TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-II

Serebrovasküler olay (SVO), halk dilinde inme veya felç olarak adlandırılan klinik tablo dünya ölümcül hastalıklar sıralamasında üçüncü sıradadır.

Beyni besleyen damarlarda tıkanıklık veya beynin farklı bölgelerinde meydana gelen kanama
tabloları ile karakterize klinik durum serebro vasküler olaydır.

İskemik SVO’lar total inme vakalarının %87'sini oluşturmaktadır.

Alkol, inmenin değiştirilebilir risk faktörlerindendir.

Yukarıdaki üç madde de inmenin erken dönem belirtilerindendir.

Hastanın bası yarası gibi bir durum söz konusu değil ise hastanın 2 ile 4 saat aralıklarla pozisyonlanması sağlanabilir.

Hafif derecede travmatik beyin hasarı olan hastalarda 48 saat yorucu aktivite yapmaması gerekir.

Yukarıdaki üç madde de travmatik beyin yaralanmalarının erken belirtilerindendir.

Tek taraflı omur pedikül kırığı, omurlarda çıkıkla sonuçlanan rotasyonel yaralanmalar veya penetran yaralanmalar nedeniyle oluşabilen omurilik yaralanma türü,Kısmi Yaralanma (İnkomplet YaralanmaBrown-Sequard Sendromu)'dır.

Romatoid artrit 30- 40 yaşlarında sıklıkla görülmektedir.

İnmeli hastalarda duyu kaybı, vücut yaralarına zemin hazırlayan önemli bir faktördür.  Duyu kay­bına karşın sık sık derinin kontrol edilmesi, özellikle hasta taraf ekstremite ve vücut tarafının kontrol edil­mesi önemli olacaktır. Dolayısıyla doğru cevap B’dir

Hastanın giyinme aktivitelerine yardımcı olurken önce hasta tarafını giymesi öğretilmelidir. Benzer şekilde çorap veya pantolon giyinirken önce hasta taraf bacağı sağlam taraf bacağının üstüne atılır ve önce hasta tarafın giydirilmesi sağlanmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap D’dir.

Hastaya pozisyon verirken veya bakımı yapılırken komada bile olsa hasta ile sık sık konu­şulması ve yapılan işlemin hastaya anlatılması has­tanın bilinç ve algı düzeyinin arttırılması bakımın­dan önemlidir. Dolayısıyla doğru cevap A’dır.

Hastanın mobilizasyon aktiviteleri aşamalı bir şekilde yaptırılmalı, hasta yatar pozisyondan direk oturma pozisyonuna veya ayağa kalkma pozisyonu­na alınmamalıdır. Hastaya önce yatak içinde dön­me aktiviteleri yaptırılmalı (sağa ve sola dönme) daha sonra da aşamalı bir şekilde yatağın baş kısmı kaldırılarak yatak içinde oturma pozisyonuna geti­rilmelidir. Hastanın her pozisyon değişiminde po­zisyona alışması beklenmelidir. Yatak içinde oturan hasta daha sonra yatak kenarına alınmalı ve ayakla­rı sarkıtılmalıdır.  Hasta hazır hissettiğinde ve pozisyonu tolere ede­bildiğinde, hastanın tekerlekli sandalyeye alınması veya yatak kenarında ayağa kaldırılması sağlanma­lıdır. Dolayısıyla doğru cevap C’dir.

Santral Kord Sendromu boyun bölgesindeki yaralanmalar sonucunda görülür. Kollarda ve ellerde belirgin güç kaybı var­dır. Bacak hareketleri daha az etkilenir. Yaralanma­nın altında duyu kayıpları gözlenir. Mesane kont­rolünde de kayıplar yaşanabilir. Dolayısıyla doğru cevap C’dir.

Yaralanma sonrası dönemde ilk 24 saat-6 hafta­lık süre “spinal şok” evresi olarak adlandırılır ve bu dönemde yaralanma seviyesinin altında refleks ak­tiviteler kaybolur. Mesane ve bağırsak fonksiyonları kaybolmuştur (atonik veya flasktır). Derin tendon refleksleri kaybolmuştur ve sempatik fonksiyonlar bozulmuştur. Sempatik aktivitedeki bozulmalar; kan damar fonksiyon bozuklukları, düşük kan basıncı ve kalp hızında azalmayla sonuçlanır. Spinal şok evre­sinden sonra hastada klinik tablo yavaş yavaş yerleşir. Dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Romatoid artrit alevlenmeler (semptomlarda kö­tüleşme) ve remisyonlarla (sönmeler-semptomlarda duraklama, azalma) karakterizedir. RA’lı hastaların birçoğunda ilerleyen dönemlerde eklem çevresinde enflamasyon (iltihaplanma) görülür. İlerleyici bir seyir izler. Hastalık remisyon dönemine girdiğinde ağrıda rahatlama yaşanır fakat tedavisi yapılamaz. Dolayısıyla doğru cevap B’dir.

Artritli hastalarda iş yaparken mümkün olduğunca büyük ek­lemler kullanılmalıdır. Örneğin, kapı kolu parmaklar ile değil de mümkün olduğunca dirsek eklemi kullanılarak açılmalıdır. Çan­ta sapı, küçük eklem ihtiva eden parmaklar ile değil dirsek veya omuz seviyesinde kulla­nılmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap A’dır.

Parmak ucu ağırlık aktarımında, hasta aya­ğa kaldırıldığında vücut ağırlığının yaklaşık olarak %90’ını sağlam ekstremitesine akta­rır. Dengeyi sağlamak amacıyla kırık olan taraf ekstremitesi ile yere parmak ucu basar. Dolayısıyla doğru cevap B’dir.

Yatak içinde pozisyonlamalar için yardım­cı destekler kullanılabilir. Doktor tarafından belirtilmediği sürece hasta, hasta taraf bacağı­na doğru yan yatırılmamalıdır. Eğer hastanın yan yatırılması gerekiyor ise sağlam tarafına doğru yatırılmalı ve mutlaka bacaklarının ara­sına kalın yastık veya pozisyonlama minderi yerleştirilmelidir.  Hasta, yatak içinde sırtüstü yatarken yatak başının 45°den fazla yükseltilmemesi gerekir. Dolayısıyla doğru cevap D’dir.