin varlığının yeterli olmasıdır. 

İdari işlemler tamamlandığı an uygulanabilir işlemlerdir, başka bir işleme gerek yoktur. 

İdari işlemler yalnızca kamu yararı amacıyla yapılır. 

İdari işlemler re'sen uygulanır, talep ya da başvuru şartı aranmaz.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Yalnızca icrai nitelikteki işlemler iptal davasına konu olabilir. Bu bağlamda hazırlık işlemleri, bildirici işlemler ve idarenin iç işleyişine ilişkin işlemler icrai nitelikte olmadığından iptal davasına konu olamaz. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kanun, kanun hükmünde kararname ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilir. İstisnalar bulunmakla birlikte kural olarak parlamento kararlarının yargısal denetimi mümkün değildir. Yönetmeliklerin yargısal denetimi ise idari yargı mercilerince gerçekleştirilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Belli bir statüye sokan, o statüde devamı sağlayan ya da statüden çıkaran işlemlere şart (durum) işlem denir. Doğru cevap B şıkkıdır.

İdareye yapılan bir talep karşılığında, idarenin hiçbir cevap vermemesine, susmasına ya da hareketsiz kalmasına kanunla bir sonuç bağlanmasına zımni (örtülü) işlem denir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde idareye tanınan serbest alana idarenin takdir yetkisi denir.

İdari işlemin yetki unsuru kamu düzenindendir. Dolayısıyla davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi idare tarafından da re'sen dikkate alınır. 

Vekâleten atanacak kişinin, asılda aranan vasıflara sahip olması gerekir. Ancak vekâlet vermede, vekilin asıldaki vasıflara sahip olması aranmaz.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Yetkiyi devralan, yetkiyi devredenden bağımsız olarak devraldığı yetkileri kullanabilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

İltizam sözleşmeleri ve orman işletme sözleşmeleri idari sözleşmedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kamu ihalelerine açıklık (saydamlık) ilkesi hâkimdir; çünkü ihalelerin hiçbir kuşkuya yer vermeden yapılması amaçlanır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sözleşmenin uygulanma koşullarının, sözleşmenin tarafı olan idarenin davranışı (eylem ya da işlemleri) nedeniyle ağırlaşmasını ifade etmek için kullanılan teori, fedüprens (fait du prince) teorisidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

“İdare”, Arapça kökenli bir kelime olup sözlükte “döndürme”, “çekip çevirme”, “yönetme” anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap B'dir.

Hukuk dilinde “idare” birden fazla anlamı içerecek şekilde; bir yandan “idari faaliyet (idare etme işi-idari etkinlik-activité) anlamında, diğer yandan “idari kuruluş (idari faaliyeti yerine getiren teşkilat-organe) anlamında kullanılmaktadır. “İdare” kavramı, hem kamu hukukunda hem de özel hukukta kullanılmaktadır. Tek başına “idare” kavramı kullanıldığında, kamu idareleri (kamu tüzel kişileri) kastedilmektedir. Doğru cevap C'dir.