TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ II - Deneme Sınavı - 2

Rogers’ın uyum kategorisine göre sınırdaki teknolojileri yenilikçiler ve ilk benimseyenler kullanmakta ancak erken çoğunluk yeni tanımaya başlamaktadır. Bu nedenle Cevap C’dir.

Yayılmasını tamamlamış geleneksel teknolojiler günümüzde (2015 yılında) ya hiç üretilmemekte ya da sadece “geride kalan­lar” tarafından tercih edilmektedirler. Bu teknolojilere örnek olarak internet erişimi olmayan televizyonlar verilebilir. Bu nedenle Cevap B’dir.

Sanal gerçeklik, arttırılmış gerçeklik, yapay zeka ve bulut bilişim 2015 senesinde güncel teknolojiler arasındayken giyilebilir bilgisayarlar sınırdaki teknolojiler arasında yer almaktaydı. Bu nedenle Cevap D’dir.

Bilgisayar oyunları sektörü Mayıs 2015 itibariyle dünya çapında yıllık 74,2 milyar $ büyüklüğe ulaşmıştır. En büyük pay mobil oyunlara aittir. Bu nedenle Cevap C’dir

Beyin-bilgisayar arayüzü, beyin okuma, yapay beyin ve 5G, 2015 senesinde geleceğe ait teknolojiler arasında iken beyin implantları sınırdaki teknolojilerden birisidir. Bu nedenle Cevap A'dır.

Yapay zeka, satranç ve araba sürmede insan üstü, optik karakter tanıma ve görüntüleri sınıflandırmada kısmen insan, nesne tanımada ise insan altı performans göstermektedir. Bu nedenle Cevap D’dir.

21. Yüzyıl içerisinde bir tarihte yapay zekâ insan zekâsıyla aynı düzeye gelecektir. Bu noktaya teknolojik tekillik adı verilmekte ve bu noktadan sonrasının bilinemeyeceği varsayılmaktadır. Bu nedenle Cevap A'dır.

Zeki bir ortam şu özelliklere sahiptir:

• Gömülüdür: çok sayıda birbirine bağlı cihaz ortamla bütünleşmiştir.
• Bağlam duyarlıdır: Bu cihazlar bireyi tanır ve durumsal bağlamlarını algılar. • Kişiselleştirilmiştir: Bireyin gereksinimlerine göre düzenlenebilir.
• Uyarlamalıdır: Bireyin tepkilerine göre değişebilir.
• Öngörülüdür: Bilinçli yönlendirme olmaksızın bireyin isteklerini öngörebilir.

Elektroensefalografi beyin dalgalarının yakalanmasına dayalı, üzerinde en fazla çalı- şılmış olan, beyne müdahale etmeyen, zamanla duyarlılığı artan, kullanımı kolay ve düşük kurulum maliyetine sahip olan bir beyin bilgisayar arayüzüdür.

Buluş, benzersiz ve yeni olan bir cihaz, yöntem, birleşim ya da sürece verilen isim­dir. Buluş, varolan bilginin yeni yollarla uygulanmasıyla bir ürün ya da sürecin geliş­tirilmesi ya da keşfedilmesidir. Soru kökünde verilen ABD'deki Michigan Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinden Dr. T. Scott, günümüzdeki 3D yazıcılardan 100 kat daha hızlı üretim yapan yeni bir yazıcı geliştirdiklerini bildirmesi buluştur. Çünkü mevcut teknolojilerde, küçük bir objenin 3 boyutlu modelinin üretimi, her ince katman soğuyup sertleşmeden bir sonraki katman oluşturulamadığı için saatler sürmektedir. Scott ve ekibi ise bu sistem yerine sertleştirilebilen sıvı haldeki plastiği cam bir kaba yerleştirerek yeni bir teknoloji geliştirmiş ve patent başvurusu yapmışlardır.

Yenilik, temel keşifler ve buluşlar uygulanarak belirli bir amaca yönelik kullanışlı ürün ya da süreçlerin üretilmesidir. Organizasyonel yenilik, firmanın ticari uygulamalarında, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerinde yeni bir organizasyonel yöntem uygulanmasıdır. Ürün yeniliği kavramıyla yeni ve iyileştirilmiş ürünler ve hizmetler; süreç yeniliği kavramıyla ise yeni üretim ya da dağıtım yöntemleri ifade edi­lir. Yıkıcı yenilik yeni bir pazarın oluşmasını sağlayarak, varolan pazarın ortadan kalkma­sına yol açan yeniliktir. Teknolojik yakınsama ise farklı teknolojik sistemlerin benzer görevleri yerine getirecek biçimde gelişme eğilimini ifade etmektedir. Soru kökünde verilen bir teknoloji firmasının her yıl ürettiği cep telefonlarını özellikleri bakımından iyileştirerek yeni tasarımlarını satışa sunması ürün yeniliğine örnektir.

Erken çoğun­luk üyeleri yeni fikirlere, sosyal sistemin ortalama üyelerinden daha önce uyum sağlar. Erken çoğunluk üyeleri ağda bağlantı sağlarlar. Bu üyeler grubun çoğunluğuyla etkileşim halindedir, ancak lider olamazlar. Erken çoğunluk üyelerinin yenileşme-karar süreçleri ilk benimseyenlere göre daha uzun sürer. Bu üyeler öncül üyelerin seçim ve kararları­nı gözleme eğilimindedirler ve kendi kararlarını zamanı geldiğinde biçimlendirirler.

Geç çoğunluk yeni fikirlere sosyal sistemin ortalama üyelerinden sonra uyum sağlar. Uyum nedenleri ağın baskısının veya ekonomik baskılarının artmasıdır. Geç çoğunluk, sosyal sistemin diğer üyelerinin çoğu bunu yapana kadar yenileşmeye uyum sağlamaz.

Yıkıcı yenilik yeni bir pazarın oluşmasını sağlayarak, varolan pazarın ortadan kalkma­sına yol açan yeniliktir. Yıkıcı yeniliğin kar­şıtı ise sürdürülebilir yeniliktir. Sürdürülebilir yenilik varolan pazarın ortadan kalkmasına yol açmayan yeniliktir.

Yeniliğin buluştan temel farkı, yenilikte var olan bir fikrin ya da yöntemin daha iyi kullanımı söz konusuyken, buluşta fikir ya da yöntemin kendisinin yaratılması önemlidir.

Elektroensefalografi beyin dalgalarının yakalanmasına dayalı, üzerinde en fazla çalı­şılmış olan, beyne müdahale etmeyen, zamanla duyarlılığı artan, kullanımı kolay ve düşük kurulum maliyetine sahip olan bir beyin bilgisayar arayüzüdür ve yakın gelecekteki teknolojik gelişmeler arasında yer almaktadır. 2015 yılından itibaren erken çoğunluk tarafından benimsenecek başlıca teknolojiler arasında yeni et­kileşim biçimleri, akıllı kişisel yardımcılar, bağlam farkındalıklı bilgi işlem, giyilebilir bilgisayarlar, e-tekstil, yaşam günlüğü, holografik görüntüleme, beyin implantları, 3 boyutlu yazıcılar, biyometri, di­jital koku teknolojisi, androidler, güçlendirilmiş dışiskelet, insansız araçlar, taşıt iletişim sistemleri, akıllı nesne, akıllı cihaz, akıllı araç, nesnelerin interneti, kablosuz güç aktarımı, akıllı çevre, konuşma anında tercüme, yeni görüntüleme aygıtları, karma gerçek­lik, kuantum bilgi işlem, ve sanal retinal görüntüleme bulunmaktadır ve bunlar sınırdaki teknolojiler olarak adlandırılmaktadır.

Güçlendirilmiş dış iskelet, kullanıcı tarafın­dan vücudunun çevresine giyilebilen, hidrolik ve motorlar yardımıyla kullanıcının kas hareketleri­ni destekleyen mobil bir makinadır. Dış iskeletler giyenin güç ve dayanıklılığını artırırlar. Böylece, kullanım amaçlarına göre, felçli bireylerin kendi kendilerine yürümelerine olanak sağlar, bireyle­rin daha uzun süre yürümesine, daha yükseğe zıplamasına, daha uzun atlamasına, daha büyük ağırlıklar kaldırmasına yardımcı olurlar. Beyin-bilgisayar arayüzü beyin ile dışsal bir cihaz arasında doğrudan iletişim oluş­turma yoludur. Beyin-bilgisayar arayüzü insanın bilişsel ya da algılama-motor işlevlerinin desteklenmesi, artırılması ya da onarımı amacıyla kullanılır. Ağırlıklı olarak duyma, gör­me ve hareket yeteneklerini kaybetmiş bireylere takılan sinirsel protez uygulamalarında başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Beyin-bilgisayar arayüzü beyin ile dışsal bir cihaz arasında doğrudan iletişim oluş­turma yoludur. Beyin-bilgisayar arayüzü insanın bilişsel ya da algılama-motor işlevlerinin desteklenmesi, artırılması ya da onarımı amacıyla kullanılır. Beynin yüksek düzey bilişsel süreçlerini destekleyecek (artıracak) kuram­sal bir yapay dış enformasyon işleme sistemi Exocortex’tir. Bireyin zihinsel içeriğinin beyinden okunarak bir bilgisayara yüklenmesini tanımlayan kuramsal bir süreç ise zihin yüklemedir. Dolayısıyla I ve IV. maddede verilen ifadeler doğrudur.

Yapay zekânın insan zekâsıyla aynı güce kavuştuğu nok­taya teknolojik tekillik adı verilmektedir.

Transhümanizm kavramsal olarak, “gelişen teknolojilerle birlikte” insanın daha uzun yaşaması, kapasitesini geliştirip, artı bir insan yaratması felsefi akımıdır. 

Bireyin zihinsel içeriğinin beyinden okunarak bir bilgisayara yüklenmesini tanımlayan kuramsal bir süreç ise zihin yüklemedir.

Teknolojik yakınsama farklı teknolojik sistemlerin benzer görevleri yerine getirecek biçimde gelişme eğilimini ifade etmektedir.

Artırılmış gerçeklik, fiziksel gerçek dünyanın, kullanıcıya, bilgisayar tarafından ses, görüntü, video, GPS ve benzeri algılayıcılarla elde edilen enformasyonun değerlendiril­mesiyle zenginleştirilerek sunulmasıdır.

Yapay zekanın en iyi performansı bir başka deyişle daha iyi sonuç elde etmenin mümkün olmadığı durumlara Tic-tac-toe oyunu, Dama ve Rubik küpü örnek olarak verilebilir.

Geçmişten günümüze kullanılan birçok eşzamansız iletişim araçları mevcuttur (Tablo 5.1). 

Araç 

Kullanım Amacı 

• Tartışma Forumları 

• Uzun bir zamana yayılan diyaloglar için kullanılır. 

• Bloglar 

• Fikir ve yorum paylaşımı için kullanılır. 

• E-posta 

• Bire bir ya da bire çok iletişim kurmak için tercih edilir. 

• Ses Akışı (Streaming audio) 

• Fikirleri paylaşmada ve eğitim ortamlarında mesajı alıcıya sadece sesle iletmede kullanılır. 

• Video Akışı (Streaming video) 

• Fikirleri paylaşmada ve eğitim ortamlarında mesajı alıcıya sesli ve görüntülü olarak iletmede kullanılır. 

• Slayt Gösterisi 

• Fikir, yorum ve bilgi paylaşımında durağan görsellerden ve animasyonlardan yararlanarak farklı zaman dilimlerinde alıcıya istenilen mesajlar iletilebilir. 

• Wiki 

• İşbirlikli olarak fikir ve ve bilgi paylaşımlarında kullanılır. 

• Sosyal Ağlar 

• Farklı zamanlarda birbirlerinin ağ yapısı içerisinde etki alanında olan kişilerin, mesaj gönderimi, içerik paylaşımı, fikir ve yorum paylaşımı için kullanılır. 

• Bulut Depolama 

• Google Drive, Dropbox, Skydrive gibi Ortak kullanım izni veren, web ortamında yer alan bulut depolama sistemleri ile kişiler farklı zamanlarda aynı dosya ve uygulama üzerinde çalışabilmekte ve iletişim kurabilmektedir.