TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-II

Yetersizlik (Impairment): Vücudun zihinsel, fiziksel veya işlevsel bozukluğudur. Yetersizlik doku, organ, ekstremite, fonksiyonel sistem ya da vücut mekanizmasındaki psikolojik, fizyolojik veya anatomik yapı ve fonksiyonların geçici, sürekli kaybı ya da anormalliğini ifade eder. Doğru cevap C'dir.

Engelli bireyler toplumun genelini etkileyen influenza, pnömoni gibi akut sağlık sorunlarından aynı şekilde etkilenirler. Bazı kronik hastalıkların gelişimi açısından ise risk altındadırlar, bu kronik durumlar toplumun geneline göre daha erken başlayabilmektedir. Özellikle gelişimsel yetersizliği olan bireylerde sedanter yaşamın da etkileri olarak hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet gibi sağlık sorunları daha fazla görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Engelli bireylerde malnutrisyon, obezite, çiğneme ve yutma güçlüğü, diş problemleri, gastroösefagal reflü, pika sorunu (tebeşir, toprak gibi şeyleri yeme isteği/yeme), aşırı yemek yeme isteği, kendi yemeğini yiyememe gibi yeme sorunları görülmektedir. Doğru cevap E'dir.

Engelli bireylerde, aşırı beslenme ya da yetersiz beslenme en sık karşılaşılan beslenme sorunlarıdır. Doğru cevap E'dir.

Bazı özel gereksinimi olan bireylerde, örneğin beyin hasarı, spinal kort yaralanması, serebral palsi gibi, mesane ve bağırsak fonksiyonları etkilenebilir.

Görme Engelli Bireylerle İletişimde Seçilebilecek Uygun Araçlar

Tüm uygulamalar için sözlü açıklama yapılmalıdır. Açıklamalarda bireyin zihninde resim oluşturmasına ve yapılacak işlem ya da uygulamayı anlamasına yardımcı olunmalıdır. Bireylere dokunmadan önce sözlü olarak bilgi verilmelidir Dokunmadan önce bireyden izin istenmelidir. Doğru cevap B'dir.

Tırabzanlar merdivenlerden düşmelerini önleyici özellik sergilemektedir. Kaldırılmaları güvenlik oranında düşüşe yol açabilir. Doğru cevap B'dir.

Öz bakım becerileri bireyin hayatını rahat bir biçimde devam ettirebilmek, sağlığını korumak ve devam ettirmek, kendi ihtiyaçlarını yardım almadan karşılayabilmek için öğrenmesi gereken becerilere denir. Bu beceriler; tuvalet eğitimi, kendi başına soyunup-giyinme, yeme-içme ve vücut temizliğidir (el ve yüzü yıkama, tırnağı kesme, saçın taranması ve bakımı, diş fırçalama ve banyo alışkanlığı). Doğru cevap C'dir.

Nöromüsküler hastalığı olan çocukların ebeveynlerinin % 85,4’ünün sık sık uykusuz kalmak, sürekli yorgunluk hissetmek, bel ve sırt ağrısı yaşamak gibi sorunlarla yüz yüze oldukları görülmektedir. Doğru cevap B'dir.

Baladerian ve ark. (2013) yetersizliği olan bireylerin yaklaşık %70’inin istismar mağduru olduğunu saptamışlardır. Bu çalışmada ruh sağlığı sorunları olan bireylerin %74.8’inin, konuşma sorunları olan bireylerin %67.1’inin, otizm tanısı olan bireylerin %66.5’inin, zihinsel ya da gelişimsel yetersizliği olan bireylerin %62.5’inin ve fiziksel yetersizliği olan bireylerin %55.2’sinin istismara maruz kaldıkları saptanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Engelli bireyin rehabilitasyonu ancak doktorlar, hemşireler, çocuk gelişim uzmanları, uzman psikologlar, eğitimciler ve ayrıca bireyin ve ailelerin gereksinimlerine göre bu gruba eklenebilecek profesyonellerle sağlanabilir (Kaytez, Durualp ve Kadan, 2015). Hemşireler bireylerin sağlık bakı- mından birinci derecede sorumlu olup, diğer sağlık profesyonelleri ile karşılaştırıldığında hasta birey ve ailesi ile en fazla zaman geçiren meslek grubudur. Hemşireler engelli birey ve ailesinin, fiziksel, duygusal ve sosyal sağlığının korunması, geliştirilmesi, gerektiğinde bakımın sağlanması, eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesi, haklarının korunması ve savunulmasında rol alırlar. Doğru cevap A'dır.

Engelli bireylerin fiziksel bakımı bireyin beslenme, boşaltım, solunum, hareket gereksinimi, ilaçların kullanımı, akut veya kronik sağlık sorunlarına müdahale ve girişimlerini içerir. Doğru cevap B'dir.

Çiğneme ve yutma güçlüğü olan bireylerde yetersiz/eksik beslenme sık görülen bir sorundur. Doğru cevap C'dir.

Engelli bireylerin herhangi bir sorunu olmasa bile düzenli kilo kontrolü yapılmalıdır. Ayrıca sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite yönünden sürekli değerlendirme yapılması gereklidir. Obezitenin önlemesi için düşük kalorili ve proteinden zengin diyet ve engel türüne uygun fiziksel aktivite önerilmelidir. Doğru cevap D'dir.

Bazı hastalarda ise dışkı kaçırma sorunu olabilir, bu hastalara bağırsak eğitim programı uygulanmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Literatürde uyku sorununa ilişkin engelli bireylerde; düzensiz uyku, kısa süreli uyku, gece uyanma, gündüz uykusuzluk gibi sorunların yaşandığı ve bu sorunların özellikle zihinsel yetersizliği olan, sık ilaç kullanan, epilepsisi, serebral palsisi olan ve yaşı küçük engelli çocuklarda daha fazla görüldüğü de belirtilmektedir. DOğru cevap C şıkkıdır.

Spor, çocuklarda engeliyle başa çıkma ve hafifletme yollarını öğretirken kas ve sinir sistemini, zihinsel reaksiyonlarını ve motor gelişimini desteklemektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Engelli bireylerde engelden kaynaklanan ya da engele bağlı ikincil olarak gelişen pek çok duygusal ve psikososyal sorun görülebilir. En sık görülen psikososyal sorunlardan biri iletişimdir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Fiziksel engelli çocukların bakım vericilerinde, yorgunluk, kol ve boyun ağrıları, bel fıtığı, migren, hipertansiyon, ülser ve ürtiker gibi fiziksel sağlık sorunlarının oluştuğu belirlenmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Engelli çocuğu olan ailelerin en çok bilgi gereksinimine ihtiyaç duydukları, aile gereksinimleri sıralandığında maddi desteğin ilk sırada geldiği, ekonomik durumun önemli olduğu gözlenmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.