TEMEL HUKUK BİLGİSİ

Hukuksal eylemlerimize hukuk kimi zaman hukuka uygun kimi zaman hukuka aykırı şeklinde sonuçlar bağlamıştır. Dolayısıyla hukuksal eylemler hukuka uygun eylemler veya hukuka aykırı eylemler şeklinde ortaya çıkar. Örneğin bir kimsenin alkollü araç kullanması, bir kimsenin başkasının malına zarar vermiş olması hukuka aykırı eylemdir.

Hukuka aykırı eylemlerimize hukukun bağladığı sonuç yaptırım şeklinde karşımıza çıkar. Eylemi gerçekleştiren kişi bundan dolayı sorumlu tutulur. Çünkü hukukun kişilere yüklemiş olduğu emirler, yasaklar, ödev ve yükümlülüklere aykırı hareket edilmiştir. Örneğin bir kimsenin bir başkasının malına zarar vermiş olması, borcunu ödememiş olması, trafik kurallarını ihlal etmiş olması hukuka aykırı eylemler olup her biri için yaptırımlar getirilmiştir.

Hukuksal işlemler hukuksal bir nedene değil, sonuca yöneliktir.

Taraflardan birinin herhangi bir yükümlülüğü olmamasına karşın bir çıkar elde ediyorsa bu tür işlemlere “karşılıksız (ivazsız) hukuksal işlem” denir. Örneğin, bağışlama sözleşmesinde lehine bağış yapılmış kişinin herhangi bir yükümlülüğü söz konusu değildir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Mutlak danışıklı işlemde taraflar, arasında hiçbir hukuksal işlem yapmadığı halde üçüncü şahısları yanıltmak amacıyla dışa karşı bir işlem yapmış gibi görünmektedir. Ortada tek bir işlem vardır o işlem ise göstermelik olan işlemedir. Örneğin (A)’nın alacaklı takibinden kurtulmak amacıyla taşınmaz malını arkadaşı (B)’ye satıp onun mülkiyetine geçirmesi.

İç iradeyle, açıklanan irade arasındaki uyumsuzluğun istenmeksizin meydana geldiği durumlar, hata (yanılma), hile (aldanma/aldatma) ve tehdittir (ikrah-korkutma).

Bir kimsenin kendisine ya da yakınlarının yaşamına, sağlığına, kişilik haklarına, malvarlığına ağır ve yakın bir zarar verileceğine dair baskılar altında bir işlem yapmaya zorlanmış olmasına Korkutma (tehdit/ikrah) adı verilir.

Cumhurbaşkanı, genel düzenleyici işlem niteliği taşımayan ancak başta Anayasa ve kanunlar olmak üzere mevzuatın uygulamaya geçirilmesiyle ilgili olarak seçme, atama ve görevden alma gibi birçok bireysel nitelikte idari işlem gerçekleştirmektedir. Bu görev ve yetkilerin kullanım aracı da Cumhurbaşkanlığı kararnameleridir. Anayasa bu konuda bir ayrıma gitmemiştir. Ancak uygulamada asli düzenleyici işlemler ile bunun dışında kalan işlemler için bir ayrıma gidilmekte ve birinciler için “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi”, ikinciler içinse “Cumhurbaşkanı kararı” adı verilmektedir. Örneğin, bir bakanı yahut rektörü ya da valiyi ataması veya görevden alması Cumhurbaşkanlığı kararı adını almaktadır.

Adli ve idari yargı hâkim ve savcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, atanmaları, görev yeri değişiklikleri, disiplin işlemleri ve görevlerine son verilmeleri hususunda Hakimler ve Savcılar Kurulu yetkilidir.Kurul bir yargı organı olmayıp tamamen idari nitelikte bir birimdir.

Bir idari işlemin beş unsuru bulunur. Bu nedenle de hukuksal geçerlilikleri bu unsurları taşıyor olmasına bağlıdır. Bunlar:
- yetki,
- şekil,
- sebep,
- konu
- amaçtır.