TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ I

RAM, insanlardaki kısa süreli belleğe benzeyen bilgisayar bileşenidir.

Toplama, analiz, kaydetme ve geri çağırma ile işleme bilgi sistemleri altında yer alan bilgi işleme süreçleridir. Yok etme ise değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Bilgi ve kişisel yetenek, bilgi toplumunun sembolüdür. Doğru cevap C şıkkıdır.

Semboller bilgi toplumunun işlenene nesneleridir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Türk toplumunun bir bilgi toplumu hâline dönüşmesine yönelik yoğun çabalar bulunmaktadır. Bunlardan en somutu, T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından yürütülmüştür. Kalkınma Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı” adı altında toplanmıştır.

Bit Tek ikili değer 1 ya da 0

• Bayt (8 Bit)

• Bir Bayt: Bir karakter, örneğin“a”,“1”,“/”,“é”.

• 10 Bayt: Bir kelime

• Kilobayt (1024 Bayt)

• Bir Kilobayt: Çok kısa bir hikâye

• İki Kilobayt: Daktilo ile yazılmış bir sayfa 

100 Kilobayt: Düşük çözünürlüklü bir fotoğraf

• MegaBayt (1024 Kilobayt)

• Bir Megabayt: Küçük bir roman

• Beş Megabayt: 30 saniye TV kalitesinde video

• 100 Megabayt: 1 metrelik kütüphane rafındaki kitaplar

• Gigabayt (1024 Megabayt)

• Bir Gigabayt: Bir kamyonet dolusu kâğıt

• İki Gigabayt: 20 metrelik bir kitaplık rafındaki kitaplar

Terabayt (1024 Gigabayt)

• Bir Terabayt: Kâğıda dönüştürülmüş ve yazılmış 50.000 ağaç

• 10 Terabayt: Amerikan Kongre Kütüphanesindeki bütün yazılı koleksiyon

• Petabayt (1024 Terabayt)

• 50 Petabayt: Bütün dillerde insanlık tarihindeki bütün yazılı metinler

• Exabayt (1024 Petabayt)

• İnsanlık tarihinde konuşulan bütün kelimeler

• Zettabayt (1024 Exabayt)

• 250 milyar DVD

• Yottabayt (1024 Zettabayt)

• Yüksek hızlı İnternet kullanarak bir yottabayt boyutundaki dosyayı indirmek yaklaşık 11 trilyon yılsürer

Zeleny (1987) ve Ackoff (1989) tarafından öne sürülen VEBB (Veri, Enformasyon, Bilgi, Bilgelik) hiyerarşisidir.  Bahsedilen kavramlar arasında sınırlar çok belirgin olmamasına karşın genel olarak bir hiyerarşi olduğu düşünülebilir. Veri, enformasyon (malumat), bilgi ve bilgelik (irfan) kavramlarını bir piramit şeklinde ifade ettiğimizde en altta veri yer alacaktır, sonra sırasıyla enformasyon, bilgi ve bilgelik gelir. Bu hiyerarşide yer alan aşamalar temelden tepeye doğru: • Veri: “Gerçek” • Enformasyon: “Ne olduğunu bilme” • Bilgi: “Nasılı bilme” • Bilgelik: “Nedenini bilme” şeklinde sıralanmıştır.

Algılsal bellek duyusal bilginin çok kısa sürelerde işlendiği bellektir. Algısal belleğe gelen bilgiler çok kısa zamanda işlendiği ve silindiği için “anlık bellek” olarak da adlandırılabilir. Duyu organlarımızdan gelen uyarıcılar duyusal kayıt sistemine aktarılır. Bu durumda bilgi orijinal uyarıcıyı temsil eden yapıdadır yani uyarıcının tam yansımasıdır. Algılsal belleğin kapasitesi sınırsız olmasına karşın bilginin bu alanda kalış süresi sınırlıdır ve işlenmezse kaybolur. Algısal bellekte yalnızca dikkat edilen bir anlamda süzülen sınırlı sayıdaki bilgi kısa süreli belleğe aktarılır.

Bilgisayarı meydana getiren bütün fiziksel parçalara (işlemci, ekran, fare, sabit disk, klavye vb.) donanım adı verilir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bilgisayarlar çok çeşitli donanım ve yazılımlara sahip olabilirler. Bilgisayarlar donanımları zaman içinde çok ilerleme ve değişim göstermiştir. Örneğin 1969 yılında Apollo 11 uydusunu uzaya gönderen 32 kg ağırlığındaki bilgisayar (Apollo Guidance Computer) (“Wikipedia,”,2015) ve iPhone 5 karşılaştırıldığında iPhone 5’in 1270 kat daha hızlı, 250.000 kat daha fazla RAM’e ve 2.000.000 kat daha fazla depolama alanına sahip olduğu görülür.

Bilginin toplanmasında, işlenmesinde, depolanmasında, bir yerden bir yere iletilmesinde ve kullanıcıların hizmetine sunulmasında yararlanılan bütün teknolojiler, bilgi işlemek için kullandığımız bütün maddi cihazlar ve kavramsal araçlar bilgi teknolojileri olarak adlandırılabilir. Bilgi sistemleri ise bilgi teknolojilerinden daha geniş bir kapsamda yer alır. Bilgi sistemleri kullanıcının ihtiyacını karşılamak üzere birlikte çalışan bütün donanım, yazılım, personel, veri ve süreçleri kapsar.

Analiz Orijinal verinin değiştirilmeden kullanılabilir veri hâline getirildiği aşamadır. Bu aşama verinin seçilmesi, sıralanması ve karşılaştırılması gibi süreçleri içerir. Otel bilgi sisteminin boş odalar listesini otomatik olarka oluşturması, bir sınavdan öğrencilerin aldıkları notların puanlarına göre sıralanması analiz aşamasının örnekleri olarak gösterilebilir.

Bilgisayardaki yazılımlar genellikle sabit diske (harddisk) kurulur. Kalıcı olarak saklanması istenen veri sabit diske kaydedilebilir. Sabit disk geleneksel olarak manyetik disklerden oluşur ve büyük miktarlarda veriyi barındırabilir. Masaüstü bilgisayarlara SATA, USB ya da SAS kabloları ile bağlanan modelleri vardır. Bir diğer sabit disk teknolojisi ise SSD’dir (Solid-state Drive/Katı-durum sürücüsü). SSD’ler performans, elektrik tüketimi, ses ve dayanıklılık açısından manyetik disklere göre daha iyi olmalarına karşın, kapasiteleri daha düşük ve fiyatları daha yüksektir.