TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ I

1961 yılında Profesör Richard Mattessich tarafından ilk kez bir muhasebe hesap tablosu ana bilgisayar üzerinde programlanarak bir tablo olarak gösterildi. Daha sonra Bricklin ve Frankston tarafından modern çağın hesap tablolarının atası olan VisiCalc adında bir yazılım üretildi. 1978’lere gelindiğinde artık kullanıcıların tam sayı girişi yapabildiği 5 sütun ve 20 satırdan oluşan elektronik tablolar kullanılmaya başlandı.

Hesap tablosu kullanıcıların verilerini tablo yapısında organize ederek veriler üzerinde hesaplama, analiz ve raporlama yapmalarını sağlayan genel amaçlı uygulama yazılımlarıdır.

Kürsör hareketlerinde bir önemli konu da birden fazla hücrelerin seçim işlemidir. Bu durumda ilgili hücrelerin çoklu seçilmesi gerekmektedir. Kürsör hareketlerinin tümü Shift tuşuna basılı olarak uygulanırsa ilgili kürsör hareketleri seçme işlemi için yapılmış olur.

03.09.2008 tarihi için “aaa.yy” ifadesi ile “Eyl.08”, “gg.aaaa.yy gggg” ifadesi ile “03.Eylül.08 Çarşamba” ve “aaaa yyyy” ifadesi ile “Eylül 2008” gösterimleri elde edilebilmektedir.

Tablolardaki formüllerle çalışırken formüllerin diğer satırlara kopyalanması oldukça önemlidir. Büyük veri tablolarında uygulanılacak bir formülün her satıra tek tek yazılması elbette çok mümkün değildir. Bu nedenle hesap tablolarında bir satır için yazılmış formül alt satırlara kopyalandığında otomatik olarak içerindeki hücre referansları alt satıra göre değiştirilir. Kullanıcıların formülleri ve hücre referanslarını kolayca yazmasını sağlayan birtakım özellikler yazılımlar tarafından sunulmaktadır.

Kullanıcıların karşılaşabilecekleri temel hatalar arasında sıfıra bölme hatası “#SAYI/0!”, işlevlere hatalı veri türünün parametre olarak girilmesi durumunda “#DEĞER!”, formülde hatalı referans yazımı “#BAŞV!”, bir arama işlevinin değer bulamaması durumunda “#YOK”, hatalı ad kullanımı “#AD?” ifadeleri hücrede görüntülenir.

Arama ve Başvuru; verileri tablo üzerinde aramaya yönelik olarak hazırlanan işlevleri, finansal: faiz, ödeme, aşınma payı gibi finansal hesaplamalarla ilgili işlevleri, istatistiksel; istatistikle ilgili testleri, dağılımlar ve olasılık hesaplarını içeren işlevleri, trigonometri; trigonometri ve matematik işlevleri, bilgi; veri hataları ve kontrol işlevleri.

Sıralamanın yapılacağı sütunlar sırası ile seçilmesi, sıralamanın hücrenin hangi özelliğine göre yapılacağı belirlenmesi, sıralama düzeninin seçilmesi ve sırala komutunun tamamlanması bir listenin sıralanması için izlenmesi gereken adımlardandır. Seçilen alanda yer alan veriye göre filtre özelliklerinin seçilmesi ise veri listesini filtrelemek için yapılanlar arasındadır.

Çizgi grafiği; zaman içerisindeki farklı değişkenlerin durumunu izlemek için kullanılır. Radar grafiği; birden çok ekseni bir grafikte ağ şeklinde çizilmesini sağlar. Çubuk grafik; sütun grafiğin yatay olarak çizilmesi ile oluşturulur. Alan grafiği; değişikliğin büyüklüğünü vurgulamak için kullanılan grafiklerdir. Dağılım grafiği; veri serileri arasındaki ilişkilerin gösterilmesi için çizilir.

Pasta grafiği, bir bütünün parçalarının bütündeki oranını göstermek için çizilir. Çizgi grafiği, zaman içerisindeki farklı değişkenlerin durumunu izlemek için kullanılır. Çubuk grafiği ise sütun grafiğin yatay çizilmesiyle oluşur. Alan grafiği ise değişikliğin büyüklüğünü vurgulamak için kullanılan grafiktir.

Hücre bilgisayar yazılımında satır ve sütunlara verilen isimdir. İşletim sistemi ise bir çeşit bilgisayar yazılımıdır. Karar destek sistemi ise hesap tablolarının çözülmesine yönelik oluşturulan sistemdir. Veri organizasyonların tüm işlemlerine verilebilecek genel bir addır.

Ctrl+ Home kısayolu kürsörü A1 hücresine gönderir. Shift + (boşluk) kısayolu aktif satırı seçerken, Ctrl + (boşluk) kısayolu aktif sütunu seçer. F5 ise aktif hücrenin ilgili adrese taşınmasını sağlar.

B­ir hesap tablosuna ver­i girişi sadece klavye kullanılarak yapılmaz. Bazen d­iğer programlardan kopyala-yapıştır ­işlemi­ ile bazen de dış ver­i kaynaklarından veri­ alınmak suret­iyle yapılab­ilmekted­ir. Dış veri­ kaynaklarından ver­i almak b­ir hesap tablosu yazılımının en öneml­i özell­ikler­inden bi­ri­d­ir.

Bir listenin sıralanması için izlenmesi gereken adımlar sırasıyla şunlardır: Öncelikle sıralanacak listenin tüm satır ve sütunları seçilir. Daha sonra genellikle veri menüsünde yer alan sırala komutu seçilir. Sıralamanın yapılacağı sütunlar sırası ile seçilir. Sıralamanın hücrenin hangi özelliğine göre yapılacağı belirlenir. Sıralama düzeni seçilir. Sıralanacak alanlar artan ya da azalan sıralanabilir. Sırala komutu tamamlanır. Bu ifadelerin sırası "V – III – I – IV – II – VI" şeklinde olmalıdır.

Hesap tablolarında farkı amaçlara yönelik yüzlerce işlev bulunmaktadır.
• Arama ve Başvuru: Verileri tablo üzerinde aramaya yönelik olarak hazırlanan işlevleri,
• Finansal: Faiz, ödeme, aşınma payı gibi finansal hesaplamalarla ilgili işlevleri,
• İstatistiksel: İstatistikle ilgili testleri, dağılımlar ve olasılık hesaplarını içeren işlevleri,
• Trigonometri: Trigonometri ve matematik işlevleri,
• Bilgi: Veri hataları ve kontrol işlevleri.

Masaüstü hesap tabloları yazılımlarının en yaygın kullanılan ve bilinen örnekleri olarak Microsoft Excel, OpenOffice Calc, Numbers, Li­bre- Offi­ce Calc ve Lotus 1-2-3 yazılımları örnek ver­ileb­il­ir.

Kullanıcıların karşılaşabilecekleri­ temel hatalar arasında sıfıra bölme hatası “#SAYI/0!”, ­işlevlere hatalı ver­ türünün parametre olarak girilmesi­ durumunda “#DEĞER!”, formülde hatalı referans yazımı “#BAŞV!”, b­ir arama ­işlevinin değer bulaması durumunda “#YOK”, hatalı ad kullanımı “#AD?” ­ifadeleri hücrede görüntülenir.

Ortalama ifadesi verilen referans veya değerler için ortalama hesaplar. Çarpınım faktöriyel hesaplar ve karekök de sayının karekökünü hesaplar bu yüzden ORTALAMA(2;4)=3, ÇARPINIM(3)=6; ve yaklaşık olarak KAREKÖK(6)=2,44 olur.

Hesap tablosu kullanıcıların verilerini tablo yapısında organize ederek veriler üzerinde hesaplama, analiz ve raporlama yapmalarını sağlayan genel amaçlı uygulama yazılımlarıdır. Ofis ortamlarının vazgeçilmez yazılımları arasında yer alan hesap tablosu yazılımları verileri tablo olarak ya da başka bir deyişle satır ve sütunlardan oluşan hücreler şeklinde organize ederler.

Hesap tablolarının kullanım alanlarından bazıları şunlardır;
-Formlar
-Listeler
-Finans ve Muhasebe İşlemleri
-İstatistiksel Analiz
-Karar Destek Sistemi
-Bilgi Sistemi