TEMEL BESLENME İLKELERİ

Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda;

- Birtakım hastalıklara yakalanma olasılıklarını arttırmaktadır.

- Davranış ve fiziksel durumda belirli değişiklikler oluşabilir.

- Kişilerin gün içinde vücut direncinin düşebilir. 

- İnsanın çalışma, planlama ve yaratma yeteneğini düşürür.

Günlük yiyecek tüketiminde besin çeşitliliği sağlanmalıdır.

Çiğ yumurta tüketilmemelidir.

Sütlü tatlılara piştikten sonra şeker eklenmelidir.

Tam tahıl ürünleri tercih edilmelidir.

Gün içinde farklı renk ve türlerdeki sebze ve meyveler tüketilmelidir.

Besinler; vücuttaki görev ve kullanım alanlarına, biyolojik (fizyolojik) işlevlerine göre ayrılmaktadırlar. Aşağıda bunlar açıklanmaya çalışılmaktadır;
• Enerji vericiler; Karbonhidratlar, yağlar, şeker içerenler, proteinler, vitaminler
• Büyütücü ve Onarıcılar; Yapı taşı görevi görenler, proteinler, yağlar, vitaminler
• Vücudun metabolik olaylarını düzenleyenler; Vitaminler, madensel maddeler ve eser (iz elementler) maddeler, elektrolitler ve su dur.

Karbonhidratların başlıca görevleri, enerji oluşturmaktır. Vücudumuz için gerekli olan enerjnin yaklaşık %50 sini karbonhidratlar (nişastalı ve şekerli besinler) tarafından karşılanmaktadır. Karbonhidratlar, ucuz ve kolay saklanabildiği için daha çok tercih edilmektedir.

Proteinler aminoasitlerden oluşmuşlardır. 

Proteinler vücut hücrelerinin yaşaması için temeldir.

İnsanlar vücutlarında protein yapamazlar.

En önemli kaynakları;  yumurta, etler (kırmızı, beyaz), deniz ürünleri, süt ve sütten yapılan ürünler, kuru baklagiller, yağlı tohumlar ve tahıllardır.

Yağlar;

Aynı miktarlardaki karbonhidrat ve proteinlerin iki mislinden fazla kalori vermektedirler.

Bazı vitaminlerin vücut tarafından emilmesi için yağlara ihtiyaç vardır.

Yağ mideyi yavaş terk ettiğinden doygunluk hissi verir.

Yağlar aminoasitlerden oluşmamışlardır. Proteinler aminoasitlerden oluşmuşlardır. 

Derialtı yağı vücut ısısının hızlı kaybını önler.

A Vitamini: Kanda ve diğer hücrelerde bulunur. Fazlası karaciğerde depo edilir. Yağda eriyen bir vitamindir.Vücudun gelişmesinde, derinin korunmasında ve bakımında, görmede (özellikle karanlıkta iyi görme) büyük rol oynamaktadır. En çok havuç, ıspanak, bezelye ve
benzeri sebzeler ve taze meyvelerde bulunmaktadır.

E vitamini, A ve C vitaminlerinin kaybolmasını önlemeye yarayan vitamindir. En iyi antioksidanlardan olan E vitamini, bağışıklık sisteminin aktivitesi için gereklidir. Yağda eriyen bir vitamindir.

Beslenme; insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan öğeleri, yiyecekler ile vücuduna alıp, kullanabilmesidir.

Ağır ve isteksiz hareketler,sağlıksız genel görünüşe (aşırı zayıf veya şişman),pürüzlü, kuru, sağlıksız cilt yapısına, şişman veya zayıf vücut yapısına, sık sık baş ağrısından şikayet eden, iştahsız, yorgun, isteksiz bir yapıya sahiptir.

Toplumda yetersiz ve dengesiz beslenmenin nedenlerini birkaç grup altında toplamak mümkündür (Baysal, 2002, s. 12).

“Yeterli beslenme” genellikle vücudun çalışmasını sürdürebilmesi için gerekli enerjinin sağlanabilmesi anlamına gelmektedir.

Gruplama aşağıdaki şekildedir.

Yeterli ve dengeli beslenme, vücudun gereksinimi olan lipid, protein, karbonhid­rat, vitamin ve mineralleri sağlayacak besin maddelerinin vücuda alınmasıyla gerçek­leşir.

günlük ana öğün sayısı 3, ara öğün sayısı ise en az 2 olmalıdır.

Besinlerimiz, içerdikleri besin ögelerinin türleri ve miktarları yönünden fark­lıdır. Bazı besinler proteinden, bazıları herhangi bir vitaminden zengindir. Her besini yeme olanağımız da yoktur. Bu nedenle, besinlerimizi, besleyici değerleri yönünden 4 grup altında toplayabiliriz. Bu grup içinde yer alan besinler, birbirinin yerini tutar.

- Süt,
- Sebze ve meyve
- Et, yumurta ve kuru baklagiller
- Ekmek ve tahıl

Karbonhidratların başlıca görevleri, enerji oluşturmaktır. Vücudumuz için gerekli olan enerjnin yaklaşık %50 sini karbonhidratlar (nişastalı ve şekerli besinler) tarafından kar­şılanmaktadır.

A, D, E ve K vitaminleri yağda çözünürken C ve B vitaminleri suda çözünür.

Besinlerin rengi beslenme biliminin inceleme alanı ile ilgili değildir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Seçeneklerin tamamı yetersiz beslenme sonucu doğabilecek sorunlar arasındadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.