TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-I

Adapto: Hafif düzeyde işitme engeli olan bireylerde kişinin bulunduğu ortamdaki gürültüyü filte ederek konuşulan kişinin sesini ayırt edip daha güçlü bir şekilde engelli kişiye aktaran kulaklıktır ve “2003 IST Ödülü’ne layık bulunmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yardımcı teknoloji kavramının birçok tanımı olmakla birlikte, Uluslararası Standartlar Teşkilatı tarafından “Engelleri önleyen, telafi eden, azaltan veya etkisiz hâle getiren ve bu amaçlarla özellikle üretilen ya da yaygın biçimde mevcut olan ve engelli kişi tarafından kullanılan her ürün, cihaz, donanım ya da teknik sistemdir” olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Engellilik türleri ve ihtiyaçları çeşitlilik göstermektedir. Engel türleri aşağıda belirtildiği gibidir:

Ortopedik engellilik

Görme engellilik

İşitme engellilik

Dil ve konuşma engelliliği

Zihinsel engellilik

Süreğen hastalıklar dolayısıyla meydana gelen engellilik

Doğru cevap E'dir.

Ortopedik engel: Kas-iskelet sistemini ilgilendiren yetersizlik, eksiklik veya fonksiyon kaybı olan bireylerde yaşanan engellilik durumudur. Alt ve üst ekstremitelerinde, omurgada kısalık, eksiklik, fazlalık, yokluk, şekil bozukluğu, hareket kısıtlılığı, kas güçsüzlüğü sorun teşkil eden durumlardır. Doğru cevap A'dır.

Kekemeliği olanlar, işittiği hâlde konuşamayanlar, dil, dudak, damak veya çene yapısında ciddi problemi olan bireyler bu gruba dahil olmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Teknolojik İçeriği Olmayan Yardımcı Teknolojiler

Herhangi bir ekipman veya cihaz içeriği olmayan ürünler olup fizyoterapi, iş-meşguliyet terapi veya diğer sağlık personellerinin bulunduğu departmanlarda kullanılan ürünlerdir. Doğru cevap A'dır.

Teknolojik İçeriği Olmayan Yardımcı Teknolojiler: Herhangi bir ekipman veya cihaz içeriği olmayan ürünler olup fizyoterapi, iş-meşguliyet terapi veya diğer sağlık personellerinin bulunduğu departmanlarda kullanılan ürünlerdir. Omuz Probleminden Dolayı Kolunu Kolay Kullanamayan Hastanın Omuz Hareketliliğini Arttırmak Amacıyla Kullanılan Omuz Çarkı bu gruba girer. Doğru cevap D'dir.

Yardımcı teknolojiler engelli, kronik hastalığı olan ve yaşlı bireylerde farklı amaçlar için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Yardımcı teknolojik ürünlerin engelli bireylerde kullanımı sonucu ortaya çıkan yararları aşağıda belirtildiği şekildedir:

Engel türüne bağlı olarak meydana gelebilecek sorunlarda azalma ve hastaneye yatış sıklık/sürelerinde azalma olur.

Sağlık profesyonellerinin iş yükünde azalma olur.

Daha az kaynak ile daha fazla kişiye ulaşmanın mümkün olmasıyla birlikte maliyet azaltılmış olur.

Engelli bireye kendi yaşamını kontrol edebilme becerisi sağlar.

Engelli bireyin ev, iş, okul ve sosyal aktivite katılımının arttırılması ile birlikte yaşam kalitesine önemli katkılar sağlanır.

Kişinin sağlıklı bireylerle etkileşimi arttırılır.

Engelli bireyin kendine güveni artar.

Engelli bireyin günlük yaşam aktivite bağımsızlığı arttırılır.

Engelli bireyin yaşam deneyimi ve öğrenme becerisi (akademik başarı) arttırılır.

Bireyin diğer sağlık profesyonelleri tarafından yakın takibi sağlanmış olur.

Doğru cevap E'dir.

Fiziksel veya görsel engeli olan bireylerde bağımsız hareket ve toplum içinde güvenli hareket imkanı sağlayan yardımcı araç gereçler, mobilite yardımcılarıdır. Tekerlekli sandalyeler, yürüteçler (walker), uyarlanmış bisikletler, kanedyen, koltuk değnekleri, bastonlar örnek olarak verilebilir. Doğru cevap C'dir.

Ortezler, vücudu veya vücudun herhangi bir bölgesini desteklemek, istenmeyen hareketini önlemek veya düzeltmek amacıyla kullanılan yardımcı cihazlardır. Doğru cevap B'dir.

Günlük yaşamında yaşadığı sağlık problemlerinden dolayı işlerini gerçekleştiremeyen engelli bireyler için geliştirilmiş yardımcı teknolojiler, bireyin günlük yaşamdaki bağımsızlığını kolaylaştırmakta ve yaşam kalitesini arttırabilme konusunda önemli katkılar sağlamaktadır.

Yardımcı teknolojik cihazlar, kişinin engel türü ve engel şiddetine bağlı olarak farklı şekillerde tasarlanmıştır.

Engelli bireye normal şartlar altında yapamadığı aktiviteleri gerçekleştirebilme fırsatı tanıyan, işlevsel sınırlamalarını telafi edebilmesine ve günlük hayata daha çok katılmasına imkan veren, işlerini kolaylaştıran mekanik, elektrikli veya bilgisayarlı cihazlar yardımcı teknolojilerdir. Yardımcı teknoloji kullanımı, engelli bireyin fonksiyonel kapasitesini geliştirerek, toplumsal olaylara katılımını arttırmakta ve günlük yaşam bağımsızlığını kazandırmaktadır.

Orta ve düşük teknolojik ürünler, sıklıkla, fonksiyon kayıplarını önlemek amacıyla yaşlılar ve hafif engelli bireyler tarafından kullanılmaktadır.

Artan engelli nüfusu, engellilerin artan ihtiyaçları, engelliler için yaşam kalitesini arttırmak amacıyla sosyalleşme ve kaynaşma/kaynaştırma çabaları, sektörde önemli bir açığın ortaya çıkmasına ve önemli bir pazar alanının gelişmesine neden olmuştur.

Tekerlekli sandalye gibi komplike mekanik araç-gereçleri içerir. Fonksiyonel kaybı biraz daha fazla olan nörolojik veya ortopedik engelli bireyler için sıklıkla kullanılan teknolojik cihazlardır

Yardımcı teknolojik ürünlerin engelli bireylerde kullanımı sonucu ortaya çıkan yararları aşağıda belirtildiği şekildedir:
• Engel türüne bağlı olarak meydana gelebilecek sorunlarda azalma ve hastaneye yatış sıklık/sürelerinde azalma olur.
• Sağlık profesyonellerinin iş yükünde azalma olur.
• Daha az kaynak ile daha fazla kişiye ulaşmanın mümkün olmasıyla birlikte maliyet azaltılmış olur.
• Engelli bireye kendi yaşamını kontrol edebilme becerisi sağlar.
• Engelli bireyin ev, iş, okul ve sosyal aktivite katılımının arttırılması ile birlikte yaşam kalitesine önemli katkılar sağlanır.
• Kişinin sağlıklı bireylerle etkileşimi arttırılır.
• Engelli bireyin kendine güveni artar.
• Engelli bireyin günlük yaşam aktivite bağımsızlığı arttırılır.
• Engelli bireyin yaşam deneyimi ve öğrenme becerisi (akademik başarı) arttırılır.
• Bireyin diğer sağlık profesyonelleri tarafından yakın takibi sağlanmış olur.

Teknolojik gelişmeler, insanlık için birçok avantaj sağlamakla birlikte dezavantajları da bulunmaktadır. Yardımcı teknolojik ürünlerin en belirgin dezavantajları aşağıdaki gibidir:

Gizlilik ihlali

Engelli bireyin teknoloji kullanımı konusundaki isteksizliği

Gerilemelere neden olabilmesi

Bireyin geçmişine bağlı olması, yeni teknolojiye karşı uyum güçlüğü

Yaşanabilen teknolojik sorunlar cihazın kullanımına engel olabilmektedir

Sigorta kurumlarının teknolojik cihazların masraflarını karşılamaması

Yaşanan güçlükler

Yardımcı teknolojiler günlük yaşamda farklı amaçlar için kullanılabilmektedir. Yardımcı ve destekleyici teknoloji tipleri aşağıda belirtildiği şekilde olabilmektedir:
• Günlük yaşam için yardımcılar
• İletişimi arttırıcı ve/veya alternatif yardımcı teknolojiler
• Mobilite yardımcıları
• Oturma ve pozisyonlama gereçleri
• Bilgisayar erişim yardımcıları
• Çevre kontrolörleri
• Ev modifikasyonu, araç modifikasyonları ve iş yeri modifikasyonları
• Ortezler, prostetik ve ortodontikler
• Duyusal yardımcılar (görme yardımcıları, işitme yardımcıları gibi)
• Rekreasyon cihazları
• Akademik ve öğrenme yardımcıları

Sıklıkla uyarlanmış mutfak kap-kaçakları, tabak veya bardaklar, kaymaz/kaydırmaz yüzeyler, özel olarak dizayn edilmiş
tuvalet oturakları, çorap giydiriciler, duşa kabinler günlük yaşam yardımcı teknolojilerine verilebilecek örneklerdir