TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-II - Deneme Sınavı - 18

Nöromusküler Elektrik Stimülasyonu
Nöromusküler elektrik stimülasyonu (NMES), sağlam periferik sinirlerin uyarılması ile kasların aktive edilmesidir. NMES’in kullanılabilmesi için periferik sinirlerin sağlam olması gerekmektedir. NMES ile hem uyarılabilen hem de uyarılmayan dokularda fizyolojik cevaplar oluşur. Elektrik stimülasyonu ile istemli kas kasılmasının tersine motor ünitelerde eş zamanlı ateşleme olur. Elektrik stimülasyonun düzenli uygulanması ile kasın kan akımı ve oksitatif metabolizmada artış sağlanır. İstemli kasılmasının tersine elektrik stimülasyonu ile daha fazla motor ünite ateşlendiğinden kasta daha fazla yorgunluk oluşur. Stimülasyonun düşük frekansta yapılması ile yorgunluğa direnç gelişebilir. Doğru seçenek A'dır.

Bakım hizmeti, “Bakıma gereksinimi olan bireye evde veya kurumda sunulan profesyonel destek hizmeti” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Oldukça fazla beceriyi içeren kişisel bakım hizmetleri kapsamında;

1. Banyo yaptırılması,

2. Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edil- mesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,

3. Tırnaklarının kesilmesi,
4. Saçlarının taranması,
5. Dişlerinin temizlenmesi

Doğru cevap E şıkkıdır.

İletişimi kolaylaştırmak için ayrıca birey ile konuşurken ona doğru dönük olunmalı, fazla hareket edilmemeli, göz kontağı kurulmalı, açık, anlaşılır, orta hızda ve kısa cümleler kurarak rahatsız etmeyecek yükseklikte bir ses tonuyla konuşulmalıdır. Konuşmanın anlaşılırlı- ğını arttırmak için konuşma jest ve mimikler ile desteklenmeli, ağız açık ve ortam aydınlık olmalıdır. Birey ile konuşurken doğrudan ona bakılmalı ve yavaş konuşulmalıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Lazer
Lazer, radyasyonun uyarılması ile kuvvetlendirilmiş ışınlardır. Elektromanyetik spektrumda 600-1000 nm dalga boyuna sahip radyant enerjidir (Şekil 4.20). Fizik tedavide kullanılan lazer uygulamaları düşük yoğunluklu ve yüksek yoğunluklu lazer olmak üzere ikiye ayrılır.

Düşük Yoğunluklu Lazer Tedavisi
Düşük yoğunluklu lazer tedavisinin gücü 500 mW’tan azdır ve 35 mJ/cm2’den daha düşük dozajlarda kullanılır. Termal etkisi olmadığı için soğuk yumuşak lazer olarak da adlandırılır. Klinikte yara iyileşmesi, kemik iyileşmesi ve yumuşak doku iyileşmesini arttırmak ve ağrıyı azaltmak için kullanılır. Fizyoterapide en sık helyum neon, galyum arsenid veya galyum alüminyum arsenid lazer ışınları kullanılmaktadır. Lazer tedavisi akut durumlarda 0.05-1 J/cm2; kronik durumlarda 30-40 J/cm2 dozajında verilebilir. Akut ağrıda düşük frekans değerlerinde lazer uygulaması daha etkilidir. Kronik ağrıda ise yüksek frekans değerleri kullanılmalıdır.
Yüksek Yoğunluklu Lazer Tedavisi
Yüksek yoğunluklu lazerler yüksek güçte (1-3 kW), yüksek şiddette (15000 W/cm2 ve üzeri), düşük frekanslı ve geçiş süresi kısa olan lazerlerdir. Diğer lazerlere göre en önemli özelliği derin dokulara (3-4 cm) etki edebilmesidir. Derin dokularda fotomekanik etkiler meydana getirerek ağrıyı ve ödemi azaltır, mikro dolaşımı ve doku iyileşmesini artırır. Biyolojik yanıtları, enflamasyonu ve ağrıyı azaltıcı özellikleri sayesinde pek çok ağrılı kemikkas-eklem patolojilerinde kısa sürede etkili iyileşme sağlamaktadır. Yüksek yoğunluklu lazerler 10-15 dakika, probleme bağlı olarak 8-10 seans uygulanabilir. Uygulama ağrısızdır, ısı birikimine yol açmadan güvenli tedavi sağlar.

Doğru seçenek E'dir.

Görme yetersizliği olan bireyler yetersiz- liklerinden kaynaklı olarak daha az iletişim davranışı sergilerler. İletişim davranışları desteklenmediğinde ise alıcı ve ifade edici dilde gecikmeler meydana gelebilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi (EŞDT) yüksek şiddetteki ses dalgalarının vücudun belli bir bölgesine basınçlı bir şekilde uygulanmasıdır. Doğru seçenek C'dir.

Zihinsel yetersizliği olan bireyibakım işlemlerine hazırlarken güvenini kazanmak önemlidir. Güven duymazsa saldırgan davranışlar sergileyebilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Akşam bakımı

Birey uykuya hazırlanır.

Boşaltımına yardımcı olunur.

İdrar ya da gaita kaçırması varsa birey te- mizlenir.

Islak ya da kirli çarşaflar ve nevresimler de- ğiştirilir.

El, yüz ve ağız hijyenine yardım edilir.

Pijama ya da geceliğini giymesine yardımedilir.

Yataklar ve çevresi düzenlenir.Doğru cevap E şıkkıdır.

EKSTRAKORPOREAL ŞOK DALGA TEDAVİSİ
Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi (EŞDT) yüksek şiddetteki ses dalgalarının vücudun belli bir bölgesine basınçlı bir şekilde uygulanmasıdır. Kompresif ve gerilime yol açan şok dalgaları basınçtaki ani değişimlerle ortaya çıkar. Şok dalgaları dirençleri farklı olan dokulardan geçerken ya yansır ya da kırılır ve oluşan kinetik enerji dokularda yayılarak tedavi edici etkiler açığa çıkarır. Radyal ekstrakorporeal şok dalga tedavisi (RŞDT) şok dalga teknolojisinin kolay ve etkili bir şekilde uygulanmasının bir diğer yöntemidir. Basınç dalgalarının oluşması için pnömatik bir mekanizma kullanılır. Bu sayede kinetik enerji şok dalgasına dönüştürülerek tedavide kullanılır. EŞDT odaklanma yoluyla lokalize bir alana yoğunlaşır ve derin dokulara etki eder. RŞDT ise tek noktaya odaklanmaz ve geniş vücut bölgelerinin tedavisinde kullanılabilir. Şok dalga tedavisi en sık olarak topuk dikeni ve tendinopatilerde kullanılmaktadır. Tedavinin dozajı kullanılan şok dalgasına ve probleme göre değişir. Doğru seçenek D'dir.

Zihinsel engelli bireyin ağız bakımı hazırlık aşamasında ağız içini değerlendirirken kesinlikle parmaklarınızı sokmayın. Sizi ısırabilirler. DOğru cevap C şıkkıdır.

Manyetik Alan Tedavisi (Magnetoterapi)
Manyetik alan tedavisi, çeşitli problemlerin mıknatıslarla veya manyetizmayla tedavisidir. Doğru seçenek B'dir.

Yatağa bağımlı olup yataktan kaldırılmasında sakınca görülen engelli bireylere yatak banyosu yaptırılmalıdır. Yatak banyosu yaptırılmadan önce tam bir temizlik sağlamak amacıyla ağız bakımı yapılmalı, ayaklar yıkanmalı, kişiye sürgü verilerek tuvalet ihtiyacını gidermesi sağlanmalıdır. Engelli bireyin öncelikle koltuk altları, kollar ve göğüs bölgesi silinmeli, ardından sırt çevrilerek enseden kalça bölgesine kadar vücut silinerek temizlenmelidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Engelli bireylerin giyiminde sıkmayan, gevşek, geniş kollu ve geniş paçalı giysiler; beli kemerli ve fermuarlı pantolonlar yerine lastikli pantolonlar ya da eşofmanlar tercih edilmelidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Derin Sıcaklık Ajanları
Derin sıcaklık ajanları eklem kapsülü ve bağlar gibi 3-5 cm derinlikteki dokuların ısıtılması sağlarlar ve sorunun evresine göre devamlı ve kesikli olarak uygulanırlar. Derin sıcaklık ajanları arasında ultrason, kısa dalga diatermi ve mikro dalga diatermi yer alır. Doğru seçenek D'dir.

Bireyin idrarını kolay yapabilmesi için gevşetmek gerekir. Bunun için kitap okunabilir, su açılabilir, el parmakları ılık suya daldırılabilir. Birey idrar yaparken kendini mahcup hissetmemesi için akan suyun, sifonun ya da müziğin idrar yapma sesini gizleyebileceği söylenmelidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sağlık ve sağlık düzeyinin korunması, sağlığın geliştirilmesi ve iyileştirilmesiyle ilgili davranışlar bütününe sağlık davranışı denir. Doğru cevap "D" dir.

Sağlıklı yaşam biçimi, sağlık davranışlarının sorumluluğunu alma, dengeli beslenme, yeterli ve düzenli egzersiz yapma, sigara kullanmama, sağlık sorumluluğu, hijyenik önlemler alma, kişiler arası olumlu ilişkiler kurma ve stres yönetimini kapsar. Doğru cevap "E" dir.

Vücudun egzersize fizyolojik adaptasyon prensipleri; (1) eşik ve yükleme, (2) progresyon (ilerleme), (3) regresyon (geri dönüşlülük), (4) özelleşme, (5) kişilerarası çeşitlilik ve (6) ilk değerlerdir. Doğru cevap "C" dir.

Zaman içerisinde vücudun ulaştığı fizyolojik kapasite arttığında iş yükü arttırılır. Bu, progresyon olarak adlandırılır. Doğru cevap "B" dir.