TEMEL GERONTOLOJİ

Goethe'ye göre yaşlılık, tecrübelerin ulaştığı bir dönemdir. Goethe, yaşlılığın olumsuz bir dönem olmadığını savunmuş, “İlkeler Düşünceler” isimli yazısında insanların yaşlılık de aktif olması gerektiğini savunmuştur. Doğru cevap A'dır.

Takvim yaşı, yani kronolojik yaş,yaşımız, doğduğumuz gün ile bugün arasındaki süre olarak kabul edilir.Bu yüzden 28 yaş, bireyin kronolojik yaşıdır. Doğru cevap B'dir.

Biyolojik yaş, hücre ve organlarda meydana gelen biyolojik süreçlerle ilişkili olarak ortaya çıkan yaştır. İnsanlar yaşları ilerledikçe daha genç görünmek isterler. Etrafımızda gördüğümüz insanların görünüşlerine davranışlarına göre yaşlarını tahmin etmeye çalışırız. Özellikle kadınlar daha genç görünmek isterler. Hatta kişilerin yaşının sorulması bir nezaketsizlik olarak görülmektedir. Başkalarının yaşı tahmin edilirken özellikle dış görünüşlerine bakılarak tahmin yürütülür. Doğru cevap E'dir.

Kişinin işlevsel ve bedensel fonksiyonlarına göre bulunduğu yaş fonksiyonel yaştır. Doğru cevap C'dir.

Kişinin aile, iş ve ekonomik yönden bulunduğu sosyal statü ve roller sosyal yaşını belirler. Doğru cevap E'dir.

Serbest Radikal teorisi yaşlanmaya serbest radikallerin neden olduğunu savunmaktadır. Bu teoriye göre, endojen olarak üretilen serbest radikaller, hücre zarını, proteinleri, yağları ve genetik yapıyı hasara uğratırlar. Yaşlanmayla beraber oksidanlar ve antioksidanlar arasındaki denge bozulur ve bu daha çok oksidanlar lehine oldukça vücut sistemleri hasara uğrar. Doğru cevap A'dır.

Hücre yaşlanma teorisi yaşlanmanın, hücrelerin tükenmesine bağlı oluştuğunu öngörmektedir. Hücrelerin çoğalması yaşla birlikte kusurlu olabilmekte ya da mutasyona uğrayabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Geronto-psikoloji, psikolojinin alt koludur. Yaşlanma sürecinde ortaya çıkan psikolojik değişiklikler ve gelişmeleri inceler. Özellikle yaşlanmayla birlikte zeka yeteneğinde olan değişimlerle ilgilenir. Doğru cevap B'dir.

Fizyoterapistler, kas-iskelet ve sinir sistemi konusunda çalışırlar. Eklem, kas gücünün değerlendirmesi, kuvvet, dayanıklılık ve koordinasyon geliştirmesi amaçlı egzersiz programlarının uygulanması, mobilitenin değerlendirilmesi ve yardımcı cihaz ihtiyacının belirlenmesi ve bunların kullanımının öğretilmesini sağlarlar.Doğru cevap C'dir.

Orta çağda İbn-i Sina’nın “Canon of Medicine” isimli tıp ansiklopedisinde yaşlı bakımı konusu yer almıştır. Bu kitapta, yaşlılıktan bahsedilmiş, uyku, beslenme, egzersizin yaşlanmadaki öneminden bahsedilmiştir. İbn-i Sina’nın bu tıp kitabına göre yaşam dört bölümden oluşmaktadır; “büyüme dönemi, yaşamın baharı, yaşlılık dönemi ve eli ayağı tutmaz olan dönem”.

Gerontoloji davranış bilimlerinin bir alanı olarak yaşlanmanın nedenleri ve yaşla ilgili davranış değişimlerini inceleyen bir bilimdir.

Fonksiyonel yaş: Kişinin işlevsel ve bedensel fonksiyonlarına göre bulunduğu yaştır. İki birey
aynı takvim yaşında olmasına rağmen işlevsel olarak farklı olabilir.

Yaşlanmayla ilgili teoriler;

Yaşlılarda meydana gelen başlıca değişiklikler şunlardır;

Yaşlılık dönemindeki riskli gruplar şunlardır:

1. Çok yaşlı grup (80 yaş ve üzerindekiler)
2. Yalnız yaşayanlar
3. Huzurevlerinde yaşayanlar
4. Çocuksuz yaşlılar
5. Kronik bir hastalığı olanlar
6. Günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede güçlük çekenler
7. Sosyal kurumlardan destek almayanlar

Gerontolojinin ortak çalışmalar yaptığı bazı bilim dalları;

Rehabilitasyonun uygulandığı başlıca yerler olarak hastaneler, rehabilitasyon merkezleri, özelleşmiş
bakımevleri, huzurevleri, klinikler, hastanelerin poliklinik hizmetleri ve ev ortamlarının olduğu görülmekte.

Psikolojik yaşlanma: Zeka, hafıza gibi alanlarda fonksiyon azalmasıyla birlikte davranış değişikliği
şeklinde ortaya çıkan yaşlanmadır.

Morbidite (Hastalık) Ölçütleri