TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-I - Deneme Sınavı - 5

Hareket, vücudun ya da vücut kısımlarının sabit bir noktaya göre yer değiştirmesidir.

Newton'un hareket ile ilgili kanunları;

Latince bir kelime olan ‘vital’ canlı, yaşamsal ya da yaşamla ilgili anlamları taşımaktadır. Vital bulgular, vücudun o anki veya değişen fizyolojik durumu ile iç organların sağlığı ile ilişkili önemli bilgiler verir.

Bir ya da birden fazla kuvvetin, vücuda etki etmesine yüklenme denir. Biyomekanikte  uygulanan dış kuvvetler yük olarak ifade edilir.

Kalbin sol karıncığı her kasıldığında kanı aorta doğru iter, bu atar damarlardaki kan hacmini arttırır ve sonuç olarak damarı genişletir. Kasılmalar arasında damar duvarı başlangıçtaki şekline geri döner. El ile hissedilebilen bu ritmik genişlemeler nabız ya da kalp atımı olarak isimlendirilir.

Kalp hızını etkileyen
faktörler aşağıda maddeler hâlinde verilmiştir.
• Yaş
• Cinsiyet
• Hareket
• Sıcak
• Pozisyon.
• Duygu durumu
• İlaçlar

Sağlıklı bir yetişkinde solunum hızı dakikada 12-20 nefes arasındadır.

İnsanlarda normal vücut sıcaklığı 37 °C. Bu vücut sıcaklığı hücrelerin ve hayati organların görevlerini iyi bir şekilde yapabilmesi için önemlidir.

Normal kan basıncı yetişkinlerde 120/80 mm Hg civarındadır.

İç kuvvetler, hareket oluşturmak veya harekete karşı koymak amacıyla, vücudun içinde yer alan dokular tarafından ortaya çıkarılır.

Biyomekanik, insan vücudundaki hareketlerin mekanik bilimini kullanarak incelenmesidir. Mekanik bilimi ise hareket ve kuvvetlerin hareketi nasıl meydana getirdiği ile ilgilenir. İnsan vücuduna etki eden kuvvetler, biyomekaniksel prensipler dikkate alınmazsa, vücut dokularında aşırı yüklenme meydana getirerek yaralanmalara neden olabilir. Doğru cevap C’dir.

Hareket, vücudun ya da vücut kısımlarının sabit bir noktaya göre yer değiştirmesidir. Hareket eden bir cismi durduran, duran bir cismi hareket ettiren, cisimlerin şekil, yön ve doğrultularını değiştiren ‘etki’ de kuvvet olarak adlandırılır. Bir yüzeyde, birim alana düşen kuvvet miktarı basınç olarak adlandırılır. Bir ya da birden fazla kuvvetin, vücuda etki etmesine yüklenme denir. Denge, vücudun ağırlık merkezini destek yüzeyi içerisinde tutma yeteneği olarak tanımlanır. Doğru cevap D’dir.

Vücuda etki eden kuvvetler, dış kuvvetler ve iç kuvvetler olmak üzere ikiye ayrılır.

Dış kuvvetler, vücudun dışından uygulanan kuvvetlerdir. Örneğin, bizi aşağıya doğru çeken yerçekimi ya da yatakta yatan bir hastanın bacağının sağlık çalışanı tarafından hareket ettirilmesi sonucunda ortaya çıkan kuvvetler, dış kuvvetlere birer örnektir.

İç kuvvetler, hareket oluşturmak veya harekete karşı koymak amacıyla, vücudun içinde yer alan dokular tarafından ortaya çıkarılır. Örneğin, kasların istemli olarak kasılması ya da eklem çevresindeki dokuların, bağların ve eklem kapsülünün gerilmesi sonucunda oluşurlar. Doğru cevap B’dir.

Yüklenme, vücudun sağlığını koruması için önemli bir unsurdur, ne az ne de fazla olmalıdır. Yeterli yüklenme, kemik ve kas kütlesinin korunması, vücut yapılarının görevlerini iyi yapabilmesi ve herhangi bir yaralanma sonrasında iyileşmenin gerçekleşmesi için gereklidir. Örneğin; herhangi bir hastalığa bağlı olarak uzun bir süre yatmak zorunda kalan bir hastanın, kaslarında meydana gelen zayıflama ve incelme, yetersiz yüklenmenin bir sonucudur. Doğru cevap E’dir.

Elde bir ağırlık taşınırken dirseği büken kasların kullandığı kaldıraç tipi buna örnektir. Burada dirsek destek noktası, eldeki ağırlık yükü ve kolun ön tarafındaki kas kuvveti oluşturur. Doğru cevap D’dir.

Bir cismin kütlesi ile hızının çarpımına momentum denir. Momentum, cisimlerin enerjisinden dolayı sahip olduğu harekettir. Bir objenin hızını veya ona etki eden kuvveti arttırırsanız ona momentum kazandırırsınız ve onu durdurmanız daha zorlaşır. Hareketliliği arttırmaya yönelik aktivitelerde momentumu kullanmak, hareketi tamamlamak için gereken kuvvet miktarını azaltır. Doğru cevap B’dir.

Tıpta kabul görmüş dört vital bulgu vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

Doğru cevap D’dir.

Nabzın değerlendirmesinde farklı yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Silvester yöntemi ise ilk yardım amaçlı kullanılan suni solunum yöntemlerinden birisidir. Doğru cevap D’dir.

Kalp hızı, pek çok faktörden etkilenir. Bu faktörler şunlardır:

Doğru cevap A’dır.

İnsanlarda normal vücut sıcaklığı 37 °C. Bu vücut sıcaklığı hücrelerin ve hayati organların görevlerini iyi bir şekilde yapabilmesi için önemlidir. Pireksi, normal vücut sıcaklığının 38 °C’nin üzerine yükselmesidir ve ateş olarak da adlandırılır. Hiperpireksi ya da hipertermi aşırı derecedeki yüksek ateşi ifade eder ve genellikle 41.1 °C’nin üzerindeki sıcaklık nedeniyle meydana gelir. Vücut sıcaklığının düşmesine hipotermi denir. Doğru cevap D’dir.