TEMEL CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BİLGİSİ

Tanık kendisi hakkında yürütülmeyen bir muhakemede beş duyu organıyla edindiği bilgileri yetkili merci önünde anlatan kimseyi ifade eder.

Olaydan arta kalan izlere ve dolayısıyla dolaylı ispat araçlarına belirti denir.

Yakalanan kimsenin içinde bulunduğu durum gözaltıdır.

CMK m.91'e göre söz konusu süre 24 saattir.

CMK m.91'e göre söz konusu süre en fazla 12 saattir.

CMK m.91'e göre söz konusu süre en fazla 4 gündür.

CMK m.100'e göre tutuklama kararı için somut olgulara dayalı kuvvetli şüphe derecesinin bulunması gerekir.

CMK m.109'da da belirtildiği üzere adli kontrol tutuklamaya alternatif bir tedbir olarak düzenleme altına alınmıştır.

CMK m.116'ya göre söz konusu şüphe derecesi "makul şüphe"dir.

CMK m.158'de hükme bağlandığı üzere, söz konusu karar, "soruşturmaya yer olmadığı kararı"dır.

Mesleki uğraşları nedeniyle tanıklıktan çekinme yetkisine sahip olanlar CMK m. 46’da üç grup halinde sınırlayıcı olarak sayılmıştır. Buna göre avukatlar, tıp meslek ve sanatlarına mensup kişiler ve mali müşavirler ile noterler, bu görevleri nedeniyle öğrendikleri bilgiler sebebiyle tanıklıktan çekinebilecektir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Koruma tedbirlerinin özelliklerinden biri başlı başına bir amaç değil, araç olmasıdır. Bu nedenle de geçicidir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Tutuklamanın, ceza gibi hatta ondan da ağır etki eden bir koruma tedbiri olması nedeniyle Anayasa ve CMK, buna münhasıran hakim tarafından karar verilebileceğini belirtmiştir (AY m. 19/3, CMK m.101). Doğru yanıt B seçeneğidir.

CMK m. 174/2’de bir iade yasağına yer verilmiştir. Buna göre, suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemeyecektir. Diğer bir ifadeyle suçun hukuki nitelendirilmesi toplanan delillere uygun olmasa da, mahkeme iddianameyi iade edemeyecektir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

CMK 174/1. maddesinin üçüncü fıkrasına göre, onbeş günlük süre içinde iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılacaktır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı başvurulabilecek kanun yolu CMK m. 173’te “Cumhuriyet savcısının kararına itiraz” başlığı altında düzenlenmiştir. Buna göre, suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilecektir. İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilmelidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Uzlaştırma ve önödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, Cumhuriyet savcısı, üst sınırı üç yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süre ile ertelenmesine karar verebilecektir. Doğrudan yanıt B seçeneğidir.

158. maddenin ikinci fıkrasında ihbar veya şikâyetin Cumhuriyet başsavcılıkları veya kolluk makamları dışında bazı makamlara yapılması durumunda nasıl bir işlem yapılacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir. Buna göre, “valilik veya kaymakamlığa ya da mahkemeye” yapılan ihbar veya şikâyet, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilecektir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Cezasızlık sonucunu doğuran etkin pişmanlık durumu ile şahsi cezasızlık sebeplerinden birinin bulunduğu durumda, Cumhuriyet Savcısına kamu davasını açma veya açmama konusunda takdir hakkı verilmiştir. Ayrıca Cumhuriyet Savcısının takdir yetkisini kullandığı bu karara karşı sulh ceza hâkimliğine itiraz imkânı da bulunmamaktadır. Diğer bir ifadeyle Cumhuriyet Savcısının 171. maddenin birinci fıkrasında kendine tanınan takdir yetkisini kullanarak vereceği kovuşturmaya yer olmadığı kararına karşı 173. maddede düzenlenen itiraz yoluna gidilemeyecektir. Nitekim 173. maddenin beşinci fıkrasında, Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde Cumhuriyet savcısının kararına itiraz edilemeyeceği açıkça düzenlenmiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

CMK m. 163’de soruşturma işlemlerinin yapılması bakımından sulh ceza hâkimine istisnai bir yetki de verilmiştir. “Soruşturmanın sulh ceza hâkimi tarafından yapılması” başlıklı söz konusu maddeye göre, suçüstü hâli ile gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, Cumhuriyet savcısına erişilemiyorsa veya olay genişliği itibarıyla Cumhuriyet savcısının iş gücünü aşıyorsa, sulh ceza hâkimi de bütün soruşturma işlemlerini yapabilecektir. Doğru yanıt D seçeneğidir.