TEMEL CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BİLGİSİ

Sanık, kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiyi ifade etmektedir

Disiplin hapsi, Vekil, Malen sorumlu, Toplu suç, Suçüstü Ceza Muhakemesi Hukukunun Temel Kavramlarındandır. 

Disiplin cezası bu kapsamda değildir.

Kişi dışarı çıkarılması sırasında direnç gösterir veya karışıklıklara neden olursa yakalanır ve hâkim veya mahkeme tarafından, avukatlar hariç, verilecek bir kararla derhâl dört güne kadar disiplin hapsine konulabilir.

Doğrudan (Temel) Kaynaklar Doğrudan kaynak niteliğinde olan Anayasa, kanun ve uluslararası sözleşmeler, somut olaya doğrudan uygulandığından bağlayıcı niteliktedir.

Anayasa, Kanunlar, Uluslararası Sözleşmeler, Örf ve Adet (Gelenek) Kuralları, Yüksek Mahkeme İçtihatları, Doktrin dir.

Hemen uygulama ilkesinin dört önemli sonucu
vardır:
• İşlemler yürürlükteki kurala göre yapılır.
Yeni kural suç işlendiği tarihten sonra yürürlüğe
girse de muhakeme yeni kurala göre
yapılacaktır.
• Önceki kural zamanında sonuçlandırılmamış
işlemler yeni kurala göre yapılır.
• Önceki kural zamanında tamamlanmış işlemler
geçerliliğini korur, bu işlemlerin bir
de yeni kurala göre tekrar yapılması gerekmez.
Aksi takdirde ceza muhakemesi yapılamaz
hâle gelir.
• Yeni kuralın uygulanmasında, sanığın lehinde
veya aleyhinde olmasına bakılmaz.
Sanığın aleyhine de olsa yeni kanun hemen
uygulanır.

Ceza muhakemesi
kurallarının genel olarak herkese uygulanma prensibine
istisna getirmiş olduğu kişi grupları Cumhurbaşkanı,
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar,
milletvekilleri, uluslararası yargı bağışıklığına
sahip diplomasi ajanları, yabancı bazı asker ve sivil
kişiler ile kamu görevlileridir.

TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen rapor üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu tarafından kabul edilmesi halinde Yüce Divan’a sevk kararı verilecektir.

Yüce Divan yargılamayı üç ay içerisinde tamamlamakla yükümlüdür. Bu sürede yargılama sonuçlandırılamazsa bir defaya mahsus üç ay daha ek süre verilecektir.

105. maddeye göre, Cumhurbaşkanının suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu tarafından verilecek bir önergeyle soruşturma açılması talep edilebilecektir. TBMM tarafından bu önerge en geç bir ay içerisinde görüşülecek ve görüşme sonunda üye tam sayısının 3/5 çoğunluğunun gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verilebilecektir.

Anayasa m. 83/2’ye göre, TBMM üyelerinin yasama sorumsuzluğu kapsamına dâhil olmayan suç teşkil eden fiilleri nedeniyle meclis kararı
olmadıkça kovuşturma yapılamaması anlamına gelir. Bu dokunulmazlık, milletvekili seçilmeden önceki ve bu görev sırasındaki suçlar bakımından etkilidir.

Böyle bir durumda TBMM kararı olmadıkça milletvekili tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz.