TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-II

Soğuk ajanlar yüzeysel olarak kondüksiyon (ısının bir yerden diğerine iletilmesi) prensibi ile termal enerjinin transferi yoluyla etkilerini açığa çıkarırlar ve uygulama sonrasında kan damarlarında vazokontriksiyona yol açarlar. Doğru cevap A' dır.

Buz masajı dairesel hareketlerle buzun direkt olarak deri üzerine uygulanmasıdır. Bu şekilde soğuğun tedavi edici etkisi ile masajın mekanik etkisi bir arada kullanılmış olur. Uygulama ısısı 0-10°C’dir ve genellikle lokalize belirtiler için 5-10 dk. süre ile uygulanır. Doğru cevap B' dir.

Sıcaklık ajanları, sorunların kronik evresinde kan akımını arttırmak, ağrıyı gidermek
ve kollajen dokunun esnekliğini arttırmak amacıyla kullanılır. Eklem hareket açıklığı ve fonksiyonel aktiviteleri geliştirerek egzersizin etkisini arttırır. Ancak aynı zamanda inflamatuar etki oluşturarak kanama ve ödemde artışa neden olabilmektedir. Duyu sorunlarının olduğu yada dolaşıma ait problemi olan kişilerde sıcak uygulaması sırasında dikkatli olunmalıdır. Kontrolsüz uygulamalarda yanık riski yüksektir. Hamilelerde, yaşlı kesimde ve çocuklarda uygulama sırasında mutlaka önlemler alınmalıdır. Ayrıca açık yarası ya da metal implantı olan kişilerde sıcak uygulaması sırasında mutlaka dikkatli olunmalıdır. Doğru cevap C' dir.

İnfraruj dalga boyu 0.7-1000 mikrometre arasında olan ışınlar ile moleküler vibrasyon oluşturarak ısınma sağlayan yüzeysel ısı ajanıdır. Dalga boyuna göre yakın, orta ve uzak infraruj olarak adlandırılırlar. Infraruj ışınları emildikleri dokuda moleküler ve atomik hareketlerin artışı ile ısı oluştururlar ve yüzeyel sıcak uygulamalarında tedavi edici ajan olarak kullanılırlar. Doğru cevap D' dir.

Tedavide belirgin bir kural olmamasına rağmen, öncelikle konvasiyonel TENS ile tedaviye başlanılır. Konvansiyonel TENS uygulamasında başlangıçta ağrı rahatlaması anidir ve birçok kişide ağrıda belirgin azalma oluşur. Eğer konvansiyonel TENS uygulamasıyla ağrıda azalma sağlanamazsa alçak frekanslı ve kısa şiddetli TENS uygulaması tercih edilebilir. Uygulama süresi, seçilen TENS moduna göre değişmektedir. Genel olarak konvansiyonel TENS uygulaması minimum 30 dakikadır. Klinik ortamda temel amaç ağrıyı rahatlatmak olduğunda tedavi süresi 20-60 dk. arasında değişmektedir. Ev ortamında hastalar tarafında kullanılacaksa 30-60 dk. arasında uygulama yapıp ağrıyı rahatlattıktan sonra, ağrı tekrar başlayana kadar
tedaviye ara verilmesi önerilir. Doğru cevap E' dir.

Monofaz fikse (MF): Uyarı ve dinlenme süreleri 10 msn’dir. Bağ dokusunu uyarmak ve spazma bağlı ağrılı durumların tedavisinde kullanılır. Doğru cevap A' dır.

NMES karotit sinüs üzerine, kalbin arada kaldığı ve kalp pili olduğu durumlarda, hamilelikte alt sırt ve abdomen üzerine, aktif bir kanama durumunda, nedeni bilinmeyen ağrıda, aktif kanser varlığında, tüberkülüz ve akut tromboflebit durumunda kullanılmamalıdır. Doğru cevap B' dir.

İyontoforez vücuda verilmek istenen kimyasal maddeleri istenilen yere verebilmek, sistemik olarak verilmek istenen maddelerin deri yoluyla vücuda vermek ve sistemik olarak alındığında etkilerinin açığa çıkması daha yavaş olan maddelerin deride depo edilerek etkinliğini arttırmak için kullanılır. Lokal anestetikler, kortikosteroidler, analjezikler ve antibiotikler iyontoforez ile deri yoluyla vücuda verilebilir. Doğru cevap C' dir.

Elektroterapi tedavi amacıyla elektriksel ajanların kullanılmasıdır. Elektrik akımları vücutta termal, fiziksel, kimyasal ve fizyolojik etkiler meydana getirirler. Elektroterapi yöntemleri kas iskelet sistem yaralanmalarının akut, subakut ve kronik evresinde ağrıyı, ödemi ve kas spazmını azaltmak, eklem hareket açıklığını ve kuvveti arttırmak ve kasların re-edükasyonu amacıyla uygulanır. Doğru cevap D' dir.

Şok dalga tedavisi en sık olarak topuk dikeni ve tendinopatilerde kullanılmaktadır.

Soğuk ajanlar yüzeysel olarak kondüksiyon (ısının bir yerden diğerine iletilmesi) prensibi ile termal enerjinin transferi yoluyla etkilerini açığa çıkarırlar ve uygulama sonrasında kan damarlarında vazokontriksiyona  (kan damarlarının kasılarak daralması ) yol açarlar. Doğru cevap A' dır.

Kas-iskelet sistem problemlerinde en yaygın kullanılan soğuk uygulama şekilleri şunlardır: Soğuk paketler, buz masajı, soğuk suya daldırma ve soğuk spreyler.

Yaygın olarak kullanılan yüzeyel sıcaklık ajanları hotpack, parafin, infraruj  lambaları ve hidroterapi (girdap banyoları, zıt banyolar) uygulamalarıdır. Doğru cevap B' dir.

Bu tür sıcak uygulamalar artrit, boyun ağrısı, bel ağrısı, myofasial ağrı problemi ve diğer kas iskelet sistem problemlerinin tedavisinde sıkça kullanılır. Kasların rahatlamasını sağlar, eklem sertliğini azaltır ve dokuların esnekliğini arttırarak egzersize hazır hâle getirir. Doğru cevap C' dir.

İnfraruj: İnfraruj dalga boyu 0.7-1000 mikrometre arasında olan ışınlar ile moleküler vibrasyon oluşturarak ısınma sağlayan yüzeysel ısı ajanıdır. Dalga boyuna göre yakın, orta ve uzak infraruj olarak adlandırılırlar. Infraruj ışınları emildikleri dokuda moleküler ve atomik hareketlerin artışı ile ısı oluştururlar ve yüzeysel sıcak uygulamalarında tedavi edici ajan olarak kullanılırlar (Şekil 4.5). Doğru cevap D' dir.

Kısa dalga diatermi (KDD), yüksek frekanslı elektromanyetik enerjinin kas iskelet sistemi problemlerinin tedavisinde kullanılmasıdır. Vücuttaki asıl etkisi ısı oluştur-masıdır ve oluşan bu ısı ile beraber fizyolojik etkiler de oluşur. Doğru cevap E' dir.

Kas iskelet sistem problemlerinde genel olarak kullanılan elektroterapi ajanları B-C-D ve E seçeneklerinde verilmiştir.

Konvasiyonel TENS ise  Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu çeşitlerinden biridir.  Temel olarak TENS çeşitleri üçe ayrılır:
• Konvansiyonel TENS,
• Alçak frekanslı TENS
• Kısa şiddetli TENS 

Doğru cevap A' dır.

Enterferansiyel akımlar tedavi amaçlı kullanılmak üzere orta frekanslı alternatif akımların alçak frekanslarda modüle edilmesidir. Frekansları yaklaşık 4000 Hz. olan iki orta frekanslı akımın kesişmesiyle oluşurlar. Birinci akım 4000 Hz. de sabit, ikinci akım 4000- 4150 veya 4000-4250 Hz. arasında değişir. Doğru cevap B' dir.

İyontoforez tedavisi elektrik akımı kullanılarak medikal iyonların deri yoluyla vücuda verilmesidir. (+) yüklü iyonların (-) kutuba, (-) yüklü iyonların (+) gitmesidir (Şekil 4.18 ve Şekil 4.19). Bu uygulama düşük elektrik akımı ile deri yoluyla emilerek belirli iyonların dolaşım sistemine dâhil olmasıdır. Doğru cevap C' dir.

Elektromanyetik ajanlar enerjiyi elektromanyetik ışınım ya da elektrik akımı olarak yayarlar. Elektromanyetik ışınımın frekans ve yoğunluğundaki değişim, etkilerini ve ulaştığı doku derinliğini etkiler. Elektro manyetik ajanlar arasında düşük ve yüksek yoğunluklu lazer ve manyetik alan tedavisi sayılabilir. Doğru cevap D' dir.

Şok dalga tedavisi en sık olarak topuk dikeni ve tendinopatilerde kullanılmaktadır (Şekil 4.22 ve Şekil 4.23). Tedavinin dozajı kullanılan şok dalgasına ve probleme göre değişir. Hastanın şikâyetine göre haftada 1 kez 3-5 seans uygulama yapılabilir. Uygulama sırasında deride kızarıklık, ağrı ve rahatsızlık hissi, hassasiyet, kanama, ödem, migren atağı, bayılma ve mide bulantısı görülebilir. Tedavi sırasında dikkatli olunmalı ve hasta kontrol edilmelidir. Doğru cevap E' dir.