TEMEL CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BİLGİSİ

Anayasanın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti, faaliyetlerinde hukuk kurallarıyla bağlı olan, vatandaşlarına hukuki güvenlik sağlayan devleti ifade etmektedir.

AİHS m.2’ye göre ve AY m.17 hükmüne göre
yaşama hakkının 4 istisnası vardır.
• Ölüm Cezası
• Meşru Müdafaa
• Yakalama ve kaçmanın önlenmesi
• Ayaklanmanın bastırılması

Kanun önünde eşitlik hakkına göre, herkes hukuk önünde eşit haklara sahiptir. Hukuk önünde eşitlik hakkı kanunların ayrımcı olmaması, hakimlerin ve memurların yasaları uygularken ayrımcı bir şekilde davranmaması anlamına gelir.

Orantılılık, elde edilmek istenen yarar ile kullanılan araç arasında bir dengenin olmasını gerektirir. Bu nedenle hukuk devletinde idarenin tüm işlem ve eylemleri hukuka uygun ve orantılı olmalıdır.

Devleti temsil eden makamların soruşturma yapması kuralı, “ceza soruşturmasının kamusallığı” olarak ifade edilmektedir.

Gerekçe; takdirin akla, hukuka ve dosyaya uygun açıklamasıdır. Kararların gerekçeli olması, kararı veren hakimin yargılama esnasında elde ettiği delilleri, doğru yöntemlerle tartışarak maddi gerçekliğe uygun biçimde değerlendirip değerlendirmediğini göstermektedir.

Yetkili makam tarafından kamu davasının açılmasını; açılan kamu davasının, muhakeme sonuçlanıncaya kadar savcılıkça yürütülmesini ifade eden ilkeye kovuşturma mecburiyeti ilkesi adı verilmektedir

Bir fiilin işlendiği haberinin alınması üzerine, bu fiilleri takibe yetkili makamlar tarafından derhal soruşturma evresine başlayıp başlamamakta; soruşturma evresinin neticesinde ceza ve güvenlik tedbiri takibini gerektirecek hususlarda fiilin ve failin belli olmasına, yeterli emareler teşkil edecek vakıaların bulunmasına yani şüphelerin ciddî olduğunun tespit edilmesine rağmen savcının kamu davasını açıp açmamakta; ve nihayet kamu davasını muhakeme sonuçlanıncaya kadar yürütüp yürütmemekte takdir yetkisinin bulunduğunu”
ifade eden ilkeye maslahata (maksada) uygunluk ilkesi (oportunite ilkesi) denmektedir.

Bireylerin birbirlerine ceza vermesinin engellenmesi amacıyla kabul edilen
muhakemesiz ceza olmaz ilkesi, bir kişiye suç isnadı şeklinde ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü için, yargılama makamlarına başvurma mecburiyetini ifade etmektedir

Bir fiilin yargılanmasına başlanabilmesi için, kural olarak, o fiilin suç teşkil ettiğinin ve failin cezalandırılması gerektiğinin ileri sürülmesini ifade eden ilkeye davasız yargılama olmaz ilkesi denmektedir.

beş yıldan

Muhakemenin Resmiliği İlkesi

Hak arama hakkı

kovuşturma mecburiyeti ilkesi

muhakemesiz ceza olmaz ilkesi

orantılılık ilkesi

hukuk önünde eşitlik hakkı

Muhakemenin resmiliği ilkesinin bir boyutunu da soruşturmanın kamusallığı ilkesi oluşturmaktadır. Devleti temsil eden makamların soruşturma yapması kuralı, “ceza soruşturmasının kamusallığı” olarak ifade edilmektedir. Kamusallık ilkesi ile bireylerin kendi haklarını aramaları gerektiği düşüncesi terk edilmiştir.

Aynı Olaydan Ötürü İki Defa Yargılama Olmaz İlkesi

Muhakemesiz Ceza Olmaz İlkesi