TEMEL BESLENME İLKELERİ

Hücrelerin yapı ve metabolizmalarında kullandıkları birtakım temel bileşenler vardır, bunlar inorganik ve organik olmak üzere ikiye ayrılır. Bu ayırım bileşenlerin kimyasal yapısına göre yapılır. Organik bileşenler karbon, hidrojen ve oksijen atomunu beraber bulunduran bileşiklerdir. En önemli organik bileşikler karbonhidratlar, lipitler, proteinler ve nükleik asittir.

Pratikte suyun rengi, içindeki katkı, kirlilik vb. etkenlere bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Kireçtaşı, suyu turkuaz rengine çevirirken, demir ve benzeri maddeler kırmızı kahverengi renge döndürmektedir, bakır ise mavi alev rengi oluşturur. Suyun içindeki yosunlar, suyu yeşil renkli olarak gösterir.

Su, eriyebilen birçok madde için çok iyi bir çözücüdür. Bu tip maddeler hidrofilik maddeler olarak da bilinir, iyice karıştırılmak sureti ile su içinde erirler (örneğin; tuz). Su ile
karışmayan maddeler ise (örneğin; yağ) hidrofobik maddeler olarak bilinirler. Bir maddenin su içindeki erime kabiliyeti, maddenin su molekülleri arasına çekilme kuvvetinin
durumuna bağlıdır.

Doğada sular, kaynaklarına göre klasik olarak 4 sınıfta incelenir:
1. Meteor suları (yağmur ve kar suları): Mevcut sular içinde en saf olanıdır, bununla beraber havada bulunan bütün gazları içerdiği gibi, bazı inorganik ve organik maddeler de bulunabilir.
2. Yeraltı ve kaynak suları: Bulunduğu ve geçtiği toprak tabakalarını çözmesi sonucunda, tabakaların cinsine göre, çözünmüş maddeleri içerir.
3. Yeryüzü suları (nehir, göl, baraj ve deniz suları): Yüzeylerinin açık olması sebebiyle özellikle organik yapıdaki yabancı maddeleri almaya yatkındır. Buna karşılık hava ile temas halinde olduğundan karbonat sertliği azdır.
4. Maden (mineral) suları: Doğal sulara oranla çözünmüş madde miktarı belirli bir sınırı aşmış veya sıcaklık ve radyoaktivitesi doğal sınırı geçmiş olan sulardır.

İnsan ve hayvan organizmasında varlığı tespit edilebilen çok sayıda kimyasal elementten sadece 26’sının hayat için önemli olduğu kabul edilmekte ve her geçen gün bunlara yeni
elementler ilave olmaktadır. Kalsiyum, sodyum, potasyum, fosfor, klor, magnezyum ve kükürt makroelementler olarak adlandırılır. Demir, iyot, bakır, çinko, kobalt, mangan,
molibden ve selenyum ise mikroelementlerdir. İnsan vücudunun % 4 ile 6’sı minerallerden oluşmuştur. Gıdalarda 60’ dan fazla mineral bulunur. Besin değeri olmayan mineraller; aluminyum, bor, nikel, kalay, krom Toksik olan mineraller ise; civa, kurşun, arsenik, kadmiyum, antimon’dur.

Kalsiyum, sodyum, potasyum, fosfor, klor, magnezyum vekükürt makroelementler olarak adlandırılır. Demir, iyot, bakır, çinko, kobalt, mangan,molibden ve selenyum ise mikroelementlerdir. İnsan vücudunun % 4 ile 6’sı minerallerden oluşmuştur. Gıdalarda 60’ dan fazla mineral bulunur.
Besin değeri olmayan mineraller; aluminyum, bor, nikel, kalay, krom
Toksik olan mineraller ise; civa, kurşun, arsenik, kadmiyum, antimon’dur.

Sodyum klorür (NaCl) mutfak tuzudur. Vücudun temel hücre dışı iyonlarıdır. Ozmotik basınç asit-baz dengesi ve vücut sıvısı miktarını ayarlarlar. Terleme ile sodyum ve klor dışarı
atılır. Bu iyonların yetersizliğinde halsizlik, bulantı, kas krampları ve ödem (vücudun su toplayıp şişmesi ) görülür. Tuzun fazlası idrarla atılır.

Potasyum, kalbin, kasların, sinir sisteminin çalışması ve kandaki glikoz seviyesinin devamlı olarak korunması için gereklidir. Potasyum, sodyumla beraber vücut sıvılarını kontrol eder.

Bakırın yeterince alınmaması durumunda kansızlık görülür. Bakır eksikliği, vücut direncinin azalmasına, güçsüzlük, deride yara ve egzama gibi problemlere yol açar. Ayrıca, saç
dökülmesi, iştahsızlık, ishal ve çarpıntı meydana gelebilir. Bağışıklık sistemi zayıflar.

Bazı Asitler ve Bulundukları Yerler
Formik Asit : Karıncada bulunan asittir.
Asetik asit : Sirkelerde bulunan asittir.
Malik Asit : Elmada bulunur.
Laktik Asit : Yoğurtta bulunan asittir.
Sitrik Asit : Limonda bulunur.
Tartarik Asit: Üzümde bulunur.
Bütirik Asit : Tereyağında bulunur.
Karbonik Asit: Gazozda bulunur.
Oleik Asit : Zeytinyağında bulunur.
Nitrik Asit : Kezzapta bulunur.
Asetilsalisalik Asit : Aspirinde bulunur.

Hücrelerin yapı ve metabolizmalarında kullandıkları birtakım temel bileşenler vardır, bunlar inorganik ve organik olmak üzere ikiye ayrılır.

Oksijen ve Hidrojenden oluşan, sıvı halde bulunan, kokusuz, renksiz ve tatsız Maddeye su denir.

Yaşa göre vücut ağırlığının %40 (yüzde kırk)-%75 (yüzde yetmiş beş)’i sudur.

Suyun kimyasal formülü H2 O’dur. Bunun anlamı bir su molekülünün iki hidrojen ve bir oksijen atomundan oluştuğudur.

Doğada sular, kaynaklarına göre klasik olarak 4 sınıfta incelenir:
1. Meteor suları (yağmur ve kar suları): Mevcut sular içinde en saf olanıdır, bununla beraber havada bulunan bütün gazları içerdiği gibi, bazı inorganik ve organik maddeler de bulunabilir.
2. Yeraltı ve kaynak suları: Bulunduğu ve geçtiği toprak tabakalarını çözmesi sonucunda, tabakaların cinsine göre, çözünmüş maddeleri içerir.
3. Yeryüzü suları (nehir, göl, baraj ve deniz suları): Yüzeylerinin açık olması sebebiyle özellikle organik yapıdaki yabancı maddeleri almaya yatkındır. Buna karşılık hava ile temas halinde olduğundan karbonat sertliği azdır.
4. Maden (mineral) suları: Doğal sulara oranla çözünmüş madde miktarı belirli bir sınırı aşmış veya sıcaklık ve radyoaktivitesi doğal sınırı geçmiş olan sulardır.

Besin değeri olmayan mineraller; aluminyum, bor, nikel, kalay, krom'dur.

Toksik olan mineraller ise; civa, kurşun, arsenik, kadmiyum, antimon’dur.

Sodyumla birlikte vücut sıvılarında bulunan ve hücrelerin çalışmasını kontrol eden mineral potasyumdur.

Asitler başlıca iki grupta toplanabilirler:İnorganik Asitler,Organik Asitler.

Asetik asit : Sirkelerde bulunan asittir.