TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-II - Deneme Sınavı - 19

Vazokontriksiyon: Kan damarlarının kasılarak daralmasına verilen addır.

Engelli bireyin rehabilitasyonu ancak doktorlar, hemşireler, çocuk gelişim uzmanları, uzman psikologlar, eğitimciler ve ayrıca bireyin ve ailelerin gereksinimlerine göre bu gruba eklenebilecek profesyonellerle sağlanabilir (Kaytez, Durualp ve Kadan, 2015). Hemşireler bireylerin sağlık bakı- mından birinci derecede sorumlu olup, diğer sağlık profesyonelleri ile karşılaştırıldığında hasta birey ve ailesi ile en fazla zaman geçiren meslek grubudur. Hemşireler engelli birey ve ailesinin, fiziksel, duygusal ve sosyal sağlığının korunması, geliştirilmesi, gerektiğinde bakımın sağlanması, eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesi, haklarının korunması ve savunulmasında rol alırlar. Doğru cevap A'dır.

Soğuk tedavi ilk 24 saat içinde, 2-3 saatte bir, 10-20 dakika süreyle uygulanmalıdır. Bu süre yaralanmanın şiddetine bağlı olarak 48-72 saate kadar devam edebilir. Doğru cevap A'dır.

Tromboflebit bozulmuş bilinçsel durumlar, Akut inflamatuar durumlar ve Zayıf termal regülasyon problemi durumlarında  sıcak uygulaması yapılması sakıncalıdır. Doğru cevap D'dir.

Hotpack düşük maliyetli olmaları ve kolay uygulandıkları için en sık kullanılan yüzeysel ısı ajanıdır. Doğru seçenek C'dir.

Sabit 100 Hz Frekansı, Analjezi etkisi göstermektedir. Doğru seçenek A'dır.

Monofaz fikse (MF): Uyarı ve dinlenme süreleri 10 msn’dir. Bağ dokusunu uyarmak ve spazma bağlı ağrılı durumların tedavisinde kullanılır. Doğru seçenek B'dir.

Lazer, radyasyonun uyarılması ile kuvvetlendirilmiş ışınlardır. Doğru seçenek E'dir.

Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi (EŞDT) yüksek şiddetteki ses dalgalarının vücudun belli bir bölgesine basınçlı bir şekilde uygulanmasıdır. Kompresif ve gerilime yol açan şok dalgaları basınçtaki ani değişimlerle ortaya çıkar. Doğru seçenek C'dir.

Çiğneme ve yutma güçlüğü olan bireylerde yetersiz/eksik beslenme sık görülen bir sorundur. Doğru cevap C'dir.

Engelli bireylerin herhangi bir sorunu olmasa bile düzenli kilo kontrolü yapılmalıdır. Ayrıca sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite yönünden sürekli değerlendirme yapılması gereklidir. Obezitenin önlemesi için düşük kalorili ve proteinden zengin diyet ve engel türüne uygun fiziksel aktivite önerilmelidir. Doğru cevap D'dir.

Bazı hastalarda ise dışkı kaçırma sorunu olabilir, bu hastalara bağırsak eğitim programı uygulanmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Literatürde uyku sorununa ilişkin engelli bireylerde; düzensiz uyku, kısa süreli uyku, gece uyanma, gündüz uykusuzluk gibi sorunların yaşandığı ve bu sorunların özellikle zihinsel yetersizliği olan, sık ilaç kullanan, epilepsisi, serebral palsisi olan ve yaşı küçük engelli çocuklarda daha fazla görüldüğü de belirtilmektedir. DOğru cevap C şıkkıdır.

Spor, çocuklarda engeliyle başa çıkma ve hafifletme yollarını öğretirken kas ve sinir sistemini, zihinsel reaksiyonlarını ve motor gelişimini desteklemektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Enflamasyon: Doku yaralanmasına karşı vücudun normal koruyucu cevabıdır. Doğru seçenek D'dir.

Engelli bireylerde engelden kaynaklanan ya da engele bağlı ikincil olarak gelişen pek çok duygusal ve psikososyal sorun görülebilir. En sık görülen psikososyal sorunlardan biri iletişimdir. Doğru cevap B şıkkıdır.

TERMAL AJANLAR
Termal ajanlar, fizyoterapi ve rehabilitasyonda hemodinamik, nöromusküler ve metabolik cevaplar açığa çıkararak iyileşme sürecini hızlandırmak amacıyla kullanılırlar. Termoterapi, yüzeyel veya derin dokuların sıcaklığının değiştirilmesi amacıyla kullanılan soğuk ajanlar ile yüzeyel ve derin sıcaklık ajanlarını içerir. Kas iskelet sistem problemlerinde en önemli konu ağrılı bölgeye sıcak mı soğuk mu uygulamama yapılmasıdır. Genel kural akut bir yaralanma mevcutsa (24-72 saat) enflamasyonu ve ağrıyı azaltmak için soğuk uygulama yapılması ve kronik dönem ağrının tedavi edilmesi ve dokunun esnekliğinin arttırılması için sıcak uygulama yapılmasıdır. Termal ajanlar oluşturdukları ısı şekline ve ulaşabildikleri derinliğe göre; soğuk ajanlar, yüzeyel ve derin sıcak ajanları olarak 3 bölümde sıralanabilir. Doğru seçenek E'dir.

Sıcak Ajanlar
Sıcak uygulamaları ısının transfer şekline ve vücutta etki edebildiği derinliğe göre sınıflandırılırlar. Etki edebildikleri derinliğe göre sıcaklık ajanları yüzeyel ve derin olmak üzere ikiye ayrılırlar.Yaygın  olarak kullanılan yüzeyel sıcaklık ajanları hotpack, parafin, infraruj lambaları ve hidroterapi (girdap banyoları, zıt banyolar) uygulamalarıdır. Derin sıcaklık modaliteleri ise ultrason, kısa dalga ve mikrodalga diatermidir. Sıcaklık ajanları, sorunların kronik evresinde kan akımını arttırmak, ağrıyı gidermek ve kollajen dokunun esnekliğini arttırmak amacıyla kullanılır. Eklem hareket açıklığı ve fonksiyonel aktiviteleri geliştirerek egzersizin etkisini arttırır. Ancak aynı zamanda inflamatuar etki oluşturarak kanama ve ödemde artışa neden olabilmektedir. Duyu sorunlarının olduğu yada dolaşıma ait problemi olan kişilerde sıcak uygulaması sırasında dikkatli olunmalıdır. Kontrolsüz uygulamalarda yanık riski yüksektir. Hamilelerde, yaşlı kesimde ve çocuklarda uygulama sırasında mutlaka önlemler alınmalıdır. Ayrıca açık yarası ya da metal implantı olan kişilerde sıcak uygulaması sırasında mutlaka dikkatli olunmalıdır. Doğru seçenek C'dir.

Engelli çocuğu olan ailelerin en çok bilgi gereksinimine ihtiyaç duydukları, aile gereksinimleri sıralandığında maddi desteğin ilk sırada geldiği, ekonomik durumun önemli olduğu gözlenmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kas iskelet sistem problemlerinde genel olarak kullanılan elektroterapi ajanları şunlardır:
• Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu( TENS)
• Enterferansiyel Akım
• Diadinamik Akımlar
• Nöromusküler Elektrik Stimülasyonu
• İyontoforez

Doğru seçenek B'dir.