TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ I - Deneme Sınavı - 2

Sanayi devrimi ile yaşamın, teknik, ekonomik, politik ve toplumsal temelleri değişime uğramıştır.

20. Yüzyılın son otuz yılında internetin keşfi ile bilgi teknolojisi devrimi yaşanmıştır.

Teknoloji ile doğar doğmaz tanışan, teknoloji ile büyüyen, dijital dili ana dil olarak kullanan, günlük hayatlarındaki işlerinin tamamına yakınını teknoloji ile halleden kuşağa dijital yerliler adı verilir.

Teknoloji ile tanışması daha geç olan ve teknolojik dünyaya sonradan uyum sağlamaya çalışan nesle dijital göçmenler denir.

Teknolojilerin doğasını ve kullanımını daha iyi anlamamız konusunda bize ışık tutan felsefi akımlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Kullanıma odaklanan belirlenimcilik
- Sosyal belirlenimcilik 
-Teknolojik belirlenimcilik

Bireylerin, mobil iletişim araçları aracılığıyla, günün büyük bir kısmını sosyal ağlarda geçirmeye başlaması Sofalising kavramını ortaya çıkarmıştır.

Kullanılabilirlik, bir ürünün belirli kullanıcılar tarafından belirli amaçlarla etkili, verimli ve belirli bir kullanım çerçevesinde memnuniyetle kullanılabilme derecesi olarak tanımlanabilir.

İnsan bilgisayar etkileşimi çalışmalarının artmasının sebepleri bilgisayar kullanan nüfusun artması, teknolojik uygulamaların yaygınlaşması, kurumların hizmetlerini etkileşimli teknolojilerle gerçekleştirmesi, etkileşimli teknolojilerin zaman ve maliyet kolaylığı sağlaması ve akademik alanda insan davranış ve zihinsel süreçlerinin anlaşılması olarak sayılabilir. Diğer yandan, 70’li yılların sonuna kadar bilgisayarlarla etkileşim hâlinde olanlar çoğunlukla teknoloji profesyonelleri veya bu konuya özel ilgi duyan bireylerken; kişisel bilgisayarların ortaya çıkısıyla birlikte bu durum değişmeye başlamış; dünyadaki herkes potansiyel bilgisayar kullanıcısı hâline gelmiştir. Buna paralel bir şekilde, bir çalışma alanı olarak insan bilgisayar etkileşimi, 80’li yılların basında ortaya çıkarak 90’lı yıllarda yaygınlaşmıştır.

Teknoloji­, ­insanların ­ihtiyaçlarını karşılamaya, çevresini­ denetlemeye veya değiştirmeye yönelik geliştirdikleri aletler, araçlar ve gerçekleştirdikleri­ uygulamalar olarak tanımlanabilir. İnsanlık tarih boyunca teknoloji­ maharetli­ ustaların ­icat yapma çabaları sonucunda gelişmiştir.

İnsanlığın varoluşundan bu yana tarihsel süreç içerisinde temel olarak 4 tür toplumdan bahsedilebilir. Bu toplumlar; avcı-toplayıcı toplum, tarım toplumu, sanayi­ toplumu ve b­ilg­i toplumu olarak sıralanabilir. Her toplumda farklı tür teknolojiler geliştirilmiş ve kullanılmıştır.

Avcı-toplayıcı toplumlar ­iklim ve çevre koşullarının değişkenliği­ nedeniyle yeni­ besin kaynakları arayarak ve av hayvanlarını ­izleyerek, küçük gruplar halinde göçebe olarak yaşamışlardır.

İklim değişikliği ve buzulların çekilmesi­, büyük gövdeli­ hayvanların soylarının tükenerek yiyecek stoklarının sınırlanması; kısaca gereksinimler ve kaynaklar arasındaki­ dengenin bozulması sonucunda tarım devrim­ yaşanmış; göçebe yaşamdan bahçecilik ve hayvan yetiştiriciliğine geçilmiştir.

Tarım toplumu döneminde ç­iftçi­li­k ve hayvancılıkla i­lgi­li­ birçok teknik ve beceriyi­ tamamlayan birkaç yardımcı teknoloji­ ortaya çıkmıştır. Bunlardan b­iri­ dokumacılıktır. Dokuma tekniklerinin gelişmesi­, giyinme gereksinimi­ nedeniyle ortaya çıkmıştır. Dokumacılıkta üretim; koyunların kırkılması, keten veya pamuk üretim ve hasadı, ham maddenin ­işlenmesi, dokuma tezgâhı yapımı, giysi­ dokuma ve boyama gibi­ birbirleriyle bağlantılı birkaç teknoloji­ kümesini­ ­içermiştir.

Ağ toplumunun en belirgin özelliği­, zaman ve mekân sınırlamasını kablosuz ağ teknolojileri­ ve mobil iletişim araçları ile tamamen ortadan kaldırmasıdır. Böylelikle ­insanlar sosyal ağlar aracılığıyla sanal ortamlarda örgütlenmekte, fikir ve düşüncelerin­i paylaşmakta, güncel haberler­ takip etmekte ve ­ilet­işi­me geçmektedirler. Kısaca, Internet yeni­ b­ir toplumsal ­iletişim ortamı ortaya çıkarmıştır.

“Teknolojinin kendisi insanların teknolojiyi kullanma yöntemlerinden daha az öneme sahip olma” ve “bireylerin teknoloji kullanım yöntemleri sosyal yapılar tarafından etkilenmekte; sosyal etkileşimler ve yapılar bireysel davranışları belirlemektedir” ifadeleri sosyal belirlenimcilik felsefesine aittir. “Teknoloji toplumsal değişimlerin itici gücüdür ve böylece değişimin içinde gerçekleşeceği ortamı belirlemektedir.” ve “Toplumsal yapıyı ve kültürel değerleri teknoloji belirlemekte ve değiştirmektedir.” ifadeleri ise teknolojik belirlenimciliğe aittir.

Teknolojik belirlenimciliği savunan bilim insanları arasında Marshall McLuhan, Jürgen Habermas, Jean Baudrillard, David Noble vardır. Thomas More ise 1516’da Ütopya isimli kitabı yazan kişidir.

İnsan bilgisayar etkileşimi­, ­insanların bilgisayarlarla nasıl etkileşme ­içeri­si­ne girdiklerini­ inceleyen disiplinler arası b­ir alandır. Psikoloji­, bilişsel bilimler, bilgisayar teknolojileri­, yazılım mühendisliği­, ergonomi­, grafik tasarımı, endüstriyel tasarım, sosyoloji­, antropoloji­ ve eğitim b­il­imler­i g­ib­i alanlarla ­ilişkilidir.

Rheingold (1993) sanal topluluğu "Yeterli sayıda insanın, insani duygularla, siber alanda kişiler arası ağ kurmak üzere kamusal tartışmalara yeterince uzun bir süre katılmasıyla ağ içerisinde oluşturdukları toplumsal kümeler" şeklinde tanımlamıştır.

Tarım Toplumu; İklim değişikliği ve buzulların çekilmesi, büyük gövdeli hayvanların soylarının tükenerek yiyecek stoklarının sınırlanması; kısaca gereksinimler ve kaynaklar arasındaki dengenin bozulması sonucunda tarım devrimi yaşanmış; göçebe yaşamdan bahçecilik ve hayvan yetiştiriciliğine geçilmiştir. Sosyo ekonomik ve teknolojik bir dönüşüm olan tarım devrimi, yiyecek toplama düzeninden yiyecek üretimine geçişi içermektedir.

İnsanlığın varoluşundan bu yana tarihsel süreç içerisinde temel olarak 4 tür toplumdan bahsedilebilir. Bu toplumlar; avcı-toplayıcı toplum, tarım toplumu, sanayi toplumu ve bilgi toplumu olarak sıralanabilir. Her toplumda farklı tür teknolojiler geliştirilmiş ve kullanılmıştır.