TEMEL GERONTOLOJİ - Deneme Sınavı - 13

Yaşlı insandan ve onun saygınlığından bahseden bilinen ilk edebi eser, İÖ yaşadığı tahmin edilen Homeros’un “İlyada” eseridir. Homeros, bu eserde olumlu bir yaşlı görüntüsü çizmiştir. Bu destanda yaşlı insanın toplum tarafından kabul gören, sevilen insanlar oldukları anlaşılmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Aristoteles(İÖ 384-322), yaşlılığı olumsuz bir görüntü olarak tarif etmiştir. Yaşlı insanın kavgacı, geçimsiz, huysuz kişiler olduğundan bahsetmiştir. Aristoteles, yaşlılığın bir hastalık olduğunu düşünmüştür. Doğru yanıt C'dir.

Orta çağda İbn-i Sina’nın “Canon of Medicine” isimli tıp ansiklopedisinde yaşlı bakımı konusu yer almıştır. Bu kitapta, yaşlılıktan bahsedilmiş, uyku, beslenme, egzersizin yaşlanmadaki öneminden bahsedilmiştir. İbn-i Sina’nın bu tıp kitabına göre yaşam dört bölümden oluşmaktadır. Bunlar: “büyüme dönemi, yaşamın baharı, yaşlılık dönemi ve eli ayağı tutmaz olan dönem”dir. Doğru yanıt D'dir.

1960’lardan itibaren Geriatri ve Gerontoloji bilimleri daha hızla gelişmeye başlamıştır. Bu dönemde yaşlanmanın nedenleri üzerinde çalışmalar yapmaya gereksinim duyulmuştur. Bu yıllarda biyo-gerontoloji alanında yapılan çalışmalarda yaşamın uzatılmasının mümkün olup olamayacağı tartışılmıştır. Doğru yanıt B'dir.

Gerontoloji, yaşlılık sürecini yaşlanmanın nedenlerini ve koşullarını, yaşla ilgili davranış biçimlerini ve yaşlanma süreci çerçevesinde değişen tutum ve davranış kalıplarını inceleyen bir bilim dalıdır. Yaşlanma teorileri, biyolojisi, fizyolojisi, demografisi, epidemiyolojisi, psiko-sosyal değişiklikler, bunların bireysel ve toplumsal sonuçlarını
tüm yönleriyle inceler. Doğru yanıt E'dir.

İdari yaş: Nüfusun yaş gruplarına göre yapılan sınıflandırmasına “idari yaş” denilir. İdari yaş da takvimsel yaş gibi objektif bir ölçüttür. Bireyin değil grubun yaşını ifade eder. Genellikle nüfus istatistiklerinde rastlanır. Doğru yanıt C'dir.

Endokrin Teorisi: Yaşlanmanın nedeni yaşla birlikte bazı hormonların düzeyindeki azalmadır. Doğru yanıt B'dir.

Sosyal çalışmacılar: Geriatrik rehabilitasyonda yaşlının toplum içerisindeki sosyal, fiziksel, ekonomik durumunun değerlendirilmesini yaparlar. Aile, toplum, resmi kurumlar ve diğer kaynaklarla iletişime geçip hastanın yeniden işlevsel bir birey olması için düzenlemeler yaparlar. Doğru yanıt D'dir.

Yaşlı bağımlılık oranı: Çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen yaşlı sayısıdır. “15-64” yaş grubundaki her 100 kişi için “65 ve daha yukarı” yaş grubundaki kişi sayısıdır. Doğru yanıt A'dır.

Fonksiyonel yaşlanma: Bir kişinin aynı yaşta olan bireylerle karşılaştırıldığında fonksiyonlarını yapamamasıdır. Doğru yanıt E'dir.

Yaşlı insandan ve onun saygınlığından bahseden bilinen ilk edebi eser, İÖ yaşadığı tahmin edilen Homeros’un “İlyada” eseridir. Homeros, bu eserde olumlu bir yaşlı görüntüsü çizmiştir. Bu nedenle yanıt A'dır.

Orta çağda İbn-i Sina’nın “Canon of Medicine” isimli tıp ansiklopedisinde yaşlı bakımı konusu yer almıştır. Bu kitapta, yaşlılıktan bahsedilmiş, uyku, beslenme, egzersizin yaşlanmadaki öneminden bahsedilmiştir. İbn-i Sina’nın bu tıp kitabına göre yaşam dört bölümden oluşmaktadır; “büyüme dönemi, yaşamın baharı, yaşlılık dönemi ve eli ayağı tutmaz olan dönem”. Bu nedenle yanıt B'dir.

Türkiye’de yaşlılık konusunda ilk bilimsel dernek Prof. Dr. Velittin Kalınkara’nın girişimleriyle 1998’de kurulmuştur. “Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği (YASAD)”, yaşlıların yaşam kalitesinin arttırılması ve ulusal yaşlılık politikalarının alt yapısını hazırlamak amacıyla araştırmalar yapmak üzere kurulmuştur. Bu nedenle yanıt C'dir.

Fonksiyonel yaş,kişinin işlevsel ve bedensel fonksiyonlarına göre bulunduğu yaştır. İki birey aynı takvim yaşında olmasına rağmen işlevsel olarak farklı olabilir. Bu nedenle yanıt D'dir.

Endokrin Teorisi,yaşlanmanın nedenini yaşla birlikte bazı hormonların düzeyindeki azalma olarak görür. Bu nedenle yanıt E'dir.

“Geriatri” sözcüğü, Yunanca kökenli “geras” yaşlılık ve “iatro” tıbbi tedavi ile ilgili sözcüklerden köken alan “yaşlı tıbbı” olarak tanımlanmaktadır. Tıbbın alt kollarından biridir. Yaşlılık halinde ortaya çıkan hastalıklar ile ilgilenen, yaşlılıktan doğan hastalıkların koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici ve sosyal yönleriyle ilgilenen tıp biliminin bir dalıdır. Bu nedenle yanıt A'dır.

Rekreasyonel terapistler: Sosyal görevlerin sürdürülebilmesini ve boş zamanların değerlendirilmesini sağlayacak düzenlemeleri yaparlar. Grup aktiviteleri düzenleyerek sosyal iletişimi sağlarlar. Bu nedenle yanıt B'dir.

Ortanca Yaş (Medyan yaş): Nüfusun tek yaşa göre sıralandığında ortada kalan yaş olup, nüfusu iki eşit parçaya böler. Alttaki genç, üsteki yaşlı nüfus grubunda birbirine eşit sayıda kişi bulunur. Bu nedenle yanıt C'dir.

İkincil Korunma Çalışmaları hastalıklar ortaya çıkmadan yapılan “erken tanı” çalışmalarıdır. Erken tanı, henüz hastalığın klinik belirti ve bulgularının ortaya çıkmadığı bir dönemde hastalığın tespit edilmesidir. Bu nedenle yanıt D'dir.

Normal yaşlanma: Zamanın gidişine bağlı olarak ortaya çıkan anatomik ve fiziksel işlev değişiklikleridir. Bu nedenle yanıt E'dir.