TEMEL BESLENME İLKELERİ

Besin olarak kullanılan inorganik maddeler “mineraller ve su” sindirilemezler. Enerji vermezler. Bunlar düzenleyici maddelerdir. Karbon elementine sahip olmayan tüm moleküller bu gruba girer. Doğru cevap C seçeneğidir.

Canlı organizmanın büyük bir kısmı su moleküllerinden oluşmuştur. Örneğin vücuttaki akan kanın büyük bir oranı sudur. Kan plazmasının %95'i sudur. Doğru cevap E seçeneğidir.

+4 °C’de suyun özgül ağırlığı en yüksek düzeydedir. 0°C’de su donarken yapısındaki moleküller arasındaki mesafe büyüdüğü için özgül ağırlığı küçülür. Bu sayede tatlı sularda yaşayan hayvanlar kışı donmadan geçirebilirler. Eğer su donarken hacmi küçülseydi buz kütleleri suyun altına dalarak buradaki hayvansal ve bitkisel hayatı tahrip ederlerdi. Doğru cevap D seçeneğidir.

Dünya yüzeyinin %71’i suyla kaplıdır. Dünyadaki suların yaklaşık %97’ si okyanuslarda bulunmaktadır. %2.4’ü buzul ya da kardır. %0.6’ lık dilimi ise göller ve nehirlere aittir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Su kohezyon kuvvetine sahip bir maddedir, yani kendi molekülleri arasında çekim kuvveti sayesinde dağılmadan kalabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Meteor suları, yani yağmur ve kar suları, mevcut sular içinde en saf olanıdır, bununla beraber havada bulunan bütün gazları içerdiği gibi, bazı inorganik ve organik maddeler de bulunabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

İnsan ve hayvan organizmasında varlığı tespit edilebilen çok sayıda kimyasal elementten sadece 26’sının hayat için önemli olduğu kabul edilmekte ve her geçen gün bunlara yeni elementler ilave olmaktadır. Kalsiyum, sodyum, potasyum, fosfor, klor, magnezyum ve kükürt makroelementler olarak adlandırılır. Demir, iyot, bakır, çinko, kobalt, mangan, molibden ve selenyum ise mikroelementlerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Normal sağlıklı bir yetişkin için günlük sodyum ihtiyacı 2 - 3 gram civarındadır ve bu sodyum miktarı 5 gram tuzdan sağlanabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Günlük Magnezyum İhtiyacı: Yetişkinlerde ortalama 300 mg’ dır. Bu miktar 65 yaş üzerindekilerde 350 mg’ a, gebelik ve emzirme dönemlerindeki kadınlarda 600 mg’a kadar çıkabilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Asitler pH cetvelinde 0 - 7 arasında bulunmaktadırlar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Gunde ortalama olarak 1.5-2.5 lt su almamız gerekir. Yaşa göre vucut ağırlığının %40-%75’i sudur. Yaşı ilerlemesiyle birlikte vücuttaki su oranı azalır. Bu su dışrdan alındığı gibi, vücutta ara ürün olarak oluşur. Canlı organizmanın büyük bir kısmı su moleküllerinden oluşur. Örneğin vücuttaki akan kanın büyük bir oranı sudur. Kan plazmasıı %95 i sudur. Yapııda oksijen ve hidrojen molekülü bulunur. Hidrojen (+) oksijen (– yüklüdür. Hidrojen ve oksijen arasıdaki yük dağılımından oluşan çekim kuvveti hem su molekülünün kendi içinde hem de diğer su molekülleriyle kopmadan bulunmasını sağar.

Doğru cevap A'dır.

Su, eriyebilen birçok madde için çok iyi bir çözücüdür. Bu tip maddeler hidrofilik maddeler olarak da bilinir, iyice karıştırılmak sureti ile su içinde erirler (örneğin; tuz). Su ile karışmayan maddeler ise (örneğin; yağ) hidrofobik maddeler olarak bilinirler. Bir maddenin su içindeki erime kabiliyeti, maddenin su molekülleri arasına çekilme kuvvetinin durumuna bağlıdır. Eğer maddenin su içinde erime (çözülme) kabiliyeti yoksa, moleküller su molekülleri arasından dışarı itilir ve çözülme olmaz.

Doğru cevap B'dir.

Suyun icerdiği organik bileşikler, bircok ceşitlilikle insan bedeninin başlıca gıdasıdır. Her turlu metabolik olayların temel katalizorudur.

• Makromoleküllerin yapı taşıdır. Hidrojen köprüleri ile su moleküllerine bağlanan

protein, karbonhidrat, nukleik asit gibi kompleksleşme yeteneğine sahiptir.

• İyi bir substrattır.

• İyi bir ısı düzenleyicisidir. Isıyı düzenli bir şekilde ayarlar.

Kalsiyum, sodyum, potasyum, fosfor, klor, magnezyum ve kükürt makroelementler olarak adlandırılır.

Doğru cevap D'dir.

Demir, iyot, bakır, cinko, kobalt, mangan, molibden ve selenyum  mikroelementlerdir.

Doğru cevap E'dir.

Besin değeri olmayan mineraller; aluminyum, bor, nikel, kalay, krom

Toksik olan mineraller ise; civa, kurşun, arsenik, kadmiyum, antimon’dur.

Doğru cevap A'dır.

Normal sağlıklı bir yetişkin icin günlük sodyum ihtiyacı 2 - 3 gram civarındadır ve bu sodyum miktarı 5 gram tuzdan sağlanabilir. Normal şartlarda sodyum ihtiyacı rahatlıkla karşılanır, fakat ishal gibi vucudun sıvı ve mineral kaybettiği durumlarda kaybedilen sodyumun geri kazanılması icin su ile birlikte bir miktar tuz alınmalıdır. Vucudun ihtiyac duyduğu sodyum miktarı hamilelerde artarken, yüksek tansiyon hastalarında azalmaktadır.

Doğru cevap B'dir.

Vücuda giren sodyumun büyük bir kısmı tuzdan elde edilir. Ayrıca, maden suları, başta balık olmak üzere deniz urunleri, peynir, kırmızı ve yeşil biber, fındık, fıstık, ceviz, kereviz ve havuç bol miktarda sodyum içeren besin maddeleridir.

Doğru cevap E'dir.

Potasyum Yetersizliğinin Belirtileri:

1. Kas tembelliği ve yorgunluk hissi;

2. Böbreklerde fonksiyon bozuklukları,

3. Tedirginlik, gerginlik hissi,

4. Ayak ve ayak bileklerinde şişkinlik,

5. Kemik ve eklemlerde ağrılar,

6. Baş ağrısı,

7. Bazı duyularda bozukluklar, (hissedememek),

8. İştahsızlık, isteksizlik,

9. Kalp ritminde bozukluk,

10. Kalp yetmezliği,

11. Yuksek tansiyon,

12. Glikojen depolanmasında azalma,

13. Solunum yetersizliği, solunum bozukluğudur.

Doğru cevap A'dır.

Formik Asit : Karıncada bulunan asittir.

Asetik asit : Sirkelerde bulunan asittir.

Malik Asit : Elmada bulunur.

Laktik Asit : Yoğurtta bulunan asittir.

Sitrik Asit : Limonda bulunur.

Tartarik Asit: Uzumde bulunur.

Butirik Asit : Tereyağında bulunur.

Karbonik Asit: Gazozda bulunur.

Oleik Asit : Zeytinyağında bulunur.

Nitrik Asit : Kezzapta bulunur.

Asetilsalisalik Asit : Aspirinde bulunur.

Doğru cevap D'dir.