TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-II - Deneme Sınavı - 20

Engelli bireylerde ısı duyusu ile ilgili görülen problemler termanaljezi,  termohipestezi ve termohiperestezi olarak sıralanabilir. Termanaljezi ısıya karşı duyarlılığın olmaması durumudur. Doğru cevap B'dir.

Propriyosepsiyon: kaslar, eklemler, bağlar ve kemiklerdeki alıcılardan, eklem pozisyonu ve hareketi hakkında bilgiler sağlar. 

Aljezi (ağrı duyusu): deri ve deri altı dokular için zararlı olabilecek uyarıların saptanmasını sağlar.

Termestezi (ısı duyusu): koruyucu duyulardan biridir ve günlük yaşamda banyo yapma, yemek pişirme ve ütü yapma gibi durumlarda yaralanmaları önler.

Boşluklara sırasıyla propriyosepsiyon - aljezi - termestezi kavramları getirilmelidir. Doğru cevap C'dir.

Parestezi herhangi bir uyarı olmadan anormal his algılanmasıdır. Dokunsal, termal veya ağrılı olabilir. Doğru cevap D'dir.

Deliryum dikkat dağılması, algısal bozukluklar, konuşma güçlükleri, uyku düzeninin bozulması, hafıza ile ilgili sorunlar, bilinç bulanıklığı gibi belirtiler gösteren bilişsel bir bozukluktur. Doğru cevap E'dir.

Stereognozis eller ile tanıma becerisidir. Bu beceri, objeleri ve geometrik şekilleri görmeden dokunma yoluyla tanımlamayı sağlar.  Çanta veya cüzdan içinden para alma veya karanlık bir odada ışık düğmesini bulma gibi görevlerde sorun yaşayan birey stereognozis yani eller ile tanıma becerisinde sorun yaşadığı söylenebilir. Doğru cevap A'dır.

Bilişsel işlev bozukluğu olan engelliler, hava şartlarına uygun olarak ne giyeceğine karar veremezler.

Yaşanılan ortamın akustik yalıtımlı, olması işitme problemi yaşayan engelli bireyler için çevresel düzenlemelerden biridir.

Aktiviteyi sıralama eksikliği olan bireylerin giyinme görevini yerine getirebilmesi için çevresel düzenleme örneği olarak giysiler belli bir sıraya göre dizilmeli, nasıl ve hangi sırayla giyileceğine dair kontrol listesi hazırlanmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Amnezi , felç, kafa travması, ameliyat gibi pek çok nedeni olabilir. Kısmi veya tam bellek kaybıdır. Geçmiş olayların hatırlanması amnezinin ağırlığına göre değişebilir. Amnezi hastaları fiziksel olarak gayet sağlıklı görünebilirler, fiziksel koordinasyon gerektiren işleri zorlanmadan yapabilirler.  Doğru cevap A'dır.

Genel zihinsel işlevler: bilinç, uyum, uyku, mizaç, kişiliktir. Bilinç, genel zihinsel işlevlerden biridir. Doğru cevap A'dır.

Ağrı değerlendirmesinde sorgulanacak parametreler şu şekildedir:

• Ağrı ve/veya rahatsızlık hissiniz nerededir?
• Şiddeti ne kadardır? (Mümkün olduğunca değerlendirme skalaları kullanılarak tespit edilmesi önerilmektedir.)
• Yatakta veya tekerlekli sandalyede (veya her ikisinde) ağrınız oluyor mu?
• Ağrınız ne kadar sürüyor?
• Ağrınızı rahatlatan etmenler hangileridir?
• Ağrınızı kötüleştiren (şiddetlenmesine neden olan) faktörler nelerdir?
Sorulan sorulara verilen cevaplar aynı zamanda, çözüm önerileri konusunda da yardımcı olacaktır. Doğru cevap C'dir.

Heterotopik ossifikasyon, yumuşak dokudaki kemikleşmelerdir. Özellikle büyük eklemler, omuzlar, dirsekler, kalça ve diz çevrelerinde görülür (Resim 6.14). Şiddetli travma sonrasında beyin veya omurilik yaralanması geçiren hastalarda yaygın olarak görülmektedir. Sıklıkla, X-Ray görüntülemelerinde tespit edilirler. Sebebi değişkendir ve en yaygın sebep, şiddetli patolojileri takiben aylar süren hareketsizliklerdir. Travmatik patolojileri takip eden 1-4 ay içerisinde gelişir. Bununla birlikte, eklem hareket kısıtlılığına yol açan durumlar, kas sertlikleri gibi durumlarda da gelişebilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Engelli bireylerde yatma pozisyonunda desteğe ihtiyacı olan hasta profili şu şekildedir: pozisyonunu değiştiremeyen, doku adaptasyonuna neden olan uzun süreli yatışlar sonrasında vücudunda postural asimetriler oluşmuş hastalar ve spazm veya spastisiteye (kas sertlikleri) bağlı postural asimetrileri olan hastalardır.

Kendi başına pozisyonunu değiştiremeyen şiddetli engelli bireylerde 2 saatte bir pozisyon değişikliği yapmak önemlidir. Doğru cevap A'dır.

Ayakta durma pozisyonu, kemik gelişiminin desteklenmesi, sindirim sisteminin düzenlenmesi (kabızlığın önlenmesi), solunum fonksiyonlarının arttırılması, kas kasılmalarının azaltılabilmesi, şekil bozukluklarının önlenebilmesi (özellikle, diz bükülmeleri, kalça ve omurga şekil bozuklukları) için sıklıkla önerilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Engelli kişilerde dokunma duyusu ile ilgili problemler:
• Anestezi: Dokunmayı anlayamama
• Hipoestezi: Dokunma algısının azalması
• Hiperestezi: Dokunmanın abartılı hissedilmesi şeklinde olabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Isıyı algılama yeteneği günlük yaşamda banyo yapma, yemek pişirme ve ütü yapma gibi durumlarda yaralanmaları önlemek için gerekir. Doğru cevap C'dir.

Propriyosepsiyon duyusunun iki çeşidi vardır. Bilinçli propriyosepsiyon sporda, günlük yaşam aktivitelerindeki eklem fonksiyonlarını düzenler (yürüyüş, koşma, sıçrama vb.). Amaca yönelik davranışların (örneğin bir nesneyi almak için elin nesneye doğru uzanması) düzenli ve kusursuz yapılmasını sağlar. Doğru cevap E'dir.

Ağrı duyusu, deri ve deri altı dokular için zararlı olabilecek uyarıların saptanmasını sağlar. Doğru cevap A'dır.

Engelli bireylerde görülebilecek problemlerden biri olan görsel agnozide, kişi gördüğü nesneleri tanıyamaz. Nesneleri görebilir ancak anlam veremez. Bu kişiler başlarına iç çamaşırı giymek veya tarak kullanarak diş fırçalamak gibi olağandışı veya tuhaf davranışlarda bulunabilirler. Doğru cevap A'dır.